Ανέλπιστο «μπόνους» για τις τράπεζες

αναδημοσίευση, περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Μαι-Ιουν

Μετά από μία δεκαετία, τα κόκκινα δάνεια θα υποχωρήσουν κάτω από το 10% των συνολικών χορηγήσεων

Θετικές εκπλήξεις αναμένονται από τις τράπεζες στο μέτωπο των νέων κόκκινων δανείων από την πανδημική κρίση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του περιοδικού XΡΗΜΑ, τα νέα κόκκινα δάνεια αναμένονται ακόμη και κάτω των 4 δισ. ευρώ, προδιαγράφοντας πολύ θετικότερη εξέλιξη στη συνολική προσπάθεια μείωσης των NPLs από τις τράπεζες στο σύνολο του έτους.

Το θετικό σήμα από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα για τα πολύ χαμηλότερα νέα NPLs αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο που θεμελιώνει την πλήρη αλλαγή σελίδας των εγχώριων τραπεζών. Αυτήν επιβεβαίωσαν και οι Θεσμοί στις συζητήσεις για τη 10^η αξιολόγηση, με κοινοτικές πηγές να εκφράζουν «πολύ μεγάλη ικανοποίηση για την πρόοδο στις ελληνικές τράπεζες».

Το αναμενόμενο ποσό των νέων NPLs κινείται ακόμη και χαμηλότερα από το ήμισυ του χαμηλού εύρους των προβλέψεων, το οποίο δίνει από την περασμένη χρονιά η Τράπεζα της Ελλάδος, εκτιμώντας ότι τα νέα κόκκινα δάνεια της πανδημίας θα ανέλθουν στα 8-10 δισ. ευρώ. Ως τώρα, όλα φαίνεται ότι βαίνουν καλώς, καθώς δεν επιβεβαιώνονται οι φόβοι ότι η λήξη των αναστολών στις πληρωμές δανείων θα έφερνε απότομη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Έστω και με δυσκολίες ή τη βοήθεια κρατικών προγραμμάτων, οι περισσότεροι δανειολήπτες έχουν αποφύγει το «κοκκίνισμα» των δανείων τους.

Το στίγμα της ακόμη θετικότερης εξέλιξης στο μέτωπο των νέων NPLs έδωσε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου της τράπεζας, ο οποίος, ενημερώνοντας τη διεθνή επενδυτική κοινότητα, τόνισε ότι η Eurobank αναθεώρησε χαμηλότερα κατά 30% τις αρχικές της εκτιμήσεις για τα νέα κόκκινα δάνεια από την πανδημία.

Η εικόνα για τα νέα NPLs «αποκρυσταλλώνεται» ακόμη και χαμηλότερα των αρχικών αισιόδοξων εκτιμήσεων των τραπεζών, καθώς δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του έτους.

Παρ’ όλα αυτά, οι τράπεζες παραμένουν σε εγρήγορση για να παρακολουθήσουν την εξέλιξη στην εξυπηρέτηση των δανείων και στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, αν και πλέον διαμορφώνονται πολύ καλύτερες μακροοικονομικές συνθήκες, που ελαχιστοποιούν, εκτός απροόπτου, τις πιθανότητες επιδείνωσης στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών.

Ειδικά από τη στιγμή που στη «φαρέτρα» των τραπεζών μπήκε και η ενεργοποίηση του προγράμματος «Γέφυρα 2» για τη διάρκειας 8 μηνών συνεισφορά του Δημοσίου στην πληρωμή των δόσεων επιχειρηματικών δανείων.

Όπως είπε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας: «Είμαστε αισιόδοξοι, αλλά ταυτόχρονα προσεκτικοί για το β’ εξάμηνο του έτους, όταν σταδιακά θα λήξουν τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Ωστόσο, τα δείγματα του α’ τριμήνου και τα ακόμη καλύτερα δείγματα που λαμβάνουμε από την πορεία του β’ τριμήνου, καθώς και η ανάκαμψη της οικονομίας, που αναμένεται στο δεύτερο μισό του έτους, με εκτιμώμενη αύξηση του ΑΕΠ άνω του 4,6% για φέτος, δημιουργούν θετικότερες προοπτικές από τις αρχικές εκτιμήσεις για τα νέα κόκκινα δάνεια». Σημειώνεται ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα πυροδοτήσει την άνοδο του ΑΕΠ και τα προσεχή χρόνια.

Οι πρώτες θετικές ενδείξεις για την εξέλιξη των νέων NPLs υπήρχαν στις τράπεζες μετά τη λήξη του Μαρτίου, καθώς το πρώτο τρίμηνο του έτους θα αποτύπωνε τη συμπεριφορά των δανείων που είχαν τεθεί σε μορατόριουμ πληρωμών. Στα μέσα Μαρτίου, οι τράπεζες διαμόρφωναν τις εκτιμήσεις τους για τα νέα κόκκινα δάνεια στο χαμηλότερο εύρος των αρχικών προβλέψεών τους, συγκεκριμένα στα 5-6 δισ. ευρώ. Στα μέσα Απριλίου, η εικόνα είχε βελτιωθεί περαιτέρω, με τον πήχη των προβλέψεων να υποχωρεί στα 4-5 δισ. ευρώ, καθώς το 50% των δανείων σε μορατόριουμ επέστρεφε σε κανονική αποπληρωμή χωρίς κάποια βοήθεια, ένα ποσοστό της τάξεως του 15% επέστρεφε σε ομαλή εξυπηρέτηση, αλλά λαμβάνοντας πρόγραμμα step-up από τις τράπεζες (κλιμακωτά αυξανόμενη δόση μέχρι τα τέλη του 2021, συνήθως πληρωμή της μισής μηνιαίας δόσης), και ένα 10% είχε ενταχθεί στο πρόγραμμα «Γέφυρα 1» για την κρατική επιδότηση της μηνιαίας δόσης στεγαστικών δανείων για περίοδο μέχρι 9 μήνες.

Η εικόνα των NPEs ανά τράπεζα

Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα οικονομικά αποτελέσματα για το πρώτο τρίμηνο του 2021, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αναμένουν νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια χαμηλότερα των 4 δισ. ευρώ, αφού τα μηνύματα από τα χαρτοφυλάκια που μπήκαν σε μορατόριουμ είναι άκρως ενθαρρυντικά. Πιο αναλυτικά: Από το σύνολο των δανείων 3 δισ. ευρώ της Εθνικής Τράπεζας που είχαν μπει σε μορατόριουμ, μόλις τα 600 εκατ. ευρώ αναμένεται να «κοκκινίσουν», επιτρέποντας στη διοίκηση να στοχεύει σε μονοψήφιο δείκτη NPEs ήδη από φέτος και σε 6% το 2022. Από τους πελάτες που είχαν ενταχθεί σε προγράμματα διευκόλυνσης καταβολής οφειλών ένα ποσοστό χαμηλότερο του 7% παρουσιάζει μικρή καθυστέρηση (άνω των 30 ημερών), ενώ μόλις το 2% βρίσκεται σε καθεστώς αθέτησης πληρωμών άνω των 90 ημερών.

Την ίδια στιγμή:

• Στο «Γέφυρα 1» κατευθύνθηκαν στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας ύψους 1,4 δισ. ευρώ και το 40% αυτών ήταν προηγουμένως σε μορατόριουμ.
• Στο «Γέφυρα 2» υπήρξαν 30.000 αιτήσεις για δάνεια ύψους 1,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 40% ήταν προηγουμένως σε μορατόριουμ.

Παράλληλα, η τράπεζα συνεχίζει να προσφέρει τα κατάλληλα προϊόντα στους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν προσωρινές οικονομικές δυσκολίες μετά τη λήξη των προγραμμάτων διευκόλυνσης καταβολής οφειλών λόγω της κρίσης του κορωνοϊού, με τα δάνεια που έχουν υπαχθεί σε στοχευμένα προγράμματα διευκόλυνσης οφειλών της ΕΤΕ να ανέρχονται σε μόλις 300 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα:

• Στο «Εθνογέφυρα», που προσφέρει σε πελάτες λιανικής τη δυνατότητα αποπληρωμής του 50% της δόσης για 12 μήνες, έχουν ενταχθεί δάνεια ύψους 110 εκατ. ευρώ.
• Προγράμματα που αφορούν σε αναβολή δόσεων: Έχουν ενταχθεί δάνεια περίπου 190 εκατ. ευρώ κυρίως από επιχειρήσεις του τουρισμού (ξενοδοχεία/καταλύματα).

Λιγότερα κόκκινα δάνεια αναμένει για φέτος η διοίκηση της Eurobank, αναθεωρώντας προς τα κάτω τις προβλέψεις που είχε κάνει στην αμέσως προηγούμενη τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές. Πιο αναλυτικά, όπως τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, κ. Φωκίων Καραβίας, με αφορμή τα αποτελέσματα για το πρώτο τρίμηνο του 2021, οι εισροές νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων θα κυμανθούν χαμηλότερα κατά 30%, ήτοι στα 600 εκατ. ευρώ, έναντι 900 εκατ. ευρώ των αρχικών εκτιμήσεων.

Στο 20% εκτιμά, από την πλευρά της, η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς πως θα κινηθεί το ποσοστό των δανείων σε αναστολή που θα «κοκκινίσουν». Ειδικότερα, παρακολουθώντας την εξέλιξη των επίμαχων δανείων, που αγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ –τόσο των ενεργών όσο και όσων έχουν λήξει–, το 9% (σ.σ. δάνεια ύψους 400 εκατ. ευρώ) αυτών έχουν ήδη «κοκκινίσει», ενώ ακόμη ένα 10%, ήτοι περί τα 600 εκατ. ευρώ δάνεια αναμένεται να καταστούν μη εξυπηρετούμενα προσεχώς.

Στον αντίποδα, ποσοστό 40% (2,1 δισ. ευρώ δάνεια) αναμένεται να επιστρέψει σε κανονικές πληρωμές, ενώ ένα 30% είτε θα χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα step-up της τράπεζας είτε θα λάβει υποστήριξη από τη «Γέφυρα 1».

Όσον αφορά στο πρόγραμμα «Γέφυρα 1», που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών για την υποστήριξη δανειοληπτών στεγαστικών δανείων, αυτό, σύμφωνα με τους επικεφαλής, βρίσκεται στη φάση της υλοποίησης, με την Τράπεζα Πειραιώς να υλοποιεί αιτήσεις ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ.

Από την πλευρά της Alpha Bank ανακοινώθηκαν οι αναθεωρημένες προβλέψεις για το 2021, που δείχνουν ότι, σε επίπεδο ομίλου, ο καθαρός σχηματισμός νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα διαμορφωθεί φέτος σε 600 εκατ. ευρώ. Τα νέα κόκκινα δάνεια προβλέπεται ότι θα ανέλθουν σε 1,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 800 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα αφορούν δάνεια που βγήκαν από αναστολή. Μάλιστα, η τράπεζα εκτιμά ότι από το 2022 θα επανέλθει σε αρνητικές καθαρές ροές νέων NPEs, κατά 900 εκατ. ευρώ, καθώς τα νέα κόκκινα δάνεια θα υποχωρήσουν σε 600 εκατ. ευρώ.

Τ. Πανούσης: Στα 16 δισ. το συνολικό απόθεμα στα τέλη του 2022

Στα 16 δισ. ευρώ θα έχει διαμορφωθεί το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα τέλη του 2022 και ο δείκτης NPE σε μονοψήφιο ποσοστό, όπως ανέφερε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της doValue Greece, Τάσος Πανούσης. Όπως εξήγησε, τα κόκκινα δάνεια θα μειωθούν κατά 40 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 70%-80% μέσω τιτλοποιήσεων στον «Ηρακλή 1 και 2» και πωλήσεων και το υπόλοιπο μέσω ρευστοποιήσεων και διαγραφών.

Ο κ. Πανούσης αναφέρθηκε στα μορατόριουμ ύψους 28 δισ. ευρώ σε 400.000 δάνεια, που έχουν χορηγήσει τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης για τη διευκόλυνση των δανειοληπτών στην αντιμετώπιση της κρίσης του Covid-19. Όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος της doValue Greece, για την επάνοδο των δανείων αυτών μετά τη λήξη των μορατόριουμ ακολουθούνται δύο στρατηγικές:

α) Η χρήση των κρατικών προγραμμάτων «Γέφυρα» (στο «Γέφυρα 1» εντάχθηκαν πάνω από 100.000 δανειολήπτες με περίμετρο δανείων άνω των 7 δισ. ευρώ) και «Γέφυρα 2» (οι αιτήσεις στο πρόγραμμα ανήλθαν σε 42.000, με περίμετρο δανείων 7-8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα επιλέξιμα δάνεια θα ανέλθουν σε 4-5 δισ. ευρώ).

β) Με χρήση προγραμμάτων step-up, τα οποία προσφέρουν, κυρίως, μειωμένη στο 50% δόση για περίοδο 9-12 μηνών. Ο κ. Πανούσης είπε ότι το 50%-55% των δανειοληπτών που εντάχθηκαν σε μορατόριουμ έχουν επιστρέψει στην πλήρη αποπληρωμή της δόσης που πλήρωναν πριν. Από το υπόλοιπο ποσοστό των πελατών που χρήζουν ακόμη βοήθειας, ποσοστό 15% έχουν λάβει πρόγραμμα step-up, 15% κάνουν χρήση της «ομπρέλας» του κρατικού «Γέφυρα» και το εναπομείναν ποσοστό δανείων είναι αυτό που θεωρείται επισφαλές να καταστεί μη εξυπηρετούμενο.

Ο κ. Πανούσης εκτίμησε, πάντως, ότι οι νέες εισροές μη εξυπηρετούμενων δανείων θα είναι διαχειρίσιμες και μάλιστα, έναντι εκτιμήσεων του περασμένου έτους για νέα NPLs 5-10 δισ. ευρώ από την πανδημία, οι τρέχουσες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για νέα κόκκινα δάνεια που δεν θα υπερβούν τα 4 δισ. ευρώ.

Ο κ. Πανούσης επεσήμανε την αρνητική επίπτωση που προκάλεσε, όχι μόνο στην πρόοδο των ανακτήσεων οφειλών, αλλά και στην εξυπηρέτηση δανείων, τις ρυθμίσεις και τις αναδιαρθρώσεις οφειλών, η γενικευμένη αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης. Παρ’ όλα αυτά, και παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ και τα lockdowns, οι ανακτήσεις από τα τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια κινούνται άνω των αρχικών εκτιμήσεων.

Ο κ. Πανούσης, ωστόσο, επεσήμανε την ανάγκη αναθεώρησης των business plans που είχαν συντάξει οι servicers με τα προ πανδημίας δεδομένα και τόνισε ότι είναι δίκαιο το αίτημα που έχουν υποβάλει στο Υπουργείο Οικονομικών τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης να παραταθεί στους 36 από 24 μήνες η περίοδος χάριτος για τον έλεγχο των επιδόσεων στις ανακτήσεις. «Με ουσιαστικά “παγωμένους” τους πλειστηριασμούς για 15 μήνες, δεν είναι δίκαιο να αποδοθούν ποινές στους servicers για έλλειμμα στις ανακτήσεις έναντι των αρχικών στόχων, καθώς αυτό δεν θα οφείλεται σε υπαιτιότητά τους» είπε ο διευθύνων σύμβουλος της doValue Greece.

…………………………………….