Οι New York Times αναφέρονται στην ελληνική οικονομία, η οποία όπως γράφει η εφημερίδα κινείται στον αστερισμό του τουρισμού, της Airbnb και του πολύ δημοφιλούς προγράμματος της λεγόμενης χρυσής βίζας.
«Λιγότερο από έναν χρόνο από τη στιγμή που βγήκε από το πρόγραμμα διάσωσης, ύψους πολλών δισ. ευρώ, η Ελλάδα ζει μία επενδυτική έκρηξη». Έτσι ξεκινάει ρεπορτάζ της εφημερίδας που όμως σημειώνει πως την ίδια στιγμή δεν λείπουν και οι άνθρωποι που ζουν τις αρνητικές συνέπειες αυτής της έκρηξης.
«Νέα hip ξενοδοχεία με θέα την Ακρόπολη σχίζουν τον ουρανό. Οι εργάτες οικοδομών δουλεύουν συνεχώς σε οικήματα οι ιδιόκτητες των οποίων χρειάζονται χρήματα και τα μετατρέπουν σε σπίτια για βραχυχρόνιες μισθώσεις, τύπου Airbnb ή καινούργια πολυτελή σπίτια για ξένους.
Χιλιάδες άνθρωποι από το εξωτερικό αναζητούν βίζα παραμονής στη χώρα, πολλοί από αυτούς είναι Κινέζοι επενδυτές που δραστηριοποιούνται στο real estate. Έρχονται στην Αθήνα ή στην Κρήτη ή στην Σαντορίνη ψάχνοντας ένα σπίτι ως βάση στην Ευρώπη», γράφουν οι NYT.
Η εφημερίδα τονίζει πως οι Έλληνες ιδιοκτήτες, που χτυπήθηκαν από τη μακροχρόνια οικονομική κρίση, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το επενδυτικό μάννα εξ ουρανού. «Πουλούν τα διαμερίσματα τους ή νοικιάζουν τα σπίτια τους σε τουρίστες, η φρενίτιδα αυτή αλλάζει με ταχύτητα την αγορά ακινήτων».
Οι λεγόμενες χρυσές βίζες χρησιμοποιήθηκαν και από άλλες χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, για να προσελκύσουν επενδυτές. Αν κάποιος δώσει τουλάχιστον 250.000 ευρώ για την αγορά ακινήτου εξασφαλίζει πενταετή βίζα, για την οποία υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης. Μάλιστα το ρεπορτάζ επισημαίνει πως δυσανάλογα πολλές αγγελίες πώλησης για ακίνητα ζητούν αυτά ακριβώς τα χρήματα, ούτε περισσότερα, ούτε λιγότερα.
Στο ρεπορτάζ επισημαίνεται πως η Ελλάδα είναι νέος παίκτης στη συγκεκριμένη αγορά και πως η χρυσή βίζα έχει προσελκύσει, εκτός από Κινέζους, επενδυτές από Ρωσία, Τουρκία και Μέση Ανατολή.
«Όμως αυτή εντυπωσιακή αλλαγή έχει το κόστος της. Ενώ η αύξηση της αξίας των ακινήτων ευνοεί τους ιδιοκτήτες, οι ενοικιαστές πιέζονται εξαιτίας της αύξησης των τιμών στα νοίκια. Οικογένειες που ακόμα προσπαθούν να συνέλθουν από την κρίση εκδιώκονται ουσιαστικά από εργατικές συνοικίες».
“Είναι αυτό που συνέβη και στη Βαρκελώνη, όπου όλοι αναγκάστηκαν να φύγουν από το κέντρο της πόλης”», λέει στους Times η Μαρία Ντολόρες, μία νεαρή καλλιτέχνης που ζούσε έως και πριν τέσσερα χρόνια εκεί και από τότε ζει στην Αθήνα.
Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού που ζούσε μαζί με τρεις συγκατοίκους τους έκανε έξωση. Πλήρωναν 400 ευρώ. Ο ιδιοκτήτης θέλει να εκμισθώσει το διαμέρισμα μέσω Airbnb ή να το πουλήσει σε κάποιον ξένο.
Σύμφωνα με την Κάρι Λόου, CEO του επενδυτικού ομίλου real estate Juwai.com, ο οποίος έχει έδρα το Χονγκ Κονγκ, ο «κάποτε οικονομικός κάδος απορριμάτων» έχει μετατραπεί σε κορυφαίο προορισμό για την κινέζικη μεσαία τάξη εξαιτίας της χρυσής βίζας. Η Λόου θεωρεί πως οι Κινέζοι νιώθουν άνετα να έρθουν στην Ελλάδα, ενθαρρυμένοι και από την παρουσία κινέζικων κρατικών εταιρειών, όπως η Cosco.
Μάλιστα η Λόου επισημαίνει πως οι Κινέζοι συχνά ταξιδεύουν με «βαλίτσες γεμάτες μετρητά» στην Ελλάδα. Αν και η νομοθεσία στην Κίνα επιτρέπει σε κάθε πολίτη να μεταφέρει έως 50.000 δολάρια στο εξωτερικό, μια οικογένεια μπορεί να πολλαπλασιάσει αυτό το ποσό, ή να κάνουν τις συναλλαγές τους μέσω ξένων παραρτήματα κινέζικων τραπεζών, προκειμένου να αγοράσουν ακίνητη περιουσία.
Στο ρεπορτάζ επισημαίνεται πως οι τιμές των ακινήτων ανακάμπτουν όπως και η σταθερότητα, ενώ την οικονομία της χώρας κινεί ο τουρισμός. Οι Times αναφέρουν τον αριθμό ρεκόρ των 33 εκατομμυρίων της περασμένης χρονιάς.
Και βέβαια για πολλούς η εκμίσθωση ακινήτων και ο τουρισμός είναι μια διέξοδος. Στο ρεπορτάζ υπάρχει η μαρτυρία της Αργυρώς Φουράκη. Η 29χρονη έχασε τη δουλειά της ως δασκάλα την περίοδο της κρίσης, πρόσφατα ξεκίνησε να ενοικιάζει πέντε διαμερίσματα στην Αθήνα, ιδιοκτησίας της οικογένειας της, μέσω Airbnb.
Τα διαμερίσματα βρίσκονται στο Κουκάκι, μια από τις πιο δημοφιλείς περιοχές της Αθήνας. Κάθε διαμέρισμα της αποφέρει περίπου 400 ευρώ το μήνα, μιλάμε για τα καθαρά έσοδα, αφού πρώτα έχουν αφαιρεθεί οι φόροι και τα έξοδα διαχείρισης.
Τα χρήματα αυτά την βοηθούν να φροντίζει τους γονείς της, οι οποίοι είναι πάνω από 60 ετών και οι συντάξεις τους έχουν υποστεί μεγάλη μείωση. «Οι περισσότεροι φίλοι μου είναι ακόμα άνεργοι, τώρα μπορώ να ζήσω και να βοηθήσω την οικογένεια μου».
Ανάλογη είναι η ιστορία του Σταύρου Σιέμπου ο οποίος είναι ιδιοκτήτης μπακάλικου στο Κουκάκι. Παραδέχεται πως η άνοδος του Airbnb έχει διώξει τους Έλληνες από τη γειτονιά. «Δεν έχουμε πια Έλληνες γείτονες, μόνο Airbnb γείτονες», λέει. «Αλλά είναι καλό για τις δουλειές. Είμαστε καλύτερα τώρα γιατί οι ξένοι έχουν χρήματα».
Το ρεπορτάζ καταλήγει με μία απαισιόδοξη πρόβλεψη της Ντολόρες, της γυναίκας που χτυπήθηκε από το Airbnb. «Εκτός από τους ανθρώπους και τις οικογένειες, συλλογικοί χώροι και δίκτυα στις γειτονιές διώχνονται και εξαφανίζονται από τις γειτονιές. Είναι ένα φαινόμενο ντόμινο, με χαμένους τους πιο αδύναμους».
