ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Χρήστο Ν. Κώνστα
Κυριάκος Πιερρακάκης, υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Είναι ο υπουργός που όλοι αγαπούν να τον μισούν. Εχθροί και φίλοι. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι ζηλεύουν τα συγκεκριμένα αποτελέσματα της εικοσάμηνης θητείας του ως υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Οι πολιτικοί του φίλοι τον φθονούν γιατί δεν είναι «ένας από αυτούς».
Είναι ένας σκεπτόμενος, καλά καταρτισμένος, Έλληνας, που δημιουργεί και φέρνει αποτελέσματα. Γέννημα-θρέμμα της Αθήνας, γιος ενός χειρουργού και μιας δικηγόρου, ο Κυριάκος Πιερρακάκης σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά όμως συνέχισε στο MIT και στο Harvard Kennedy School.
Αφορμή της συνομιλίας μας, για τη συνέντευξη στο ΧΡΗΜΑ, ήταν η επιλογή του συμβουλίου του ΟΟΣΑ να ορίσει τον Έλληνα υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης πρόεδρο του Global Strategy Group. Είναι προφανές ότι επιλέχθηκε για την ξεχωριστή συμβολή του στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.
Το Global Strategy Group συντονίζει κάθε χρόνο υφυπουργούς, γενικούς γραμματείς και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη, για να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ και να προετοιμάσει τις εργασίες της ετήσιας Υπουργικής Συνόδου του ΟΟΣΑ, που φέτος, με την εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη ως προέδρου, θα διοργανωθεί στη χώρα μας.
Μεταξύ των θεμάτων που έχουν εξεταστεί, στο πλαίσιο της Επιτροπής, περιλαμβάνονται: ο ψηφιακός μετασχηματισμός, το μέλλον της αγοράς εργασίας και του εμπορίου σε έναν ψηφιοποιημένο κόσμο, ο σχεδιασμός πολιτικής και η διεθνής συνεργασία σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα μετά την πανδημία, καθώς και ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός αειφόρου και εμπεριστατωμένου σχεδίου ανάκαμψης.
Αυτά ακριβώς ήταν και τα θέματα που αγαπά να συζητά ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Χωρίς βαρύγδουπους επιστημονικούς όρους, χωρίς υπερφίαλες υποσχέσεις και εξιδανικευμένους στόχους.
Μια συζήτηση με έναν επιτυχημένο υπουργό, που έχει ένα μοναδικό προνόμιο: Αγαπά αυτό που κάνει και γι’ αυτό το κάνει καλά.
Έχετε, πλέον, συνδέσει το όνομά σας με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους και των υπηρεσιών του. Κάθε μέρα, συνοδεύεται και με μια –απίστευτη μέχρι χθες– αλλαγή στην καθημερινότητά μας. Ποια είναι τα σχέδιά σας για την επόμενη μέρα;
Αντιλαμβανόμαστε τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως ένα σύνολο «μικρών επαναστάσεων» που έρχονται υλοποιώντας κάθε μέρα μια μικρή αλλαγή. Εστιάζουμε στη βελτίωση της καθημερινότητας πολιτών και επιχειρήσεων, απλοποιώντας και ψηφιοποιώντας τις διαδικασίες εκείνες που μέχρι σήμερα συνεπάγονται περιττό κόπο και χαμένο χρόνο.
Ο στρατηγικός προσανατολισμός που έχει χαράξει ο πρωθυπουργός είναι να δημιουργήσουμε ένα κράτος πιο απλό, πιο λειτουργικό, πιο δίκαιο, πιο φιλικό. Η εμπειρία των τελευταίων 20 μηνών αποδεικνύει πως αυτή η σημαντική πολιτική και κοινωνική φιλοδοξία μας είναι εφικτή και απολύτως ρεαλιστική.
Το σχέδιό μας δεν αφορά μόνο την επόμενη μέρα, αλλά τα επόμενα χρόνια. Όλη η στρατηγική μας είναι αποτυπωμένη με συγκεκριμένες δράσεις και χρονοδιαγράμματα στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Εκεί θα βρει κανείς περισσότερα από 450 ψηφιακά έργα, οριζόντια και τομεακά, αλλά θα βρει επίσης και μια συγκεκριμένη φιλοσοφία εφαρμογής και υλοποίησης.
Αντιλαμβανόμαστε τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως ένα σύνολο «μικρών επαναστάσεων» που έρχονται υλοποιώντας κάθε μέρα μια μικρή αλλαγή
Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης έχουμε πλέον τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε το σύνολο της στρατηγικής μας πολύ πιο γρήγορα από όσο προσδοκούσαμε όταν τη σχεδιάζαμε πριν από την πανδημία.
Μιλήσατε για «μικρές επαναστάσεις». Θα μπορούσε όμως κάποιος να επισημάνει ότι αυτές οι επαναστάσεις δημιουργούν και τριβές, αντιδράσεις και αβελτηρίες…
Ασφαλώς θα υπάρξουν αβελτηρίες, τριβές και αντιδράσεις –πρόκειται για φαινόμενα που εμφανίζονται πάντα όταν έρχεται μια μεγάλη αλλαγή. Και αυτή τη στιγμή όχι μόνο η Ελλάδα αλλά όλος ο κόσμος βρίσκεται στην τροχιά και τις απαιτήσεις της λεγόμενης Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Χωρίς υπερβολή, μετά τον ατμό, τον ηλεκτρισμό και την πληροφορική, η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση φέρνει ανατροπές στη ζωή όλων μας μέσα από τις ευρύτερες τεχνολογικές, γεωπολιτικές, δημογραφικές, οικονομικές και κοινωνικές τάσεις.
Έχουμε πει, από την πρώτη στιγμή, ότι η Ελλάδα θα καλύψει το χαμένο έδαφος και θα ολοκληρώσει το ψηφιακό άλμα χωρίς να αφήσει κανέναν πίσω. Για τον λόγο αυτό πρώτοι εμείς παρεμβαίνουμε για να διορθώσουμε τις αρρυθμίες που προκύπτουν. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε όλοι να κατανοήσουν σε βάθος το μέγεθος, τη δυναμική και το εύρος των αλλαγών, μειώνοντας έμπρακτα τις τριβές και τις αντιδράσεις και αμβλύνοντας τυχόν αδικίες ή ανισότητες που δημιουργούνται.
Δεν έχω τρόπο να αποφύγω την ερώτηση για το περίφημο 5G που μπαίνει δυναμικά στη ζωή μας.
Με όσα μέχρι στιγμής μπορούμε να εκτιμήσουμε για τη δυναμική που θα αναπτύξει, το 5G θα αποτελέσει το κυρίαρχο γεγονός της δεκαετίας που ξεκίνησε. Η μετάβαση στην εποχή του 5G, τα δίκτυα πέμπτης γενιάς φέρνουν ήδη από τώρα σημαντικές καινοτομίες, οι οποίες αλλάζουν ριζικά όχι μόνο την επικοινωνία, αλλά ουσιαστικά όλους τους τομείς παραγωγής σε διεθνές επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, λέμε ότι δεν είναι «απλά ένα ακόμα G», δηλαδή η μετάβαση σε αυτό δεν θα θυμίζει την αντίστοιχη από το 3G στο 4G.
Ειδικά για την Ελλάδα ανοίγουν νέοι ορίζοντες όχι μόνο για τις οικονομικές δραστηριότητες, αλλά και για την ποιότητα ζωής. Όσο σημαντική είναι η προστιθέμενη αξία των 12,4 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία άλλο τόσο σημαντική είναι η πρόσβαση σε αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας που αποκτά ο κάτοικος ενός ακριτικού νησιού.
Πριν από έναν περίπου χρόνο, εκκρεμούσαν περίπου 70 νομοθετικές και διοικητικές παρεμβάσεις, που έπρεπε να επιλυθούν ώστε να φτάσουμε στη δημοπρασία του φάσματος του 5G. Παρά το γεγονός ότι πολλές χώρες αναγκάστηκαν να ζητήσουν παράταση για να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες, η Ελλάδα ολοκλήρωσε μια πολύ απαιτητική διαδικασία, επιτυγχάνοντας το προσδοκώμενο τίμημα και ταυτόχρονα εξασφαλίζοντας τις βέλτιστες δυνατές προοπτικές για την ταχεία ανάπτυξη των δικτύων 5G.
Τι θα αλλάξει, πρακτικά, στη ζωή μας από την τεχνολογία 5G;
Τα πάντα. Τα δίκτυα πέμπτης γενιάς θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην τεχνολογική πρόοδο της επόμενης δεκαετίας. Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού και με έξυπνες ιδέες δημιουργεί ένα οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίες όχι μόνο παράγουν τεχνογνωσία, αλλά κυρίως μπορούν να την εξάγουν.
Έχουμε πει, από την πρώτη στιγμή, ότι η Ελλάδα θα καλύψει το χαμένο έδαφος και θα ολοκληρώσει το ψηφιακό άλμα χωρίς να αφήσει κανέναν πίσω
Αυτή τη στιγμή, με βάση το παρατηρητήριο για το 5G, που έχει ανατεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανεξάρτητο φορέα, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση ως προς τη διάθεση συχνοτήτων, πίσω μόνο από τη Γερμανία και τη Φινλανδία.
Να μιλήσουμε λίγο για το Ταμείο «Φαιστός»;
Το Ταμείο «Φαιστός» είναι μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες που έχουμε εισαγάγει ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Πρόκειται για μια καινοτομία που σήμερα θέλουν να ακολουθήσουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και αυτό διότι μας δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε μέρος του τιμήματος της δημοπρασίας για να διευκολύνουμε τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος γύρω από το 5G.
Το «Φαιστός» προικοδοτήθηκε με αρχικό κεφάλαιο που αντιστοιχεί στο 25% του ποσού που συγκεντρώθηκε από τη δημοπρασία, με σκοπό να τα διοχετεύσει σε ιδέες που σχετίζονται με την έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων ή υπηρεσιών που λειτουργούν με βάση το 5G.
Το σημαντικό όμως είναι ότι το αρχικό ποσό θα αυξηθεί από τα ιδιωτικά επενδυτικά σχήματα που θέλουν να συμμετάσχουν για να βελτιώσουν την απόδοση του Ταμείου και των δικών τους αρχικών κεφαλαίων. Αυτές οι επιχειρήσεις μπορούν να λειτουργούν σε όλη τη διαδικασία της εφοδιαστικής αλυσίδας, από την παραγωγή έως τα logistics, στη μεταποίηση, στον τουρισμό και στα δίκτυα κοινής ωφελείας.
Πώς όμως αυτή η ψηφιακή επανάσταση μπορεί να γίνει ορατή στην καθημερινότητα του πολίτη και του επενδυτή-επιχειρηματία στην Ελλάδα;
Η εμπιστοσύνη προς το κράτος χτίζεται βήμα-βήμα, υπηρεσία με την υπηρεσία. Η προσπάθειά μας ξεκινά από την απλούστευση των διαδικασιών, ώστε να αποφύγουμε αυτό που λέμε ψηφιοποίηση της γραφειοκρατίας. Εδώ ο τελικός μας στόχος είναι οι υπηρεσίες να διακινούν πληροφορία αντί για έγγραφα –ακόμα και ψηφιακά. Απλουστεύσεις και ψηφιακός μετασχηματισμός δημιουργούν ένα ευεργετικό κλίμα για την οικονομία, καθώς απελευθερώνουν όχι μόνο πόρους, αλλά και χρόνο, ενέργεια και ανθρώπινο δυναμικό.
Μια πιο παλιά έκθεση του ΟΟΣΑ είχε προσδιορίσει το κόστος από τα λεγόμενα διοικητικά βάρη στο 6,8% του ΑΕΠ. Συνειδητοποιείτε ότι πρόκειται για ένα τεράστιο ποσοστό, που δημιουργεί ένα δυσβάσταχτο και εντελώς αχρείαστο εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα.
Θέλω παραδείγματα. Πώς αλλάζει η καθημερινότητα του πολίτη;
Νομίζω ότι το καλύτερο παράδειγμα για αυτό που ρωτάτε είναι η σύγκριση του αριθμού των ψηφιακών συναλλαγών των πολιτών με το κράτος μέσα στα χρόνια. Με τον όρο «ψηφιακές συναλλαγές» ορίζουμε το άθροισμα των περιπτώσεων που ένας πολίτης χρησιμοποίησε τους κωδικούς ταυτοποίησής τους για να εισέλθει σε μια ηλεκτρονική υπηρεσία και των περιπτώσεων που δύο φορείς επικοινωνούν μεταξύ τους –διαλειτουργούν όπως λέμε στην πληροφορική– για να ανταλλάξουν μια πληροφορία για έναν πολίτη ή μία επιχείρηση.
Το 2018 οι ψηφιακές συναλλαγές ήταν λιγότερες από 9 εκατομμύρια. Πέρυσι, το 2020, με το gov.gr σε λειτουργία για εννέα μήνες, ο αριθμός αυτός ξεπέρασε τα 94 εκατομμύρια. Με απλά λόγια: ενώ πριν από τρία χρόνια σε κάθε πολίτη αντιστοιχούσε λιγότερη από μία ψηφιακή συναλλαγή, πέρυσι κάθε πολίτης ολοκλήρωσε περίπου δέκα. Και κάθε τέτοια συναλλαγή σημαίνει μέχρι και μία αναμονή σε ουρά λιγότερη.
Σήμερα, ο πολίτης μπορεί να κάνει από τον υπολογιστή του, από το τάμπλετ του, από το κινητό ακόμη, εξουσιοδότηση, υπεύθυνη δήλωση, να βγάλει άυλο παραπεμπτικό, να εκδώσει πιστοποιητικά και ληξιαρχικές πράξεις, συνολικά μπορεί να εκτελέσει περισσότερες από 1.1150 υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο gov.gr.
Αλλαγή επίσης είναι η αξιοποίηση των φαρμακείων και των ΚΕΠ στη διαδικασία κλεισίματος ραντεβού για εμβολιασμό. Γιατί είναι αλλαγή: διότι προσεγγίζουμε τη λειτουργία ενός φορέα, μιας υπηρεσίας, με καινοτόμο τρόπο, ώστε να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματά τους.
Το Ταμείο «Φαιστός» είναι μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες που έχουμε εισαγάγει ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Στην περίπτωση του εμβολιασμού, αναζητούσαμε τα φυσικά σημεία επαφής για όσους πολίτες δεν είχαν τις ψηφιακές δεξιότητες να κλείσουν το ραντεβού τους μέσω της πλατφόρμας. Επιλέγοντας τα ΚΕΠ και τα φαρμακεία πετύχαμε κάθε πολίτης να έχει κοντά του ένα σημείο όπου μπορεί να προγραμματίσει τον εμβολιασμό του, με αποτέλεσμα να καταφέρουμε να αποφύγουμε τα call center, που δημιούργησαν πολλά προβλήματα όπου δοκιμάστηκαν.
Ποιο είναι το όραμά σας για την Ελλάδα του 21ου αιώνα;
Μια Ελλάδα που θα διαθέτει την αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να ξεχωρίσει. Αυτό που πρέπει να αλλάξουμε είναι μια πεποίθηση που κρύβουμε μέσα μας ότι δεν είναι εφικτό να αλλάξουν κάποια πράγματα, ότι «έτσι είναι». Αντιθέτως, είναι απολύτως εφικτό να αλλάξουν τα περισσότερα πράγματα τα οποία θέλουμε να αλλάξουμε. Αρκεί να μελετήσει κανείς επακριβώς το πώς θα το κάνει. Και, φυσικά, πάνω από όλα, αρκεί να το θέλει.
Η χώρα, ο φυσικός της πλούτος, η ιστορία και οι άνθρωποί της μας επιτρέπουν να έχουμε μεγάλες φιλοδοξίες, αρκεί ταυτόχρονα να έχουμε γνώση των μεγεθών και των δεδομένων που υφίστανται γύρω μας.
Αυτό το οποίο μας είχε λείψει παλαιότερα ήταν σίγουρα η στρατηγική στόχευση, το σχέδιο, τα κατάλληλα πρόσωπα στις κατάλληλες θέσεις. Με όρους πληροφορικής, έχουμε το hardware και χρειαζόμαστε το κατάλληλο software για να λειτουργήσουμε με τη βέλτιστη απόδοση.
……………………..
αναδημοσίευση, Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Μάρτιος-Απρίλιος 2021
