Αποκλειστική συνέντευξη του Γιάννου Κοντόπουλου στο “Β”: Το Χρηματιστήριο της Αθήνας περνά σε νέα επενδυτική κατηγορία…

1)To Ελληνικό Χρηματιστήριο πέρασε μια δωδεκαετία σημαντικής δοκιμασίας ξεκινώντας απο τους ενδογενείς παράγοντες της παρατεταμένης εγχώριας ύφεσης μέχρι τους σχετικά πρόσφατους εξωγενείς παράγοντες του COVID19 και της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία, με την  συνεπακόλουθη ενεργειακή κρίση. Τι έχετε διδαχθεί απο αυτές τις κρίσεις, ανεξάρτητα της βραχύβιας παραμονής σας στην διοίκηση της ΕΧΑΕ, και τι από τα ανωτέρω μπορούν να ενσωματωθούν στην νέα στρατηγική ανάπτυξης του Χρηματιστηρίου;

– H χώρα μας τα τελευταία 13 χρόνια έζησε μία τεράστια κρίση, η οποία αναπόφευκτα έπληξε και το Χρηματιστήριο.

Ωστόσο η τελική  συνολική εικόνα για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες  είναι σαφώς καλύτερη απ’ ό,τι ίσως περίμενε κανείς. Αξίζει να υπενθυμίσω πως το 2021 σημειώθηκε ρεκόρ 15ετίας όσον αφορά στην κερδοφορία των εταιρειών αλλά και την άντληση κεφαλαίων από αυτές.

Τα έως τώρα δημοσιευθέντα στοιχεία για το 2022 όχι απλώς δεν διαφοροποιούν την παραπάνω τάση, αλλά αντιθέτως φαίνεται πως οι οικονομικές επιδόσεις των εισηγμένων εταιρειών θα σημειώσουν νέο ρεκόρ.  Ταυτόχρονα, η πανδημία Covid -19 κατέστησε αναγκαία την ταχύτατη προσαρμογή στις νέες ιδιόμορφες συνθήκες.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον, ο Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών επέδειξε άριστα αντανακλαστικά, δημιουργώντας υπηρεσίες που αποτέλεσαν σημαντικά εργαλεία τόσο για τις εισηγμένες εταιρείες όσο και για τα μέλη του ΧΑ.

Αναφέρω ενδεικτικά το AXIA e–Shareholder’s΄Meeting, υπηρεσία που αφορά στην εξ αποστάσεως πραγματοποίηση των Γενικών Συνελεύσεων και η οποία έτυχε πολύ μεγάλης ανταπόκρισης από τις επιχειρήσεις.

Οι κρίσεις, κάθε φύσεως, συχνά μπορεί να αποτελέσουν επιταχυντή θετικών εξελίξεων.

Όσον αφορά την Εναλλακτική Αφορά ο στρατηγικός στόχος είναι η επιτάχυνση εισαγωγής σε αυτή τόσο start ups όσο και στοχευμένα εταιρει

2) Αυτή η έντονα ανοδική πορεία των ελληνικών χρηματιστηριακών δεικτών τους τελευταίους μήνες πόσο μπορεί να βοηθήσει για να κερδίσετε το στοίχημα της προσέλκυσης νέων ξένων επενδυτών που δεν έχουν έως τώρα δραστηριοποιηθεί σε ελληνικές μετοχές;

– Είναι γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα η πορεία του Χρηματιστηρίου είναι ανοδική, ο γενικός δείκτης βρέθηκε μετά από 8 χρόνια ξανά πάνω από τις 1.000 μονάδες. Η πορεία της εγχώριας αγοράς συμπλέει με αυτή της εγχώριας οικονομίας, η οποία κινείται σε ρυθμούς ανάπτυξης σημαντικά υψηλότερους από το ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Από την έναρξη ανάληψης των καθηκόντων μου σχεδιάζουμε, και έχουμε αρχίσει να υλοποιούμε σειρά πρωτοβουλιών για την προσέλκυση νέων επενδυτών, και κατά συνέπεια την αναβάθμιση και ενίσχυση της εξωστρέφειας του Χρηματιστηρίου.

Επιπλέον, σε αναμονή της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε μεθοδικά για την εκπλήρωση όλων των τυπικών κριτηρίων που απαιτούνται ώστε να επανέλθουμε στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών, εξέλιξη που θα προσελκύσει νέα κατηγορία διεθνών επενδυτών. Ήδη έχουμε εκπληρώσει την πλειονότητα των σχετικών κριτηρίων.

3) Σε πρόσφατες δηλώσεις  σας και με βάση το νέο επιχειρησιακό σας σχέδιο, αναφερθήκατε στην υψηλή προτεραιότητα προσέλκυσης νέων θεσμικών επενδυτών και όχι μόνον στην ενεργοποίηση των υπαρχόντων. Έχοντας πραγματοποιήσει κάποια roadshows, ποια είναι τα πρώτα σας συμπεράσματα και ποιες κινήσεις θα ακολουθήσουν.

– Το περυσινό roadshow που συνδιοργανώσαμε με την Morgan Stanley στο Λονδίνο ήταν η αφετηρία αυτής της στρατηγικής προσπάθειας, της «εκστρατείας» θα έλεγα του Χρηματιστηρίου για την προβολή της αγοράς μας  στη διεθνή αλλά και εγχώρια επενδυτική κοινότητα .

Τα μηνύματα που εισπράξαμε εμείς, κυρίως όμως οι ίδιες οι εισηγμένες εταιρείες, ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά καθώς εκδηλώθηκε ουσιαστικό ενδιαφέρον για τις προοπτικές και τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων αυτών. H προσπάθειά μας για την διάδοση των προοπτικών και των δυνατοτήτων που προσφέρει το ΧΑ είναι διαρκής και αφορά όλες τις κατηγορίες εισηγμένων εταιρειών.

Έτσι, για πρώτη φορά φέτος διοργανώνουμε 3 roadshowsγια παρουσίαση εταιρειών της μεσαίας κεφαλαιοποίησης σε ευρωπαίους θεσμικούς επενδυτές, σε συνεργασία με κορυφαία εταιρεία στο χώρο των Mid Cap συνεδρίων.

Το πρώτο συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 13 Ιουνίου στη Γενεύη, θα ακολουθήσει αντίστοιχο roadshow στις 22 Ιουνίου στο Παρίσι, ενώ το τρίτο συνέδριο για τις ελληνικές εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης έχει προγραμματισθεί για τις 31 Οκτωβρίου στη Φρανκφούρτη.

Και ασφαλώς έχουμε ήδη ξεκινήσει να σχεδιάζουμε το φετινό Roadshow του ΧΑ στο Λονδίνο τον προσεχή Νοέμβριο και πάλι σε συνεργασία με την Morgan Stanley και τις μεγαλύτερες ελληνικές χρηματιστηριακές εταιρείες, ενώ προγραμματίζουμε και άλλα roadshows στο εξωτερικό, τα οποία θα ανακοινωθούν στην συνέχεια.

3) Στην ελληνική κεφαλαιαγορά δεν υπάρχουν πάνω από 30-40 μετοχές εταιρειών που πληρούν τα κριτήρια εμπορευσιμότητας, ανθεκτικότητας, διαχείρισης κινδύνων καθώς και τα ESG. Κριτήρια που την τήρησή τους απαιτούν σχεδόν όλοι οι διεθνείς θεσμικοί επενδυτές. Πώς αυτοί οι κανόνες θα μπορούσαν να είναι συμβατοί και στις εταιρείες μεσαίας αλλά και μικρότερης κεφαλαιοποίησης, ώστε να καταστεί ποιοτικότερη και πιο ευρύτερη η προσφορά των ελληνικών μετοχών;

– Σταδιακά, ολοένα και περισσότερες εταιρείες ανταποκρίνονται στα κριτήρια ESG αντιλαμβανόμενες τα ουσιαστικά οφέλη που προκύπτουν για τις ίδιες, όπως οι προσδοκίες προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων, οι αυξημένες ευκαιρίες χρηματοδότησης, η βελτίωση της φήμης και της αξιοπιστίας τους αλλά και η επίδραση στα οικονομικά τους αποτελέσματα. 

Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί στην πραγματικότητα επενδυτική κουλτούρα η οποία σχετίζεται άμεσα με τον σεβασμό στους μετόχους και αυτό θα πρέπει να το αντιληφθούν όλες οι εταιρείες.

Είναι μία συμμόρφωση που προσφέρει ουσιαστικά πλεονεκτήματα και προσδίδει αξία στην επιχείρηση.

Είναι πάντως πραγματικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι παρατηρείται συνεχής βελτίωση στην τήρηση των κριτηρίων ESG, από έτος σε έτος, σε όλους τους κλάδους και στις 3 διαστάσεις του ESG.

4) Πώς θα μπορούσαν να εισαχθούν Start Ups και εταιρείες του τομέα του Fintech στην  Εναλλακτική αγορά

— Η Εναλλακτική Αγορά μπορεί να παίξει έναν πραγματικά εποικοδομητικό ρόλο για start ups και εταιρείες της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, υπάρχουν ήδη σχετικά ιδιαίτερα επιτυχημένα παραδείγματα εταιρειών αυτού του μεγέθους που ξεκίνησαν από την ΕΝ.Α και μέσα σε λίγα χρόνια γιγαντώθηκαν.

Στην πραγματικότητα αυτός είναι και ο στόχος της Εναλλακτικής Αγοράς:

Να αποτελέσει το εφαλτήριο για την ανάπτυξη μίας μικρής ή μεσαίας επιχείρησης και την μετάταξή της τελικά στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου.

Εμείς από την πλευρά μας, πραγματοποιούμε την περίοδο αυτή συναντήσεις με τους συμβούλους και τους market makers της ΕΝ.Α προκειμένου να αναζητήσουμε περαιτέρω κίνητρα όσον αφορά στην εισαγωγή μίας εταιρείας στην αγορά αυτή. 

5) Οι λόγοι Συνολική Χρηματιστηριακή Αξία/ΑΕΠ και Χρηματιστηριακή/Λογιστική Αξία βρίσκονται σε αισθητά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Είναι  αυτοί οι λόγοι αρκετοί για να δημιουργήσετε περαιτέρω ζήτηση ελληνικών μετοχών;

– Οι δείκτες που αναφέρετε βρίσκονται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, ήδη από το 2010 και έως σήμερα, στοιχείο που δείχνει εμφανώς ότι η ελληνική αγορά είναι υποτιμημένη. 

Η βελτίωση της ελληνικής οικονομίας μετά το 2019 βοήθησε σημαντικά και στη βελτίωση των αποτιμήσεων της αγοράς ,που όμως εξακολουθεί να παραμένει υποτιμημένη, ειδικά αν συγκριθεί με τους ευρωπαϊκούς μέσους που κινούνται σε αισθητά υψηλότερα επίπεδα.

6)Ποια θεωρείτε  ότι είναι τα ανταγωνιστικότερα χρηματιστήρια, με μεγέθη αντίστοιχα με το δικό μας, στην βάση της προσέλκυσης κεφαλαίων.

Το Χρηματιστήριο Αθηνών στοχεύει στην συνεχή βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του, με την διεύρυνση της γκάμας των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών του, την εξασφάλιση ανταγωνιστικού κόστους υπηρεσιών τόσο για τις εισηγμένες εταιρείες, όσο και για τους λοιπούς πελάτες του, και ασφαλώς στην παροχή φορολογικών και άλλων κινήτρων για τους επενδυτές.

Υπό την έννοια αυτή η ανταγωνιστικότητά μας αποτελεί διαρκές μέλημά μας, προκειμένου να αντιμετωπιζόμαστε ως ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός στον παγκόσμιο χρηματιστηριακό χάρτη.

Επιπλέον, η πορεία του γενικού δείκτη το 2022 και το 2023 αποτελεί απτή απόδειξη των προοπτικών ανάπτυξης του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, καθώς είναι πολύ καλύτερη από τους περισσότερους και σημαντικότερους διεθνείς δείκτες, κάτι που συντελεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας σε σχέση με άλλα κεντρικά ή περιφερειακά χρηματιστήρια.

7)Κρίνετε ανταγωνιστικό το συνολικό κόστος των υπηρεσιών που προσφέρει το Ελληνικό Χρηματιστήριο. Δώστε μας κάποια συγκριτικά παραδείγματα.

–  Σε ό,τι αφορά στις χρεώσεις του, το Ελληνικό Χρηματιστήριο έχει ιδιαίτερα ανταγωνιστικό κόστος συμμετοχής.

Αν συγκρίνουμε το κόστος εισαγωγής μιας εταιρίας στην κύρια αγορά σε σχέση με το αντίστοιχο κόστος άλλων χρηματιστηρίων θα δούμε ότι αποτελεί υποπολλαπλάσιο αυτών.

Παραδείγματος χάριν, το κόστος εισαγωγής της εταιρείας dimand που εισήχθη πέρσι στο χρηματιστήριο αθηνών ανέρχεται στις 112.081 €, ενώ αν η εταιρεία είχε εισαχθεί στο χρηματιστήριο Euronext το αντίστοιχο κόστος θα ήταν 168.789 €, στο χρηματιστήριο του Λονδίνου θα ήταν 246.146 € και τέλος στο χρηματιστήριο του nasdaq θα ήταν 245.637 €. Αντίστοιχα είναι και τα μεγέθη της εναλλακτικής αγοράς.

Το κόστος εισαγωγής μιας εταιρείας στην εναλλακτική αγορά του χρηματιστηρίου αθηνών είναι 7.500 ευρώ.

Ετσι μια εταιρεία όπως για παράδειγμα η Real Consulting, θα πλήρωνε στην αντίστοιχη αγορά του χρηματιστηρίου Euronext 33.412 €, στην AIM του Λονδίνου 27.109 €, στην αντίστοιχη αγορά του nasdaq 69.904 €.

Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς ότι το κόστος εισαγωγής στο ελληνικό χρηματιστήριο είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό

8)Στην χώρα μας οι θεσμοί της σταδιακής κατεύθυνσης αποταμιεύσεων σε μετοχές (Personal Equity Plans) χωλαίνουν παρά την εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου για το κεφαλαιοποιητικό σύστημα επένδυσης των αποθεματικών των επικουρικών συντάξεων. Σχεδιάζετε να κάνετε κάτι για αυτό;

– Τα ΤΕΑ και το ΤΕΚΑ αποτελούν μια μεγάλη ευκαιρία για να δημιουργηθεί μακροπρόθεσμο επενδυτικό ενδιαφέρον για μετοχές. Με βάση την επενδυτική πολιτική του κάθε ταμείου ένα σημαντικό μέρος των επενδύσεων αυτών διοχετεύονται στην ελληνική αγορά. 

Αυτό είναι μια διαδικασία που θα πάρει χρόνο και βρίσκεται ακόμα στην αρχική φάση ανάπτυξης.

Εάν υπήρχε παράλληλα η δυνατότητα και με όρους και φορολογικά κίνητρα ισοδύναμα με αυτά των ΤΕΑ να μπορεί κάποιος μέσω ατομικών αποταμιευτικών λογαριασμών να κάνει «αυτοδιαχείριση»  των επενδύσεων του θα μπορούσε να δημιουργηθεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά τόσο για μετοχές όσο και για ομόλογα.

Παρόμοια προγράμματα λειτουργούν επιτυχώς σε άλλες χώρες όπως η Αγγλια (ISA accounts), Γαλλία ( PEA – Plan d’epargne en actions) αλλά και πιο πρόσφατα στην Ιταλία. Ανάλογα με τον προσανατολισμό του κινήτρου προς συγκεκριμένη ομάδα, όπως για παράδειγμα προς νέους επενδυτές θα μπορούσε να τονωθεί η ρευστότητα της αγοράς.

9)Όπως ανακοινώσατε πρόσφατα οι ενεργές μερίδες Ελλήνων ιδιωτών επενδυτών μόλις φθάνουν τις 30000.Τι νομίζεται ότι χρειάζεται να γίνει για να επιστρέψουν οι επενδυτές στην αγορά όταν κατά το 1999 ,με λάθος φυσικά τρόπο, οι αντίστοιχες ενεργές μερίδες ξεπερνούσαν τις 900000.

– Tους τελευταίους μήνες και ειδικά το α’ τετράμηνο 2023 παρατηρείται μια άνοδος της συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών στο Χρηματιστήριο, η οποία αποτελεί θετική ένδειξη, καθώς συνδυάζεται με αυξημένο αριθμό μερίδων που διενήργησαν συναλλαγές σε ποσοστό της τάξης +20% σε σχέση με το 2022.

Πιστοποιείται δηλαδή μια γενικότερη διάχυση του ενδιαφέροντος η οποία αφορά  όλες τις κατηγορίες των επενδυτών (ιδιωτών και θεσμικών).

Απέχουμε πολύ από τα μεγέθη του 1999 που αναφέρετε, ωστόσο δεν θεωρώ ότι αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος μας.

Προτεραιότητα για το Χρηματιστήριο αποτελεί η συνεχής συνεργασία με όλους τους συναρμόδιους φορείς και θεσμούς ώστε να αναδεικνύουμε με τον σωστό τρόπο τα πολλαπλά οφέλη και τις ευκαιρίες που συνεπάγεται η εισαγωγή μίας εταιρείας στο Χρηματιστήριο για τους μετόχους αυτής.

Η διασφάλιση ενός σύγχρονου θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου αλλά και η εξασφάλιση κινήτρων, φορολογικών και άλλων, είναι τα στοιχεία εκείνα που θα διαμορφώσουν το κριτήριο των δυνάμει επενδυτών.