Aπό τον Κώστα Παπαγρηγόρη
Άμεση προτεραιότητα αποτελεί τόσο για το εγχώριο πιστωτικό σύστημα όσο και για την ίδια την κυβέρνηση η αντιμετώπιση του υφιστάμενου μεγάλου αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων, το οποίο, ανάλογα με την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών, θα αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα.
Κι αυτό γιατί είναι προφανές ότι ο μεγάλος όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που βαρύνει τις ελληνικές τράπεζες εξακολουθεί να φρενάρει τη χρηματοδότηση της οικονομίας, που είναι τώρα περισσότερο απαραίτητη παρά ποτέ.
Ωστόσο, παρά τις συντονισμένες προσπάθειες των τραπεζών, η πανδημία του κορωνοϊού επέφερε σημαντικές καθυστερήσεις στη μείωσή τους, με αποτέλεσμα το απόθεμα να είναι ακόμη υψηλό και οι τελικοί στόχοι να απέχουν ακόμη αρκετά.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΤτΕ, τον Μάρτιο του 2020 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν σε 60,9 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 7,6 δισ. ευρώ (ή 11,1%) συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου του 2019 και κατά περίπου 46,3 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτίου 2016, που είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο.
Η μείωση αυτή οφείλεται στη μεταφορά μη εξυπηρετούμενων δανείων εντός ομίλου από την τράπεζα Eurobank ενόψει της ολοκλήρωσης της συναλλαγής πώλησης μέσω τιτλοποίησης δανείων (“Project Cairo”).
Σε 60,9 δισ. διαμορφώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τον Μάρτιο, μειωμένα κατά 46,3 δισ. έναντι του Μαρτίου 2016
Επισημαίνεται ότι η εν λόγω συμφωνία, η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2020, αποτελεί την πρώτη τιτλοποίηση στην Ελλάδα που χρησιμοποιεί το Πρόγραμμα Παροχής Εγγυήσεων σε Τιτλοποιήσεις Πιστωτικών Ιδρυμάτων («Ηρακλής»), για ποσό 2,4 δισ. ευρώ.
Εξαιρουμένης αυτής της ενδοομιλικής συναλλαγής, η υποχώρηση του αποθέματος των NPLs κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020 ανήλθε σε περίπου 1,1 δισ. ευρώ (ή 1,3%) και οφείλεται κυρίως σε διαγραφές ύψους 600 εκατ. ευρώ και σε μικρότερο βαθμό σε ρυθμίσεις δανείων.
Έτσι, ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολο των δανείων παρέμεινε τον Μάρτιο του 2020 σε υψηλό επίπεδο (37,4%), εντούτοις μειώθηκε για πρώτη φορά μετά από αρκετά έτη σε επίπεδα κάτω του 40%, ως απόρροια της συναλλαγής της Eurobank.
Ως προς τις επιμέρους κατηγορίες χαρτοφυλακίων, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων διαμορφώθηκε σε 42,4% για το στεγαστικό, 48,6% για το καταναλωτικό και 38,4% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Εντός του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου, ο δείκτης για το χαρτοφυλάκιο τόσο των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων όσο και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων παραμένει ιδιαίτερα υψηλός, 62% και 50,6%, αντίστοιχα.
Την ίδια στιγμή, με χαμηλές ταχύτητες κινήθηκαν, σύμφωνα με την ΤτΕ, οι ρυθμίσεις κόκκινων δανείων από το τραπεζικό σύστημα κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2020. Μάλιστα η ΤτΕ τονίζει το γεγονός ότι ενώ το ποσοστό των δανείων που είχαν τεθεί σε καθεστώς ρύθμισης παρέμενε υψηλό ακόμη και πριν την πανδημία, ωστόσο εμφάνιζε και πάλι καθυστέρηση μετά τη συνομολόγηση της ρύθμισης.
Υψηλό παραμένει, σύμφωνα με την ΤτΕ, το ποσοστό των δανειοληπτών που έχουν αιτηθεί νομική προστασία (οι οφειλές τους αντιστοιχούν σε σχεδόν 15% του συνολικού υπολοίπου των μη εξυπηρετούμενων δανείων). Τα δάνεια αυτής της κατηγορίας αφορούν είτε φυσικά πρόσωπα (ν. 3869/2010) είτε νομικά πρόσωπα (ν. 4307/2014). Ειδικότερα, περίπου το 30% των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων έχει υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα καταναλωτικά δάνεια είναι 19%.
Περί τα 7 δισ. ευρώ τα κόκκινα δάνεια του κορωνοϊού
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ΤτΕ «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» για νέα αύξηση των κόκκινων δανείων, καθώς, όπως επισημαίνει, δεδομένης της επίδρασης της πανδημίας, εκτιμάται ότι μέρος των μέχρι στιγμής εξυπηρετούμενων δανείων θα καταγραφούν ως μη εξυπηρετούμενα στα τέλη του 2020 ή κατά τη διάρκεια του 2021, ιδίως δε στις περιπτώσεις δανείων που καταγράφονται ως εξυπηρετούμενα είτε λόγω του ότι έχουν τεθεί σε καθεστώς ρύθμισης είτε επειδή, λόγω της πανδημίας, τελούν υπό καθεστώς προσωρινής αναστολής καταβολής δόσεων κατ’ εφαρμογήν σχετικών διατάξεων.
Το ύψος της νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της ύφεσης και την αύξηση της ανεργίας το τρέχον έτος, καθώς και την επακόλουθη ανάκαμψη, όπως εκτιμά η ΤτΕ.
Ωστόσο, τα νέα κόκκινα δάνεια που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα υπολογίζονται μέχρι στιγμής περί τα 7-10 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας τελικά τα αισιόδοξα σενάρια που είχαν προβλέψει οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών.
Με βάση τα στοιχεία που απέστειλαν οι τράπεζες στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, προκειμένου η τελευταία να ετοιμάσει τη διαπραγματευτική της στρατηγική ενόψει του νέου γύρου συζητήσεων με τους Θεσμούς για την κρατική επιδότηση των στεγαστικών δανείων δανειοληπτών που πλήττονται από τον κορωνοϊό, προκύπτει ότι έως τις 29 Φεβρουαρίου, οι δανειολήπτες που έχουν δεχτεί πλήγμα από την κρίση του κορωνοϊού ανέρχονται σε 1,7 εκατ., εκ των οποίων οι 330.000 έχουν δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία.
Ξεπάγωσαν οι τιτλοποιήσεις, με στόχο τη μείωσή τους κατά 30 δισ. μέχρι το τέλος του έτους
Από αυτούς το 1 εκατομμύριο αφορά σε εργαζομένους των οποίων οι εταιρείες είτε έκλεισαν με κρατική εντολή είτε επλήγησαν από τις συνέπειες της πανδημίας και οι υπόλοιποι 700 χιλιάδες είναι πάσης φύσεως ελεύθεροι επαγγελματίες. Σημειώνεται ότι όλων των παραπάνω εργαζομένων οι ΚΑΔ ανήκουν στις σχετικές λίστες του Υπουργείου Οικονομικών.
Τα δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία περιλαμβάνουν:
- Δάνεια που εξυπηρετούνται κανονικά
- Δάνεια που έχουν ρυθμιστεί και πλέον εξυπηρετούνται
- Δάνεια μη εξυπηρετούμενα
Το συνολικό ύψος όλων των παραπάνω δανείων ανέρχεται σε 20 δισ. ευρώ.
Στις κατηγορίες των εξυπηρετούμενων και των δανείων σε ρύθμιση περιλαμβάνονται 250.000 δάνεια, συνολικού ύψους 13-14 δισ. ευρώ. Από αυτά τα μισά περίπου είναι τα εξυπηρετούμενα και τα υπόλοιπα σε ρύθμιση. Τα υπόλοιπα 80.000 δάνεια είναι μη εξυπηρετούμενα, με το συνολικό τους ύψους να φτάνει περίπου τα 7 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο, η κυβέρνηση, προκειμένου να επιδοτήσει το σύνολο των δόσεων και των 330.000 δανείων μέχρι 9 μήνες, θα χρειαστεί περίπου 700 εκατ. ευρώ. Στην πράξη, όμως, το ποσό αυτό θα περιοριστεί σημαντικά, γιατί η διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς και τα αυστηρά κριτήρια επιλεξιμότητας που θα θέσουν θα χαμηλώσει την τελική περίμετρο των δικαιούχων δανειοληπτών, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι τελικά η κυβέρνηση θα χρειαστεί ένα ποσό που δεν θα υπερβαίνει τα 500 εκατ. ευρώ.
Οι κόκκινοι κλάδοι
Εστίαση, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική και μέσα ενημέρωσης είναι οι κλάδοι στους οποίους καταγράφονται τα περισσότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια για το 2019, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.
Συγκεκριμένα, τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις ανήλθαν στο τέλος του 2019 σε 121,4 δισ. ευρώ, αποτελώντας περίπου το 62% της συνολικής χρηματοδότησης των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων προς την οικονομία. Την ίδια στιγμή, ο λόγος των ΜΕΔ στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο (32,2%) συνεχίζει να επηρεάζεται κυρίως από το υψηλό ποσοστό στην κατηγορία των μικρομεσαίων (43,7%) και των πολύ μικρών επιχειρήσεων (56,2%).
Αναφορικά με τη διάρθρωση των χρηματοδοτήσεων στους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, σημειώνεται ότι η μεγαλύτερη συγκέντρωση αφορά εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του εμπορίου (19% των συνολικών χρηματοδοτήσεων προς επιχειρήσεις). Ο δείκτης ΜΕΔ για τον εν λόγω κλάδο κυμαίνεται σε επίπεδο υψηλότερο του μέσου όρου του αντίστοιχου δείκτη των επιχειρηματικών δανείων (44,7%, έναντι 32,2%).
Το ύψος της νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της ύφεσης και την αύξηση της ανεργίας
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, πολύ υψηλά ποσοστά ΜΕΔ καταγράφονται στους κλάδους της εστίασης (58,8%), των τηλεπικοινωνιών, της πληροφορικής και ενημέρωσης (47,6%), των κατασκευών (42,3%), των αγροτικών δραστηριοτήτων (41,6%) και της μεταποίησης (33,8%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται ενδεικτικά στους κλάδους της ενέργειας (3,0%) και των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (17,2%).
Μάλιστα οι αναλυτές της ΤτΕ επισημαίνουν ότι συνεχίζει να προβληματίζει το γεγονός ότι ο κλάδος του τουρισμού/καταλυμάτων παρουσιάζει υψηλό ποσοστό ΜΕΔ (27,6%), παρά τον εξωστρεφή χαρακτήρα και τη διευρυνόμενη συμβολή του στο ΑΕΠ.
Λιγότερες προβλέψεις σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο
Σύμφωνα με την ΤτΕ, ο δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις ανήλθε στο τέλος του 2019 σε 43,9%, από 47,4% το 2018. Ειδικότερα, οι προβλέψεις που είχαν σωρευτικά σχηματίσει οι τράπεζες έως το τέλος του 2019 για την κάλυψη των ΜΕΔ ανέρχονται στο επίπεδο των 30,1 δισ. ευρώ, έναντι 38,7 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στις σημαντικές διαγραφές και πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν εντός του έτους.
Συνολικά, επισημαίνεται ότι το επίπεδο του δείκτη κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις υπολείπεται του μέσου όρου των ευρωπαϊκών ομίλων μεσαίου μεγέθους, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του τέταρτου τριμήνου του 2019.
Το σύνολο των ρυθμισμένων δανείων ανήλθε στο τέλος του 2019 σε 38,6 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 22,9% των συνολικών δανείων, έναντι του 25,7% στο τέλος του 2018 (46,3 δισ. ευρώ). Εντούτοις, το 19,9% των ήδη ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, αμετάβλητο από το τέλος του 2018.
«Παίρνει μπροστά» η εγχώρια αγορά των κόκκινων δανείων
Με το πρόβλημα ουσιαστικά να παραμένει, οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών εμφανίζονται, πλέον, αποφασισμένες να επιταχύνουν τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης των κόκκινων χαρτοφυλακίων τους μέσω τιτλοποιήσεων, εκτιμώντας ότι οι συνέπειες της πανδημίας στην ελληνική οικονομία βαίνουν, όσο περνά ο καιρός, διαχειρίσιμες.
Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό το ότι, παρά τις έκτακτες συνθήκες των τελευταίων εβδομάδων λόγω κορωνοϊού, στην εγχώρια αγορά των NPEs καταγράφεται αξιοσημείωτη κινητικότητα, την ίδια στιγμή που και η ίδια η κυβέρνηση μεταφέρει στους διεθνείς επενδυτές το μήνυμα ότι από την πλευρά της υπάρχει η απαιτούμενη αποφασιστικότητα να ξεκαθαρίσουν τα περίπου 70 δισ. κόκκινα δάνεια που έχουν οι ελληνικές τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους.
«Παρακολουθούμε πολύ στενά τις διεθνείς αγορές, σημειώνει στο ΧΡΗΜΑ υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, και πλέον ο ορίζοντας που έχουμε μας επιτρέπει να διατηρούμε σε αυξημένη ετοιμότητα τους μηχανισμούς μας, ώστε να τρέξουν ταχύτατα από εδώ και στο εξής τα projects των τιτλοποιήσεων». Ενδεικτική είναι άλλωστε η κινητικότητα που καταγράφεται στην αγορά ακόμη και σήμερα, που το μούδιασμα στην οικονομία είναι ακόμη ισχυρό.
Το Υπουργείο Οικονομικών «έχει ανάψει το πράσινο φως» για τη χορήγηση στη Eurobank των πρώτων κρατικών εγγυήσεων του προγράμματος «Ηρακλής» για την τιτλοποίηση ύψους 7,5 δισ. ευρώ με την κωδική ονομασία “Cairo”.
Τέσσερα σχήματα απαρτίζουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τη short list των διεκδικητών για το “Project Galaxy Cepal”, τη μεγάλη τιτλοποίηση της Alpha Bank και την πώληση της Cepal.
Η διοίκηση της Alpha Bank υπό τον CEO, Βασίλη Ψάλτη, ολοκλήρωσε τη short list με τις μη δεσμευτικές προσφορές, η οποία περιλαμβάνει τέσσερα σχήματα, μεταξύ των οποίων τις Pimco, Elliot-Credito Fondiario, Cerved, με την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών να έχει οριστεί μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι η Alpha Bank ανακοίνωσε και την απόκτηση του 100% της Cepal, η οποία –αφού ολοκληρωθεί η ενοποίηση των διευθύνσεων διαχείρισης ΜΕΑ της Alpha Bank με την υφιστάμενη δραστηριότητα της Cepal– θα διατεθεί προς πώληση (σε ποσοστό έως 100%) στον επενδυτή που θα αναδειχθεί από τη διαγωνιστική διαδικασία του Galaxy.
Στο πλαίσιο του “Project Galaxy”, το οποίο δρομολογείται με επιταχυνόμενους ρυθμούς, η τράπεζα θα διαθέσει εντός των προσεχών μηνών προς πώληση σε διεθνείς επενδυτές έως το 100% των μετοχών της Cepal καθώς και ποσοστό από τα mezzanine και junior notes της τιτλοποίησης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, ύψους έως 10,5 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, δρομολογείται και η υποβολή αίτησης υπαγωγής των τιτλοποιήσεων του “Project Galaxy” στο πρόγραμμα εγγυήσεων «Ηρακλής».
Προσηλωμένη στον σχεδιασμό της που προγραμμάτιζε για φέτος και περιλαμβάνει τιτλοποιήσεις 8 δισ. ευρώ παραμένει και η Τράπεζα Πειραιώς. Συγκεκριμένα, πρόκειται για το “Project Vega”, το οποίο περιλαμβάνει κόκκινα δάνεια ύψους 6 δισ. ευρώ, από τα οποία 5 δισ. είναι επιχειρηματικά και 1 δισ. στεγαστικά δάνεια. Το δεύτερο πρότζεκτ έχει την επωνυμία “Phoenix” και αφορά 2 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια.
Σε ό,τι αφορά στην Εθνική Τράπεζα, το σχέδιό της προβλέπει τιτλοποιήσεις 5-7 δισ. ευρώ κατά βάση στεγαστικών δανείων, χωρίς μετασχηματισμό του ομίλου ή πώληση εταιρείας διαχείρισης, όπως στους άλλους τρεις μεγάλους του κλάδου. Επιπλέον, έχει στη φαρέτρα της έκτακτα κέρδη 800 εκατ. ευρώ περίπου το πρώτο τρίμηνο του 2020, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει για την εξυγίανσή της ακόμη και με δυσμενέστερους όρους, εφόσον η διοίκησή της επιλέξει να επιταχύνει τον σχετικό επιχειρησιακό σχεδιασμό.
“Bad bank” προωθεί η ΤτΕ
Την ώρα που οι τέσσερις συστημικές τράπεζες σχεδιάζουν να έχουν μειώσει τα κόκκινα δάνειά τους κατά 30 δισ. ευρώ περίπου μέχρι το τέλος του 2020, η ΤτΕ σημειώνει ότι τα υφιστάμενα διαθέσιμα εργαλεία για τη μείωσή τους, περιλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας του Σχήματος Προστασίας Στοιχείων Ενεργητικού, του γνωστού «Ηρακλή», κινούνται ορθώς προς τη βελτίωση της ποιότητας των ισολογισμών των τραπεζών.
Ωστόσο, με το διαθέσιμο απόθεμα NPEs να προσδιορίζεται στο 37,3% με στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2020, την αβεβαιότητα αναφορικά με την κλιμάκωσή του στο επόμενο διάστημα, την περιορισμένη δυνατότητα, λόγω χαμηλής κερδοφορίας, δημιουργίας κεφαλαίου από τις τράπεζες, την εκτιμώμενη επιδείνωση της σχέσης της αναβαλλόμενης οριστικής και εκκαθαρισμένης φορολογικής απαίτησης έναντι του Δημοσίου ως ποσοστού των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων, αλλά κυρίως την επιτακτική ανάγκη χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, καθίσταται σαφές ότι απαιτούνται επιπλέον ενέργειες τόσο από τις τράπεζες όσο και από την Πολιτεία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος επεξεργάζεται συγκεκριμένη πρόταση για την υλοποίηση ενός σχήματος συνολικής διαχείρισης των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company-AMC) των ελληνικών τραπεζών.
Σύμφωνα με την πρόταση της ΤτΕ, όχι μόνο δεν ανατρέπονται, αλλά αντίθετα αξιοποιούνται οι υφιστάμενες υποδομές των τραπεζών καθώς και οι συμμετοχές τρίτων μερών στους τομείς διαχείρισης των NPEs.
Επιπλέον, ενδεχόμενες ζημίες που σχετίζονται με το υφιστάμενο απόθεμα NPEs καλύπτονται αποκλειστικά από τις τράπεζες και όχι από τον Έλληνα φορολογούμενο, μέχρι του ελάχιστου ορίου του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και αποκλείεται οποιαδήποτε διασύνδεση του προτεινόμενου σχήματος με ενδεχόμενα σενάρια εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης.
Τέλος, πρέπει να τονιστεί ότι η πρόταση δεν αποσκοπεί απλώς σε κεφαλαιακή ελάφρυνση, αλλά και σε εκτέλεση συναλλαγών σε όρους αγοράς, με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών.
Έτοιμη για τον «Ηρακλή 2» δηλώνει η κυβέρνηση
Από την πλευρά της, η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει αμέσως μόλις κριθεί απαραίτητο και στον «Ηρακλή 2», προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των τραπεζών στη μεγάλη προσπάθειά τους να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια κατά 30 δισ. ευρώ φέτος.
Κύκλοι του Υπουργείου Οικονομικών τονίζουν με κάθε ευκαιρία στο ΧΡΗΜΑ ότι «η κυβέρνηση θα παρακολουθεί πολύ στενά τη ζήτηση από τις τράπεζες για τον “Ηρακλή” και θα είναι σε θέση να προχωρήσει και στον “Ηρακλή 2”, παρατείνοντας τη διάρκεια του σχήματος και αυξάνοντας, πέραν των 12 δισ. ευρώ, τις κρατικές εγγυήσεις που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις τράπεζες».
Με δεδομένο το ότι και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν ανακοινώσει στο επενδυτικό κοινό ότι, στο πλαίσιο της επιτάχυνσης των σχεδίων μείωσης των κόκκινων δανείων τους, θα «χτυπήσουν» φέτος την «πόρτα» του «Ηρακλή» για τη μεταβίβαση κόκκινων δανείων της τάξεως των 30 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση καθιστά με κάθε ευκαιρία σαφές το ότι θα στηρίξει με κάθε τρόπο τη στρατηγική αυτή, διευκρινίζοντας ότι αμέσως μόλις χρειαστεί θα αυξήσει και πέραν των 12 δισ. ευρώ τις κρατικές εγγυήσεις που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις τράπεζες.
Οι Θεσμοί παρακολουθούν από πολύ κοντά τους τελευταίους μήνες την πορεία του ελληνικού Asset Protection Scheme, καθώς η αποτελεσματική λειτουργία του κρίνεται, λόγω της πανδημίας, κομβικής σημασίας.
Βαθιά «ανάσα» από το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ»
Με μεγάλη ικανοποίηση αποδέχθηκε το τραπεζικό σύστημα το νέο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» για τους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων, το οποίο θα έχει διάρκεια 9 μήνες, θα καλύπτει τόσο εξυπηρετούμενα όσο και μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με την υποβολή των αιτήσεων να γίνεται ηλεκτρονικά από τις αρχές Αυγούστου. Αφορά στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία.
Με μεγάλη ικανοποίηση αποδέχθηκε το τραπεζικό σύστημα το νέο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» για τους δανειολήπτες
Έμπειρα τραπεζικά στελέχη εκφράζουν την εκτίμησή τους ότι στο πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» θα ενταχθούν περί τις 300.000 στεγαστικά δάνεια και επισημαίνουν ότι, από το σύνολο των δανείων που θα ενταχθούν, οι 200.000 αφορούν εξυπηρετούμενα δάνεια και οι υπόλοιπες 100.000 ανήκουν στα μη εξυπηρετούμενα και σε αυτά που έχουν καταγγελθεί.
Το προωθούμενο σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει ότι η επιδότηση φθάνει στο 90% της μηνιαίας δόσης όσων πολιτών πλήττονται από την υγειονομική κρίση και εξυπηρετούν κανονικά τα τραπεζικά δάνεια με ανώτατο όριο τα 600 ευρώ.
Για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα δάνεια που ρυθμίστηκαν πρόσφατα, η μέγιστη επιδότηση περιορίζεται στα 500 ευρώ, ενώ για τα μη εξυπηρετούμενα που έχουν ήδη καταγγελθεί και οδηγούνται σε πλειστηριασμό (με σκοπό να αποτραπεί αυτός) η επιδότηση είναι ακόμα μικρότερη και φθάνει στα 300 ευρώ.
Η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα αναμένεται να ανοίξει τον Αύγουστο και θα δέχεται αιτήσεις μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2020.
Οι δικαιούχοι
Σε σχέση με τον νόμο 4605/2019 για την προστασία της πρώτης κατοικίας, οι δικαιούχοι του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ» θα είναι διευρυμένοι, ενώ για πρώτη φορά θα επιβραβεύονται και όσοι δανειολήπτες ήταν συνεπείς στην εξυπηρέτηση των δανείων τους.
Ειδικότερα, οι δικαιούχοι του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ» θα είναι:
- Φυσικά πρόσωπα εργαζόμενοι σε κλάδους που έχουν πληγεί, άνεργοι που λαμβάνουν έκτακτη στήριξη, ελεύθεροι επαγγελματίες σε πληγέντες κλάδους.
- Φυσικά πρόσωπα με σημαντική μείωση του μηνιαίου μισθού τους.
- Επαγγελματίες που παρουσίασαν μείωση της εμπορικής δραστηριότητάς τους (μειωμένος ΦΠΑ άνω του 20%, λαμβάνοντας υπόψη το δεύτερο τρίμηνο του 2020 σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2019).
- Δικαιούχοι που έλαβαν ενίσχυση με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής.
- Φυσικά πρόσωπα που εντάσσονται στον μηχανισμό ενίσχυσης της απασχόλησης «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ».
- Ιδιοκτήτες ακινήτων που λαμβάνουν μειωμένο ενοίκιο.
Σε όλες τις παραπάνω κατηγορίες πληγέντων η επιδότηση θα δοθεί τόσο σε εξυπηρετούμενα όσο και σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενώ ο νόμος 4605/2019 επιδοτούσε μόνο τα δάνεια που ήταν μη εξυπηρετούμενα στις 31 Δεκεμβρίου 2018.
Η επιδότηση
Το πρόγραμμα προβλέπει τρεις κατηγορίες δανειοληπτών και κλιμάκωση της επιδότησης, με επιβράβευση για τους δανειολήπτες που ήταν συνεπείς στην εξυπηρέτηση των δανείων τους μέχρι το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης. Αναλυτικά, θα ισχύσουν τα εξής:
α) Για τα εξυπηρετούμενα δάνεια:
Η μηνιαία δόση θα επιδοτηθεί σε ποσοστό 90% κατά το πρώτο τρίμηνο, κατά 80% το δεύτερο τρίμηνο και κατά 70% το τρίτο τρίμηνο. Το ανώτατο μηνιαίο όριο επιδότησης μπορεί να φτάσει τα 600 ευρώ.
Οι δανειολήπτες πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
- Η αξία της κύριας κατοικίας τους να μην ξεπερνά τις 300.000 ευρώ (το αντίστοιχο όριο με τον ν. 4605/2019 ήταν 250.000 ευρώ).
- Το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τις 300.000 ευρώ ανά τράπεζα (το αντίστοιχο όριο με τον ν. 4605/2019 ήταν 130.000 ευρώ).
- Το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 57.000 ευρώ (έναντι 36.000 ευρώ με τον ν. 4605/2019).
- Οι καταθέσεις να μην ξεπερνούν τις 40.000 ευρώ (έναντι 15.000 ευρώ με τον ν. 4605/2019).
- Η συνολική ακίνητη περιουσία να μην ξεπερνά τις 600.000 ευρώ (έναντι 280.000 ευρώ στον ν. 4605/2019).
β) Για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα δάνεια που ρυθμίστηκαν πρόσφατα:
Η μηνιαία δόση θα επιδοτηθεί σε ποσοστό 80% κατά το πρώτο τρίμηνο, κατά 70% το δεύτερο τρίμηνο και κατά 60% το τρίτο τρίμηνο. Το ανώτατο μηνιαίο όριο επιδότησης μπορεί να φτάσει τα 500 ευρώ.
Τα κριτήρια επιλεξιμότητας των δανειοληπτών είναι:
- Η αξία της κύριας κατοικίας τους να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ (όπως ίσχυε και στον ν. 4605/2019).
- Το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ (έναντι 130.000 ευρώ στον ν. 4605/2019).
- Το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 45.000 ευρώ (έναντι 36.000 ευρώ στον ν. 4605/2019).
- Οι καταθέσεις να μην ξεπερνούν τις 25.000 ευρώ (έναντι 15.000 ευρώ στον ν. 4605/2019).
- Η συνολική ακίνητη περιουσία να μην ξεπερνά τις 500.000 ευρώ (έναντι 280.000 ευρώ στον ν. 4605/2019).
γ) Για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν ήδη καταγγελθεί και οδηγούνται σε πλειστηριασμό:
Η μηνιαία δόση θα επιδοτείται σε ποσοστό 60% κατά το πρώτο τρίμηνο, κατά 50% το δεύτερο τρίμηνο και κατά 30% το τρίτο τρίμηνο. Το ανώτατο μηνιαίο όριο επιδότησης μπορεί να φτάσει τα 300 ευρώ. Οι προϋποθέσεις για τους δανειολήπτες είναι:
- Η αξία της κύριας κατοικίας τους να μην ξεπερνά τις 200.000 ευρώ.
- Το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τις 130.000 ευρώ.
- Το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 36.000 ευρώ.
- Οι καταθέσεις να μην ξεπερνούν τις 15.000 ευρώ.
- Η συνολική ακίνητη περιουσία να μην ξεπερνά τις 280.000 ευρώ.
…………………………….
αναδημοσίευση από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Ιουλ-Αυγ 2020
