Τα τελευταία χρόνια ο περιορισμός της χρήσης των μετρητών αποτελεί πραγματικότητα για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πλαστικό χρήμα κερδίζει συνεχώς έδαφος.
Κεφαλαιώδες ερώτημα: Για πόσο ακόμη θα διατηρείται η χρήση μετρητών;
Σίγουρα θα μας απασχολήσει στο μέλλον. Ίσως μάλιστα οι εξελίξεις να έρθουν και πιο γρήγορα από τις υπάρχουσες εκτιμήσεις. Προς το παρόν η Ευρώπη είναι απόλυτα εξαρτημένη από τα διεθνή συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών με τις ΗΠΑ να αποτελούν απειλή καθώς το 70% περίπου του τομέα των πληρωμών χωρίς μετρητά ελέγχεται από παρόχους στις ΗΠΑ (Visa και Mastercard) με διάφορες ενδιάμεσες χρεώσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ΕΕ-28 οι χρεώσεις από τη χρήση πλαστικού και e-χρήματος, αυξάνονται συνεχώς, με το κόστος διαχείρισης των μετρητών 0,2%, να βρίσκεται σήμερα
- στο 1/2 του κόστους των χρεωστικών καρτών με 0,4% και στο 1/4 των πιστωτικών καρτών με 0,8%.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΒΕΠ, κ. Βασίλη Κορκίδη «έχει ενδιαφέρον που η ΕΚΤ για την Ελλάδα αναφέρει, πως η συνεισφορά των προμηθειών και των χρεώσεων καρτών στα λειτουργικά έσοδα των ελληνικών τραπεζών ήταν 16%, η μισή της αντίστοιχης άλλων χωρών με 33%, σε παρόμοια μεγέθη και επιχειρηματικά μοντέλα. Ότι μάλιστα αφορά, στις νέες χρεώσεις των συστημικών τραπεζών στους πελάτες τους, αυτές δεν εμπίπτουν στο πεδίο προληπτικής εντολής που έχει ανατεθεί στην Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ, αλλά στη στρατηγική των διοικήσεων τους και στις εθνικές αρχές προστασίας καταναλωτή».
Κόστος πλαστικού χρήματος vs Κόστος διαχείρισης μετρητών
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά παρακολουθώντας τη συνεχή επέκταση των «e-πληρωμών», τόσο με το τελικό καταναλωτή, όσο και μεταξύ επιχειρήσεων εντός Ελλάδος και Ευρώπης, ενημερώνει για τους νέους τρόπους που εξετάζονται στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ, το κόστος του πλαστικού χρήματος πρέπει να είναι χαμηλότερο από το κόστος διαχείρισης των μετρητών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη διαφάνεια και την ασφάλεια των συναλλαγών.
Οι 7 νέες επιλογές και αλλαγές στο τρόπο «e-πληρωμής» για μεγαλύτερη διαφάνεια και μικρότερο κόστος, που εξετάζονται αυτή τη στιγμή στην ΕΕ, είναι οι ακόλουθες:
1.Ισχυρή πιστοποίηση πελατών (SCA – Strong Consumers Authentication)
Ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 14/9/19, αλλά ήταν σαφές αρκετούς μήνες νωρίτερα ότι σχεδόν κανένας από τους εμπλεκόμενους φορείς για την παράδοσή του, δεν θα ήταν έτοιμος εγκαίρως. Συνοψίζοντας τα όσα έχουν συμφωνηθεί μέχρι τώρα, υπάρχουν μεγάλες ανησυχίες για το τι πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις.
2.Αναθεώρηση του κανονισμού για τα τέλη ανταλλαγής (IFR – Interchange Fee Regulation)
Το άρθρο 17 του IFR απαιτεί από την ΕΕ να υποβάλει έκθεση σχετικά με το εάν ο κανονισμός έχει επιτύχει τους επιδιωκόμενους στόχους του, και ιδίως την καταλληλότητα των επιπέδων διατραπεζικών τελών, την επίδραση των “μηχανισμών καθοδήγησης”και το επίπεδο εισόδου σε νέους παίκτες και καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα. Εκτιμάται ότι η IFR δεν έχει παραδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα μαζί με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις.
3.Μεταφορά πίστωσης SEPA – ‘Αμεσες Πληρωμές (SCT-Instant Payment)
Θεωρείται ότι έχει τεράστια σημασία για το εμπόριο ως πιθανή εναλλακτική επιλογή πληρωμής στα υπάρχοντα προϊόντα με βάση την κάρτα. Οι πληροφορίες σχετικά με το τι είναι το «SCT.Inst», τι σημαίνει και τις μελλοντικές ευκαιρίες που προσφέρει στις εμπορικές συναλλαγές είναι σημαντικές και αναμένονται.
4.Η πρωτοβουλία για την ευρωπαϊκή πληρωμή (EPL – European Payments Layer)
Ένα όραμα που απαιτεί τη δημιουργία ενός διαλειτουργικού πανευρωπαϊκού πλαισίου πληρωμών (EPL) που ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες, φαίνεται να προσελκύει το ενδιαφέρον. Απαιτούνται όμως τα επόμενα βήματα για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
5.Η πρωτοβουλία για το πανευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών PEPSI (Pan-European Payment System Initiative)
Περίπου 20 ευρωπαϊκές τράπεζες εργάζονται μαζί για να δημιουργήσουν ένα πανευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών που θα μπορούσε να επιτρέψει στην ΕΕ να παρακάμψει τα δύο βασικά συστήματα καρτών. Με βάση τις πολύ περιορισμένες πληροφορίες, δεν είναι γνωστό εάν πρόκειται για απειλή ή μεγάλη ευκαιρία.
6.Το σχέδιο «LIBRA» του Facebook
Η ανακοίνωση του, τον Ιούνιο του 2019, συγκλόνισε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις ρυθμιστικές αρχές. Ακόμα παραμένει άγνωστο στους πολλούς τι είναι το «LIBRA», τι είχε σκοπό να επιτύχει, αλλά και πόση υποστήριξη υπάρχει για αυτή τη μορφή κρυπτονομίσματος.
7.Ομάδα μετόχων ευρωπαϊκών καρτών (ECSG – European Cards Stakeholders Group)
Εξαιρετικά λεπτομερής και τεχνικός είναι ο χαρακτήρας και ο ρόλος του ECSG. Σύμφωνα με πληροφορίες τα βασικά θέματα που συζητούνται είναι, ποιοι είναι οι άλλοι συμμετέχοντες και γιατί είναι σημαντική η σύνθεση εκπροσώπησης του.
