Του Δημήτρη Μαλλά
Τον Νοέμβριο του 1989 η έναρξη εκπομπής του Mega Channel σηματοδότησε την έναρξη μίας νέας εποχής για την ελληνική τηλεόραση. Σήμερα, 29 χρόνια μετά ο πρώτος ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός της Ελλάδας κλείνει οριστικά μετά και την σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Πλέον, όμως, το τοπίο στην ελληνική τηλεοπτική αγορά είναι εντελώς διαφορετικό με τη συνδρομητική τηλεόραση να βρίσκεται πλέον στο προσκήνιο. Πολλοί ενδέχεται να θεωρούν ότι αυτό οφείλεται στην οικονομική κρίση, όμως, ο πιο βασικός λόγος για την εντυπωσιακή αλλαγή που παρατηρείται στο τηλεοπτικό τοπίο είναι οι αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών, οι οποίοι, αξιοποιώντας το Διαδίκτυο και τις όλο και πιο γρήγορες τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις, προτιμούν να βλέπουν το περιεχόμενο που τους ενδιαφέρει τη στιγμή που το θέλουν, οπουδήποτε και αν βρίσκονται και σε όποια συσκευή και αν το επιθυμούν. Και πλέον οι βασικοί «παίκτες» και στην τηλεοπτική αγορά δεν είναι άλλοι από τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, οι οποίοι και έχουν εμπλακεί σε έναν εξαιρετικά σκληρό ανταγωνισμό αναφορικά με το ποιος θα κερδίσει περισσότερους συνδρομητές για τις τηλεοπτικές πλατφόρμες τους, προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο οικιακό πακέτο ψυχαγωγίας που περιλαμβάνει εκτός από επικοινωνία και σύνδεση στο Διαδίκτυο και πρόσβαση σε μία ευρεία γκάμα τηλεοπτικού και video περιεχομένου.
Η «μάχη» είναι σκληρή πολύ απλά επειδή η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως υπάρχουν πολλά περιθώρια ανάπτυξης. Στην πρόσφατη παρουσίαση του Vodafone TV, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Vodafone Ελλάδος, Χάρης Μπρουμίδης σημείωσε ότι το ποσοστό διείσδυσης της συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα εκτιμάται σε περίπου 26% όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη δυτική Ευρώπη -με την οποία μας αρέσει να συγκρινόμαστε- είναι στο 57%. Αντίστοιχες συγκρίσεις χρησιμοποιούσε την περασμένη δεκαετία και η διοίκηση της Forthnet για να δείξει τα σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης που υπήρχαν για την πλατφόρμα της Nova, η οποία τότε ήταν πρακτικά μονοπώλιο στην Ελλάδα όσον αφορά τη συνδρομητική τηλεόραση. Βέβαια, εκείνη την περίοδο τα ελεύθερα τηλεοπτικά κανάλια επένδυαν πολύ σε τοπικό περιεχόμενο και ήταν πιο δύσκολο για τη Forthnet να πείσει καταναλωτές που δεν ενδιαφέρονταν για τις αθλητικές διοργανώσεις να στραφούν προς τα συνδρομητικά «μπουκέτα».
Τώρα, η κατάσταση είναι διαφορετική. Αφενός γιατί έχουν μειωθεί οι επενδύσεις σε περιεχόμενο από τα ελεύθερα κανάλια -ελέω κρίσης και περικοπών- και αφετέρου επειδή το Διαδίκτυο έχει δώσει τη δυνατότητα πρόσβασης σε διεθνείς συνδρομητικές πλατφόρμες όπως είναι το Netflix και το Amazon Prime με εξαιρετικό περιεχόμενο και προσιτό κόστος όσον αφορά τη μηνιαία συνδρομή.
Πάνω από 1 εκατ. συνδέσεις
Όμως, τα περιθώρια ανάπτυξης όντως υπάρχουν και γι’ αυτό οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι που θέλουν να προσφέρουν multi play υπηρεσίες και ολοκληρωμένα πακέτα για να διατηρήσουν τους πελάτες τους επενδύουν σημαντικά κεφάλαια με πιο πρόσφατα παραδείγματα τη Wind που έχει λανσάρει από τον περασμένο Μάιο το Wind Vision και τη Vodafone που προχώρησε στο λανσάρισμα μίας νέας, περισσότερο διαδραστικής πλατφόρμας συνδρομητικής τηλεόρασης.
Η «μάχη» είναι αρκετά σκληρή τόσο σε επίπεδο περιεχομένου όσο και όσον αφορά την τιμολογιακή πολιτική με τις εκπτώσεις που δίνονται για την προσέλκυση συνδρομητών να είναι εξαιρετικά μεγάλες και ενδιαφέρουσες. Επιπλέον, είναι πολύ ενδιαφέρον πως στις περισσότερες περιπτώσεις οι πάροχοι «επιτρέπουν» στους πελάτες τους να χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες συνδρομητικής τηλεόρασης ακόμη και πάνω από τις δικτυακές υποδομές των ανταγωνιστών τους, κάτι το οποίο δεν συνέβαινε στο όχι και πολύ μακρινό παρελθόν.
Σε επίπεδο συνδέσεων, αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι ο αριθμός των ελληνικών νοικοκυριών που έχουν συνδρομή σε κάποια τηλεοπτική πλατφόρμα ξεπερνά το 1 εκατομμύριο, αν και γενικότερα είναι αρκετά δύσκολο να αναφέρει κάποιος με αρκετή σιγουριά το πραγματικό νούμερο.
Cosmote TV
Ο μεγαλύτερος «παίκτης» είναι εδώ και μερικά χρόνια ο όμιλος ΟΤΕ με την Cosmote TV να κλείνει το α’ εξάμηνο του 2018 με 525.689 συνδρομητές. Γενικότερα, η Cosmote TV δείχνει να παρουσιάζει σημάδια σταθεροποίησης όσον αφορά τον αριθμό των νέων συνδρομητών, ιδίως από τη στιγμή που ξεπέρασε σε δημοτικότητα τη Nova. Η πλατφόρμα προσπαθεί να ενισχύσει το περιεχόμενο της (σ.σ. πρόσφατα πρόσθεσε 3 νέα κανάλια) και να διατηρήσει το αθλητικό περιεχόμενο που έχει και της έδωσε την ευκαιρία να περάσει μπροστά. Η απώλεια του ιταλικού πρωταθλήματος δύσκολα θα επηρεάσει σημαντικά τα αποτελέσματα, καθώς το Champions League και το Europa League, συν την Premier League, την Bundesliga και τη La Liga είναι λόγοι αρκετοί για να γίνεις κάποιος φανατικός ποδοσφαιρόφιλος συνδρομητής της πλατφόρμας.
Nova
Η Forthnet έχει περάσει πλέον στην δεύτερη θέση και εδώ και έχει προχωρήσει τους τελευταίους μήνες σε πολύ σημαντικές αποφάσεις όσον αφορά την πλατφόρμα της Nova. Υπενθυμίζεται ότι υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία πώλησης της Forthnet με δύο σχήματα να έχουν φθάσει στην τελική φαση (Vodafone/Wind και ΑΝΤ1) αλλά τίποτα να μην είναι σίγουρο αναφορικά με το αν ο συγκεκριμένος διαγωνισμός θα ολοκληρωθεί τελικώς και θα υπάρχει κάποιος νέος μέτοχος στη Forthnet.
Σε κάθε περίπτωση η Nova κινείται ανεξάρτητα από το τι μέλλει γενέσθαι με τη διαδικασία πώλησης και έχει στραφεί πλέον στο κομμάτι της χονδρικής διάθεσης υπηρεσιών. Έτσι, τα κανάλια Novasports είναι διαθέσιμα πλέον και μέσα από τις πλατφόρμες της Vodafone και της Wind και αυτό είναι μία εξέλιξη που άλλαξε τα δεδομένα. Όπως και η επιλογή να διακόψει τη συμφωνία για τη μετάδοση όλων των αγώνων της Superleague και να έχει μόνο ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς ομάδες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του κόστους, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι έχει ρίξει το βάρος της στην προώθηση της Euroleague, καθώς η κορυφαία μπασκετική ευρωπαϊκή διοργάνωση αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα προσέλκυσης συνδρομητών.
Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να παραγνωριστεί το γεγονός ότι οι συνδρομητές έχουν αρχίσει να μειώνονται, κάτι που ήταν εμφανές και στα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα αποτελέσματα, τα οποία αφορούν βέβαια το α’ εξάμηνο του 2018. Συγκεκριμένα, οι συνδρομητές λιανικής όσον αφορά τις συνδρομητικές υπηρεσίες τηλεόρασης έφθασαν στους 396.375 έναντι 425.945 στο τέλος του α’ εξαμήνου του 20017 με τη μείωση να είναι της τάξεως του 6,9%. Αντίστοιχα, υπάρχει αύξηση στους συνδρομητές χονδρικής, οι οποίοι από 49.881 έφθασαν στους 66.739. Ο συνολικός αριθμός ανέρχεται στους 463.114 έναντι 475.826, ήτοι μείωση 2,7%.
Όμως, τα νούμερα αυτά αφορούν τους συνδρομητές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Στην τελευταία η Forthnet έχει συμφωνίες με τους εκεί παρόχους (Cablenet, Cyta, MTN και Primetel) αντίστοιχες με αυτές στην Ελλάδα. Και αυτός είναι ο λόγος που είναι δύσκολο να υπολογίσει κάποιος την πραγματική διείσδυση της συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα, καθώς τα νούμερα που ανακοίνωσε η Forthnet περιλαμβάνουν και την Κύπρο.
Vodafone TV
Ο τρίτος «παίκτης» σε μέγεθος και με ανοδικές τάσεις είναι η Vodafone Ελλάδος, η οποία λάνσαρε πρόσφατα τη νέα έκδοση της τηλεοπτικής πλατφόρμας. Η μεγάλη αλλαγή είναι ότι στην πλατφόρμα μπορούν πλέον να συνδεθούν και καταναλωτές που δεν είναι πελάτες σταθερής τηλεφωνίας της Vodafone. Με δεδομένο ότι οι τιμές των πακέτων που περιλαμβάνει το Vodafone TV είναι αρκετά ανταγωνιστικές, δεν αποκλείεται να υπάρξει σημαντική αύξηση των συνδρομητών της πλατφόρμας, οι οποίοι εκτιμώνται ότι αυτή τη στιγμή είναι στις 100 χιλιάδες.
Σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι το Vodafone TV προσφέρεται μέσω ευρυζωνικής σύνδεσης, ενώ στα πακέτα περιλαμβάνονται και τα κανάλια Novasports όπως και περιεχόμενο on demand.
Wind Vision
Σύμφωνα με τα στελέχη της Wind, το Wind Vision, η πλατφόρμα συνδρομητικής τηλεόρασης που έχει λανσάρει ο τηλεπικοινωνιακός πάροχος, έχει προσελκύσει μέχρι τώρα περισσότερους από 10 χιλιάδες συνδρομητές. Το νούμερο δεν είναι κακό δεδομένου κιόλας ότι η υπηρεσία λανσαρίστηκε μόλις τον περασμένο Μάιο.
Το Wind Vision είναι η μόνη πλατφόρμα που βασίζεται στο Android TV, κάτι που σημαίνει ότι είναι πιο εύκολη η προσθήκη εφαρμογών και υπηρεσιών από τρίτους παρόχους. Στα πακέτα περιλαμβάνονται και τα κανάλια Novasports, όπως και το Netflix. Η Wind είναι ο μόνος πάροχος στην Ελλάδα που προσφέρει τη δυνατότητα στους συνδρομητές του να έχουν απευθείας πρόσβαση στο Netflix και είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής της συνδρομής στο Netflix απευθείας μέσω του λογαριασμού της Wind.
Netflix
Το Netflix πάντως αποτελεί την πιο ενδιαφέρουσα παράμετρο της ελληνικής τηλεοπτικής αγοράς τον τελευταίο χρόνο. Η αίσθηση που υπάρχει είναι πως η δημοτικότητα του έχει ανέβει αισθητά αν και η αμερικανική εταιρεία δεν ανακοινώνει νούμερα συνδρομητών για την κάθε χώρα ξεχωριστά. Το γεγονός πάντως πως εκτιμάται ότι οι συνδέσεις στην Ελλάδα εκτιμώνται σε πάνω από 100 χιλιάδες, αποτελεί μία σαφής ένδειξη υψηλής δημοτικότητας.
Γενικότερα, πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αγορά της συνδρομητικής τηλεόρασης -παρά τα ζητήματα που υπάρχουν- δείχνει να βρίσκεται σε αρκετά καλή κατάσταση και εκτιμάται ότι θα κινηθεί ανοδικά το 2018. Ενδεχομένως, όχι τόσο σε αριθμό συνδρομητών όσο σε επίπεδο κατανάλωσης περιεχομένου. Όσον αφορά τα έσοδα, η «μάχη» των προσφορών που υπάρχει σε εξέλιξη αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την πορεία τους.
