του Χρήστου Ν. Κώνστα
Στο μεγάλο παγκόσμιο παιχνίδι της ενέργειας, είτε το θέλουμε είτε όχι, θα κερδίσει ο πιο ανταγωνιστικός παραγωγός. Αυτός, δηλαδή, που θα είναι καθαρός για το περιβάλλον και φθηνότερος σε κόστος παραγωγής.
Στην Ελλάδα, σήμερα, καταγράφεται σημαντική έλλειψη καθαρών περιβαλλοντικά επενδύσεων. Η χονδρική τιμή ρεύματος είναι η ακριβότερη στην Ευρώπη (65 ευρώ ανά ΜW, ενώ στη Γερμανία δεν ξεπερνά τα 30 ευρώ)! Αν αναλογιστεί κανείς τη γεωγραφική μας θέση και την ευλογία να διαθέτουμε ως χώρα με άφθονο ήλιο, σε σχέση με τους εταίρους μας, η κατάσταση στην Ελλάδα είναι τραγική. Έχουμε ακολουθήσει, διαχρονικά, λάθος κατεύθυνση. Αυτό το λάθος έρχεται να διορθώσει σήμερα η μεγάλη νέα επένδυση που εγκαινίασε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος. Επενδύει σε μονάδα παραγωγής ρεύματος που την καθιστά την καθαρότερη περιβαλλοντικά στα Βαλκάνια.
Η επένδυση αυτή άλλαξε το «αύριο» της χώρας. Αντί να αναγκαζόμαστε να εισάγουμε φθηνότερο ρεύμα –όπως κάνουμε σήμερα– από την Αλβανία, τα Σκόπια, τη Βουλγαρία, την Ιταλία, θα έχουμε τα μέσα να είμαστε εμείς οι Έλληνες εκείνοι που θα εξάγουμε το εθνικό μας προϊόν.
Η νέα μονάδα φυσικού αερίου που δημιουργεί η Mytilineos μειώνει τις εισαγωγές ενέργειας και αυξάνει τις εξαγωγές. Οι Έλληνες δεν θα πληρώνουν, αλλά θα εισπράττουν, γιατί επιτέλους επενδύουν σε ανταγωνιστικές καθαρότερες μονάδες παραγωγής.
«Παράλληλα, με τη μεγάλη προσπάθειά μας για την επέκτασή μας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, στήνοντας την ελληνική σημαία στην Αυστραλία, στη Χιλή, στην Ισπανία, στην Κορέα και 32 άλλες χώρες, εντάξαμε έγκαιρα στη στρατηγική μας το φυσικό αέριο, το “καύσιμο-γέφυρα”, όπως συνηθίζεται να λέγεται, μεταξύ του κάρβουνου και της καθαρής ενέργειας των ανανεώσιμων πηγών».
Με τα λόγια αυτά, και με το βλέμμα χαμηλό, από φυσική συστολή, ο πρόεδρος του Ομίλου Mytilineos περιέγραψε τη συμβολή του στη θεαματική αλλαγή των δεδομένων στην ελληνική αγορά ενέργειας.
Η νέα μονάδα φυσικού αερίου στο ενεργειακό κέντρο Αγ. Νικολάου, δίπλα από το ιστορικό συγκρότημα της Αλουμίνιον της Ελλάδος, κυριολεκτικά ανοίγει τον δρόμο για κοσμογονικές εξελίξεις στην ενεργειακή αγορά όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της βαλκανικής χερσονήσου.
Ποια είναι τα δεδομένα, σήμερα, στην ελληνική αγορά ενέργειας:
- Η Ελλάδα, σήμερα, λειτουργεί με το ακριβότερο ηλεκτρικό ρεύμα στην Ευρώπη, και μάλιστα με μεγάλη απόσταση κόστους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. H μέση χονδρική τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα διαμορφώνεται κατά 24,3 ευρώ η μεγαβατώρα υψηλότερα από της Βουλγαρίας και κατά 14,5 ευρώ υψηλότερα από της Ιταλίας.
- Ο πρωθυπουργός της χώρας ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα μέχρι το 2028 θα μηδενίσει τη χρήση του λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας.
- Το κόστος παραγωγής ενέργειας δεν υπολογίζεται μόνο βάσει της τιμής του καυσίμου, αλλά και με συνυπολογισμό των τιμών εκπομπής ρύπων αερίου διοξειδίου του άνθρακα (CO2).
- Οι νέοι στόχοι της Ενωμένης Ευρώπης προβλέπουν για το 2030 τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 40%, την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά 32% και την αύξηση του ποσοστού αποτελεσματικότητας της ενέργειας κατά 32,5%.
Σε όλα αυτά έρχεται να απαντήσει η νέα επένδυση της Mytilineos:
- «Σας υπόσχομαι, ότι μέχρι το τέλος του 2030, ο τομέας μεταλλουργίας της εταιρείας μας, η ιστορική Αλουμίνιον της Ελλάδος και άλλες μονάδες της εταιρείας στο εξωτερικό, θα ηλεκτροδοτούνται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας-ΑΠΕ, μηδενίζοντας το περιβαλλοντικό βιομηχανικό αποτύπωμα».
- «Ήδη, έχουμε ξεκινήσει όλες τις απαραίτητες μελέτες, ώστε να είμαστε έτοιμοι για αυτό το τόσο σημαντικό βήμα, και είμαι βέβαιος ότι θα το καταφέρουμε. Αυτή είναι άλλωστε και η παγκόσμια τάση στον βιομηχανικό κλάδο. Η περιβαλλοντική στροφή για τη βιομηχανία είναι μονόδρομος».
- «Αναλαμβάνω, παράλληλα, και την πρωτοβουλία, με την ιδιότητά μου ως αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, να ξεκινήσουμε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για όλα τα μέλη μας, αλλά και για την κοινή γνώμη. Η σύμπραξη είναι ουσιώδης –όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε ή όλοι μαζί θα αποτύχουμε».
- «Η νέα βιομηχανική επανάσταση αν δεν είναι “πράσινη”, δεν θα υπάρξει. Και η ελληνική οικονομία χρειάζεται την εκτόξευση της βιομηχανίας. Χρειάζεται επενδύσεις, χρειάζεται την έρευνα και την καινοτομία».
Το φυσικό αέριο έρχεται να λειτουργήσει ως «καύσιμο-γέφυρα» και θα κυριαρχήσει ως πηγή ενέργειας τουλάχιστον μέχρι το 2040, μέχρι δηλαδή την πλήρη απανθρακοποίηση του ηλεκτρικού συστήματος πανευρωπαϊκά και την πλήρη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εξάλλου, οι τεχνολογίες μεγάλης κλίμακας στην αποθήκευση ενέργειας βρίσκονται ακόμη σε εμβρυακό στάδιο.
Η νέα μονάδα φυσικού αερίου που δημιουργεί η Mytilineos μειώνει τις εισαγωγές ενέργειας και αυξάνει τις εξαγωγές.
Η Ελλάδα σβήνει τον λιγνίτη από τον ενεργειακό της χάρτη. Το φυσικό αέριο εγγυάται την ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή, στην οποία η ηλεκτρική ενέργεια θα παράγεται σε αφθονία και με χαμηλό κόστος, για να είναι άμεσα διαθέσιμη.
Η τάση είναι παγκόσμια. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιταλία έως το Βέλγιο, τη Γερμανία και την Πολωνία, αυτήν την εποχή ξεκινά ή βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή μονάδων φυσικού αερίου. Με ακόμη πιο γρήγορους ρυθμούς κινείται η άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η αγορά ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας θα λειτουργήσει η πιο σύγχρονη και αποδοτική μονάδα συνδυασμένου κύκλου στην Ευρώπη. Η νέα μονάδα ενσωματώνει την τεχνολογία του μεγαλύτερου και πιο σύγχρονου διεθνώς αεριοστροβίλου της αμερικανικής General Electric, στρατηγικού συνεργάτη της εταιρείας από τα παλιά.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, δικαιωμένος για τις επιλογές που έκανε χρόνια πριν, ξεκίνησε έναν αγώνα ταχύτητας για να δημιουργήσει την τέταρτη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής του ομίλου, που θα είναι η αποδοτικότερη, παράγοντας ενέργεια σε ανταγωνιστικό κόστος προς όφελος της εθνικής οικονομίας.
- «Ζούμε σε μια συναρπαστική εποχή, που η τεχνολογία και η καινοτομία μάς επιτρέπουν να κάνουμε άλματα και να φέρνουμε το μέλλον πιο κοντά».
- «Στην Protergia, συνηθίζουμε να λέμε ότι “δείχνουμε τον δρόμο για το μέλλον της ενέργειας”, και σήμερα εδώ, στο ενεργειακό μας κέντρο, κάνουμε ακριβώς αυτό: Δείχνουμε τον δρόμο για ένα ενεργειακό μέλλον πιο “πράσινο”. Με ενεργειακή ασφάλεια για όλους, δουλειές και νοικοκυριά».
Στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας επενδύονται 330 εκατ. ευρώ για υπάρξει στην Ελλάδα ο πλέον αποδοτικός σταθμός συνδυασμένου κύκλου της Ευρώπης, με θερμική απόδοση μεγαλύτερη από 63%, χάρη στον αεριοστρόβιλο τεχνολογίας Class H. Σε δύο χρόνια από σήμερα, στη Βοιωτία, θα λειτουργεί μια μονάδα με το χαμηλότερο κόστος λειτουργίας από όλα τα ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια στην Ελλάδα.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, δικαιωμένος για τις επιλογές που έκανε χρόνια πριν, ξεκίνησε έναν αγώνα ταχύτητας για να δημιουργήσει την τέταρτη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής του ομίλου
Η ισχύς 826 MW του καινούργιου εργοστασίου, που ισούται σήμερα με το 20% και των 14 λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ μαζί, όταν θα έχει ολοκληρωθεί το 2021, θα αντιστοιχεί σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό του συνολικού της δυναμικού.
Συμπεριλαμβανομένων των τριών σταθμών ενέργειας σε λειτουργία ύψους 1.200 MW και των 200 MW αιολικών, η Mytilineos έχει ήδη επενδύσει 1 δισ. ευρώ. Με τις νέες κινήσεις, το σύνολο των ενεργειακών επενδύσεων αναμένεται να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ.
- «Από το 1963, που ο τότε πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, έβαλε τον θεμέλιο λίθο στο εργοστάσιο, και από το 1966, που ο τότε υπουργός Συντονισμού, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, τα εγκαίνια της λειτουργίας του, μέχρι και σήμερα, έχει περάσει περισσότερος από μισός αιώνας».
- «Η Αλουμίνιον της Ελλάδος, η πορεία της και η θέση που καταλαμβάνει πλέον στο εξωτερικό, δείχνει πως εμείς οι Έλληνες μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα. Μπορούμε να αντεπεξέλθουμε των δυσκολιών. Να πρωτοπορούμε. Να διακρινόμαστε. Και όπως η ιστορία παίζει, καμιά φορά, περίεργα παιχνίδια, καλείστε εσείς, τώρα, κύριε πρωθυπουργέ, να βάλετε θεμέλιο λίθο σε ένα εργοστάσιο, δημιουργώντας έτσι το μεγαλύτερο βιομηχανικό και ενεργειακό συγκρότημα της χώρας με όρους ενεργειακής ισχύος και βιομηχανικής προστιθέμενης αξίας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε ότι μέχρι το 2028 θα μηδενίσει τη χρήση του λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας στην Ελλάδα.
Οι θεαματικές αλλαγές στον τομέα της ενέργειας, όπως συμβαίνουν σήµερα, η προσαρμογή του συνόλου της οικονομίας στην αντιμετώπιση της κλιµατικής αλλαγής, επηρεάζουν άμεσα την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Η πρόκληση για την Ελλάδα είναι να μετατρέψει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες. Γι’ αυτό είναι αναγκαία η στενή συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, πάνω στις στρατηγικές κατευθύνσεις ενός εθνικού σχεδιασμού, µε γνώμονα την ταχύτερη δυνατή σύγκλιση µε τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές.
Σε δύο χρόνια από σήμερα, στη Βοιωτία, θα λειτουργεί μια μονάδα με το χαμηλότερο κόστος λειτουργίας από όλα τα ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια στην Ελλάδα
Είναι πολλοί που αναρωτιούνται τι θα συμβεί αν για κάποιον, απροσδιόριστο σήμερα, λόγο, ξαφνικά, ακριβύνει η τιμή του φυσικού αερίου. Ακόμη και τότε, η υψηλή αποδοτικότητα των μονάδων φυσικού αερίου καθιστά συμφερότερη τη χρήση για την παραγωγή ενέργειας.
Η νέα μονάδα της Mytilineos επιτυγχάνει θερμική απόδοση μεγαλύτερη του 63%, γεγονός που την κατατάσσει στις κορυφαίες της Ευρώπης. Η καλύτερη και αποδοτικότερη λιγνιτική μονάδα δεν ξεπερνά σε απόδοση το 50%.
Ταυτόχρονα, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος είχε την προνοητικότητα να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο αγοραστή φυσικού αερίου των Βαλκανίων, με προφανή στόχο να επιτυγχάνει καλύτερες τιμές προμήθειας.
Η Mytilineos, φέτος, αναρριχήθηκε στην κορυφή ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG της χώρας, ξεπερνώντας ακόμη και τη Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου, τη ΔΕΠΑ. Είναι η πρώτη φορά που μια ιδιωτική εταιρεία ξεπερνά την κρατική επιχείρηση, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση.
Επιπλέον, εισήγαγε περισσότερους από 370.000 τόνους LNG από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο ή το 39% του συνόλου στην Ελλάδα. Η ΔΕΠΑ εισήγαγε 273.000 τόνους ή το 29%. Το μερίδιο αγοράς της ΔΕΠΑ ήταν 92% πέρσι και ποτέ δεν είχε πέσει κάτω από το 50%.
Αυτή η αλλαγή δείχνει την πρόοδο που σημειώθηκε στην Ελλάδα, μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ήταν από τις τελευταίες που προχώρησαν στην απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου. Η αγορά άρχισε να ανοίγει το 2005, αλλά η τάση κορυφώθηκε το 2018, όταν η λιανική αγορά απελευθερώθηκε πλήρως, αφήνοντας τους καταναλωτές ελεύθερους να επιλέξουν τον προμηθευτή τους.
Σήμερα, οι τιμές φυσικού αερίου βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριών ετών. Ταυτόχρονα, η επέκταση στον τερματικό σταθμό στη Ρεβυθούσα, κοντά στην Αθήνα, προσφέρει μεγαλύτερη χωρητικότητα για την απορρόφηση φορτίων.
Εξαιτίας της ζήτησης του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και των αναγκών του τομέα κατασκευής αλουμινίου, η Mytilineos έχει γίνει πλέον ο μεγαλύτερος πελάτης. Το κύριο πλεονέκτημά της είναι η «σταθερή κατανάλωση». Με παραγωγή ισχύος 1.200 MW (δηλαδή το 14% της εγκατεστημένης θερμικής παραγωγής σε εθνικό επίπεδο), έχει την ευρύτερη βάση στην εγχώρια ζήτηση ανάμεσα στους ανεξάρτητους παραγωγούς.
Η πρόσβαση στις χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου ενισχύει επίσης την Ελλάδα ως ενεργειακό κόμβο και δημιουργεί επενδυτικές ευκαιρίες για εταιρείες που είναι διατεθειμένες να αναλάβουν τον κίνδυνο. Η πρώτη αντίστροφη ροή, από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, πραγματοποιήθηκε τον Μάιο. Ο αγωγός IGB στα ίδια σύνορα θα ενισχύσει περαιτέρω τις ροές όταν θα συνδεθεί το 2020, ενώ το ίδιο έτος αναμένεται και η πρώτη ροή φυσικού αερίου μέσω TAP (του τμήματος του νότιου διαδρόμου), που θα φέρνει στην Ευρώπη αζέρικο αέριο.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος είχε την προνοητικότητα να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο αγοραστή φυσικού αερίου των Βαλκανίων
Η τιμή του φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, που παρέχεται κυρίως μέσω αγωγού από τη Ρωσία, είναι πολύ ακριβή. Η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει στα Βαλκάνια, και φυσικά στην ενεργοβόρο αγορά της Βουλγαρίας, φθηνότερη ενέργεια. Η διαφορά τιμής είναι τεράστια.
Στην ίδια κλίμακα εντάσσονται και οι περιβαλλοντικές της επιδόσεις, όπως προκύπτει από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, ειδικά στο θαλάσσιο περιβάλλον, οι συνέργειες με το υπάρχον ενεργειακό κέντρο όχι μόνο δεν επιβαρύνουν τον Κορινθιακό, αλλά αντίθετα μειώνουν το αδειοδοτημένο θερμικό φορτίο από τις ήδη λειτουργούσες μονάδες, όπως δείχνουν οι μετρήσεις του ΕΛΚΕΘΕ.
Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα οι αλλαγές στον χώρο της ενέργειας ξεκινούν από τη μεταμόρφωση της ΔΕΗ. Όσον αφορά τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, η Λιγνιτική Μελίτης ΑΕ θα καταργηθεί και η μονάδα της θα επιστρέψει στη μητρική εταιρεία. Κατά πάσα πιθανότητα, το ίδιο θα γίνει και με τη Λιγνιτική Μεγαλόπολης.
Οι μονάδες φυσικού αερίου αναλαμβάνουν την ευθύνη να λειτουργούν ως σταθμοί βάσης, απαραίτητοι μέχρι να έρθει η εποχή που τα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) θα ωριμάσουν εμπορικά και τεχνολογικά, ώστε να αντισταθμίσουν το μειονέκτημα της στοχαστικότητας (μη ελεγχόμενης παραγωγής) που αντιμετωπίζουν παντού στον κόσμο αυτές οι πηγές.
………………………..
Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Σεπτέμβριος-Οκτώβριος
