του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ
Δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη της οικονομίας χωρίς τραπεζική χρηματοδότηση. Δεν μπορεί να υπάρξει τραπεζική χρηματοδότηση όσο οι τράπεζες της χώρας είναι φυλακισμένες σε λαϊκίστικες διατάξεις δήθεν προστασίας της λαϊκής κατοικίας που στην ουσία μπλοκάρουν την εξυγίανση του συστήματος.
Με αυτά τα λόγια υποδέχθηκαν οι εκπρόσωποι της Τρόικας το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης που εμφανίσθηκε στην συζήτηση για τα κόκκινα δάνεια με …ένα φύλλο χαρτί (μία και μόνη σελίδα) πάνω στο οποίο είχαν ….ζωγραφίσει το σχέδιο απαλλαγής των τραπεζών από το τοξικό χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων.
Απελπισμένοι από την άγονη συζήτηση, οι εκπρόσωποι της Τρόικας ζήτησαν από την Τράπεζα της Ελλάδος να τους παρουσιάσει το δικό της -εμφανώς πιο τεχνοκρατικά προετοιμασμένο- σχέδιο για την άμεση μείωση των κόκκινων δανείων κατά 40 δισ Ευρώ. Επειδή ο Γιάννης Στουρνάρας βρίσκονταν ήδη στην Φρανκφούρτη, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης έσπευσε ο κ. Σπύρος Παντελιάς, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος να δώσει τα απαραίτητα στοιχεία και εξηγήσεις .
Το πρόβλημα έχει δύο διαστάσεις:
1. Η πρώτη αφορά την προσπάθεια να απαλλαγούν γρήγορα και δραστικά οι Τράπεζες από το βάρος του τοξικού τους χαρτοφυλακίου με τα «κόκκινα δάνεια».
2. Η δεύτερη αφορά τους «κόκκινους δανειολήπτες», να βρεθεί δηλαδή ένας μηχανισμός κοινωνικής πρόνοιας για τους οικονομικά αδύναμους δανειολήπτες, να διαχωρισθούν και να τιμωρηθούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές και τέλος να υπάρξει ένας μηχανισμός σταδιακής έστω αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων δανείων, χωρίς να χρειαστεί η προσφυγή σε μαζικούς πλειστηριασμούς και εξώσεις.
Στην …μονοσέλιδη παρουσίαση του κυβερνητικού σχεδίου υπάρχει μια ασαφής αναφορά στην εμπειρία του ….Κυπριακού Μοντέλου ΕΣΤΙΑ που ουσιαστικά αφορά την επιδότηση των οικονομικά αδύναμων νοικοκυριών στην καταβολή των δόσεων των “κόκκινων δανείων”.
- “Βλέπουμε ότι στον Προϋπολογισμό έχετε ένα κονδύλι της τάξης των 200 εκατ. Ευρώ για την επιδότηση των δόσεων των κόκκινων δανειοληπτών. Πόσους δανειολήπτες μπορείτε να ενισχύσετε με αυτό το ποσό;” ρώτησε με ειλικρινή απορία ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Μπροστά στην προφανή αδυναμία του οικονομικού επιτελείου να δώσει συγκεκριμένη απάντηση, παρενέβη ο Πρόεδρος της Ένωσης Τραπεζών Νίκος Καραμούζης ο οποίος δεσμεύτηκε ότι μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας να παραδώσουν οι τράπεζες όλα τα στοιχεία:
Κατ’ αρχήν θα καταγραφεί ο αριθμός των δανειοληπτών που θα μπορούσαν να επιδοτηθούν με βάση το κονδύλι των 150- 200 εκατ. ευρώ που έχει προβλεφθεί. Κατόπιν οι πιθανοί δικαιούχοι θα καταταγούν με βάση την εκτίμηση για το ύψος της περιουσίας τους. Αμέσως μετά ο κατάλογος θα μικρύνει ακόμη περισσότερο με βάση το εισόδημα που δηλώνουν οι δανειολήπτες (νοικοκυριά) στην εφορία.
Στο σημείο αυτό δημιουργήθηκε ένα νέο πρόβλημα.
Από ποιο ύψος αντικειμενικής (ή εμπορικής;) αξίας της κατοικίας θα μπορεί να θεωρείται ένας δανειολήπτης επιλέξιμος για επιδότηση της δόσης; Η κυβέρνηση ξεκίνησε τη διαπραγμάτευση λέγοντας ότι για μια οικογένεια με 2 παιδιά, σωστό θα ήταν να καλύπτεται μια κατοικία εμπορικής αξίας …200.000 Ευρώ. Οι εκπρόσωποι των θεσμών αντέτειναν ότι τα 80.000 Ευρώ αντικειμενικής αξίας είναι ασφαλέστερο κριτήριο.
Το κυβερνητικό σχέδιο περιλάμβανε και “κούρεμα” του δανείου, με βάση τη διαφορά μεταξύ εμπορικής και αντικειμενικής αξίας. Οι δανειστές συμφώνησαν κατ’ αρχήν αλλά τότε προέκυψε ένα νέο πρόβλημα: Η διαγραφή θα είναι επί του συνόλου του δανείου ή επί του υπολοίπου αφού δηλαδή αφαιρεθούν τα λεφτά που ήδη έχει πληρώσει ο δανειολήπτης;
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι με βάση τα στοιχεία που θα προσκομίσουν οι τράπεζες θα καθοριστεί το ύψος του εισοδήματος αλλά και της περιουσίας, με το οποίο καλύπτεται ο αριθμός των δικαιούχων που μπορούν να επιδοτηθούν.
Το όριο αυτό δεν θα ισχύει μόνο για την επιδότηση, αλλά θα είναι ίδιο και για την προστασία από πλειστηριασμό (αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης) όταν υποβάλει κανείς την αίτηση για μια εξωδικαστική ρύθμιση της οφειλής του.
Κυβερνητικές πηγές, διαβεβαιώνουν πως η προστασία της πρώτης κατοικίας θα επεκτείνεται και πέρα από τα “κόκκινα” στεγαστικά δάνεια. Θα αφορά -λένε- και τις περιπτώσεις ακινήτων που συνιστούν πρώτη κατοικία, τα οποία έχουν μπει ως εξασφαλίσεις σε δάνεια για επιχειρηματική ή εμπορική δραστηριότητα.
Και στο σημείο αυτό καταγράφηκε διαφωνία αφού οι εκπρόσωποι της Τρόικας θεωρούν πως η προστασία έχει “κοινωνικό χαρακτήρα” επομένως πρέπει να παρέχεται μόνο όταν η πρώτη κατοικία συνδέεται με δάνειο στεγαστικής πίστης.
Σε διαφορετική περίπτωση, όπως υποστηρίζουν, ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για όλες τις κατηγορίες δανείων, συμπεριλαμβανομένων ακόμα και μεγάλων καταναλωτικών, τη στιγμή που ήδη τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια σε καθεστώς προστασίας ανέρχονται σε 16 δις. Ευρώ…
