του Μάνου Χατζηδάκη, υπεύθυνου του Τμήματος Ανάλυσης της ΒΕΤΑ ΑΧΕΠΕΥ
Το «σφυροκόπημα» των αποτιμήσεων συνεχίστηκε με εντονότερο ρυθμό την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Η τελευταία εβδομάδα του μήνα θα περάσει στην ιστορία ως η χειρότερη από την επανέναρξη της διαπραγμάτευσης των μετοχών στο ΧΑ, μετά τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων τον Αύγουστο του 2015 (-15,2%). Αιτία και αφορμή η εξάπλωση του κορωνοϊού, με τα πρώτα κρούσματα να καταγράφονται πλέον και στην Ελλάδα.
Η αδυναμία ποσοτικοποίησης των επιπτώσεων στην οικονομική δραστηριότητα και η έλλειψη ορατότητας αναφορικά με τον χρονικό ορίζοντα εξομάλυνσης της ταχύτητας διάδοσης της επιδημίας εξηγούν το γιατί οι αγορές έχουν επιστρέψει σε μια έντονα τοξική καθοδική πορεία.
Τα θεμελιώδη και οι επιμέρους προοπτικές των εταιρειών δεν υπάρχουν στο πλάνο, υπάρχουν μόνο τιμές και πανικόβλητοι πωλητές. Η πτωτική εικόνα της αγοράς είναι καθολική, η προσφορά δεν κάνει διακρίσεις σε άμεσα εμπλεκόμενους και μη, αυτό φαίνεται και από τον τζίρο των τελευταίων συνεδριάσεων, ο οποίος παραμένει σταθερά πάνω από τα 100 εκατ. ευρώ.
Όμως η συγκυρία που διανύουμε έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τις πρόσφατες προηγούμενες καθοδικές φάσεις των αγορών: Οι επιπτώσεις αναφέρονται σε μια ανάσχεση της οικονομικής δραστηριότητας και όχι σε ένα δομικό πρόβλημα, δεν διανύουμε μια κατάσταση τυπικής ύφεσης που ήρθε για να μείνει και θα χρειαστεί δημοσιονομικά μέτρα ή παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών.
Η μετάθεση της ζήτησης κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον θα καλύψει το κενό που θα δημιουργηθεί στο φετινό πρώτο εξάμηνο, επομένως ο χρόνος επί του παρόντος είναι η κρίσιμη παράμετρος που καθορίζει τον βαθμό πίεσης των αγορών. Σε πιο τοπικό επίπεδο, το σπιράλ πωλήσεων έχει και αυτοτροφοδοτούμενη δυναμική, η οποία βγαίνει είτε με ρευστοποιήσεις μοχλευμένων θέσεων είτε στη λογική των επανατοποθετήσεων σε χαμηλότερα επίπεδα τιμών.
Η αγορά, από τις 24 Ιανουαρίου, έχει απολέσει περί τις 180 μονάδες (19%), χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις αποφόρτισης της πτώσης. Βρίσκεται σε μια κλασική υποτιμητική υπερβολή –χάνοντας 14% σε τέσσερις συνεδριάσεις, φαινόμενο όχι άγνωστο για το επενδυτικό κοινό στην Ελλάδα–, που θέλει τον Γενικό Δείκτη να υπερακοντίζεται έναντι των ξένων αγορών σε κάθε έντονο εισαγόμενο πτωτικό έναυσμα.
Για τους επενδυτές που βλέπουν το χρηματιστήριο σε μια λογική αποτιμήσεων και όχι τάσης, τα επίπεδα διαπραγμάτευσης έχουν νόημα τοποθετήσεων, όχι απλά για μια γρήγορη κίνηση εξομάλυνσης τιμών, αλλά σε ορίζοντα μακροπρόθεσμο, με πολύ ικανοποιητική αμοιβή ρίσκου.
Σε μια τόσο κόντρα κίνηση απαιτείται ένα άλμα πίστης, ώστε να ξεπεραστεί ο θόρυβος που διαχέεται σε όλα τα μέσα και έχει σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στη διάθεση και την ψυχολογία. Ακόμη κι αν η αγορά διολισθήσει χαμηλότερα, τα επίπεδα στα οποία βρίσκεται η αγορά δεν συνιστούν πολυετή ανοδικά υψηλά ή εξαντλούν κάθε ανοδικό περιθώριο. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι διατυπώνουμε βεβαιότητα για το τέλος της πτώσης, οι τιμές συνιστούν επίπεδα ευκαιρίας στο συντριπτικό εύρος της αγοράς και δικαιολογούν επενδυτικό ενδιαφέρον και, όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν, η εκτόνωση αυτών των τάσεων ουδέποτε συμβαδίζει με την επικαιρότητα, έχει έναν πιο ιδιότροπο χρονισμό αντίδρασης.
Η έντονη και γρήγορη πτώση έχει οδηγήσει στην εμφάνιση ενός σπάνιου τεχνικού φαινομένου, που θα πρέπει να αξιολογηθεί πιο μακροπρόθεσμα. Ο ημερήσιος MACD βρίσκεται σε υποτιμημένες ζώνες τιμών, μια κατάσταση που συναντάται τον Ιούλιο του 2016, μετά την ανακοίνωση του Brexit και την απότομη πτώση που ακολούθησε και στις 9 Φεβρουαρίου της ίδια χρονιάς, όταν σημειώθηκαν τα πολυετή χαμηλά της αγοράς (>31 χρόνια) στις 420 μονάδες.
Μια τόσο σφοδρή υποτιμητική εικόνα δεν μένει ποτέ αναπάντητη, χωρίς αντίδραση, και είναι πλέον θέμα μίας ή δύο συνεδριάσεων εκδήλωσης κάποιας ανοδικής διόρθωσης. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι το φαινόμενο αυτό συνιστά μακροχρόνιους πυθμένες όταν συνδυάζεται με σφοδρές υποτιμήσεις και ανοδικές αποκλίσεις από τους άλλους ταλαντωτές. Η αντίδραση, προσώρας, έχει στόχο τις 860 μονάδες, όπου εκεί η αγορά θα αναμετρηθεί με τον κινητό μέσο όρο των 200 ημερών, τον οποίο έχει πλέον διασπάσει καθοδικά από την περασμένη Δευτέρα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται σε όλες τις χρονικές περιόδους πουλημένος, θέτοντας το τέλος του “bull market”, το οποίο ξεκίνησε τεχνικά πριν ακριβώς από έναν χρόνο.
Η διαγραμματική συγκυρία προβλέπεται συναρπαστική, καθώς η επόμενη ημέρα τέτοιων εξάρσεων συνοδεύεται από μεταβλητότητα και από τις δύο πλευρές, σενάριο το οποίο θα έχει τον πρώτο λόγο για το κοντινό χρονικό διάστημα.
Πηγή: ΧΡΗΜΑ WEEK, 04/03/2019
