Του Χρήστου Ν. Κώνστα
Eίναι ένα από τα “μυστικά όπλα” του προϋπολογισμού 2020. Μπορεί να συνεισφέρει πολλαπλά στα δημόσια έσοδα και να ανοίξει νέους δρόμους στην επιχειρηματικότητα.
Το δήλωσε επισήμως και δημοσίως πριν από λίγες μέρες -από την τηλεόραση του Bloomberg στην Νέα Υόρκη- ο επικεφαλής Οικονομικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης.
Το έβαλε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τρόικα ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Έχει από καιρό συστήσει ειδική ομάδα στελεχών ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος με εντολή να καταγράψουν και να …αντιγράψουν τις βέλτιστες πρακτικές των ανταγωνιστριών χωρών. Είναι καθαρά γραμμένο και στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.
- Τρείς μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας και με καθυστέρηση τουλάχιστον μιας δεκαετίας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες ήρθε η ώρα να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα ο θεσμός του «διαμένοντος μη κατοίκου» (non domiciled resident – «non-dom»).
Το σχέδιο
Το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη καταρτίσει ένα ξεχωριστό νομοθετικό πλαίσιο (που υπέβαλε προς έγκριση στους «θεσμούς») για να προσφέρει Ειδικό Φορολογικό καθεστώς σε συνταξιούχους -κυρίως αλλ’ όχι μόνον- υπερ -πλούσιους κατοίκους οι οποίοι θα επιλέξουν τη χώρα μας ως εναλλακτικό τόπο διαμονής τους.
Με βάση το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο , ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα το οποίο υπερβαίνει τις 183 ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στη χώρα.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να φορολογηθεί για το παγκόσμιο εισόδημά του με βάση τους ελληνικούς συντελεστές. Εξαιρούνται φυσικά πρόσωπα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις 365 ημέρες.
Η Ελλάδα χρειάζεται νέους κεφαλαιούχους και η κυβέρνηση προσπαθεί να δημιουργήσει ένα πλαίσιο κινήτρων ώστε να φέρουν τη …ζωή τους στη χώρα μας…
Ο πρώτος στόχος
Η πρώτη προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εντοπίζεται σε μια ομάδα περίπου 230.000 φυσικών προσώπων που περιγράφονται ως άτομα «υψηλότατης καθαρής θέσης» (Ultra high-net-worth individuals η UHNWI).
Αυτή η συγκεκριμένη «μικρή αγορά» διαχειρίζεται και διακινεί πλούτο αξίας 6 τρισεκατοµµυρίων ευρώ δηλαδή ο κάθε ένας από αυτούς τους υπερ-πλούσιους διαθέτει καθαρή θέση της τάξης των 170 εκατ. ευρώ (καθαρή αξία περιουσίας αφού αφαιρεθεί ο ενδεχόμενος δανεισμός).
Οι στατιστικές δείχνουν ότι αυτοί οι πολύ πλούσιοι άνθρωποι, κάθε χρόνο δαπανούν περίπου δύο δισεκατομμύρια ευρώ, για να αποκτήσουν δεύτερο ή ακόμη και τρίτο διαβατήριο.
Οι εποχές που τα διαβατήρια αυτά αφορούσαν μακρινές, εξωτικές και ….περίεργης νομοθεσίας χώρες έχουν περάσει. Σήμερα ο ανταγωνισμός έχει περάσει σε υψηλότερα επίπεδα κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών απαιτήσεων.
O ανταγωνισμός
Πριν από 2 χρόνια, τον Ιανουάριο του 2017, η Ιταλία νομοθέτησε την επιβολή ανώτατου φόρου έως 100.000 ευρώ για όσα φυσικά πρόσωπα -ανεξαρτήτως υπηκοότητας- μεταφέρουν τη φορολογική έδρα τους στη χώρα. Βασική προϋπόθεση που έθεσε η Ιταλική κυβέρνηση ήταν οι υπερ-πλούσιοι να μην έχουν υπάρξει φορολογικοί κάτοικοι της χώρας τα τελευταία 9 χρόνια, να αγοράσουν κατοικία και να διαβιούν στην Ιταλία για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν χρήση του συγκεκριμένου προγράμματος για μέχρι 15 χρόνια, διατηρώντας τη δυνατότητα να αποσυρθούν από αυτό όποτε επιθυμούν.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα
Η Ελληνική κυβέρνηση προς το παρόν σχεδιάζει ένα πιο απλό σύστημα ένα flat tax rate, έναν ειδικό χαμηλό φορολογικό συντελεστή που θα αποτελέσει κίνητρο ακόμη και για πολύ χαμηλότερου εισοδήματος εύπορους πολίτες να επιλέξουν την χώρα μας για το καθεστώς «διαμένοντος μη κατοίκου» (non domiciled resident – «non-dom»).
- Υπάρχουν ήδη χιλιάδες συνταξιούχοι χωρών της Βόρειας Ευρώπης που έχουν αποκτήσει μια θερινή κατοικία και θα ήθελαν να εκμεταλλευτούν τα προνόμια μιας ειδικής σχέσης με τις ελληνικές φορολογικές αρχές και να μην ανησυχούν περαιτέρω για ξαφνικές ή αναδρομικές επιβαρύνσεις.
Με την υιοθέτηση του «non-dom» καθεστώτος, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στοχεύει σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με μεγάλους τραπεζικούς λογαριασμούς στους οποίους θα προσφέρει ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση για να τους εντάξει στο ελληνικό φορολογικό σύστημα. Αυτονόητα θα ενισχυθούν και οι καταθέσεις στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα (ασφάλειες, προμήθειες κλπ).
Το κίνητρο είναι σαφές:
- Για να απολαμβάνει κάποιος τα φορολογικά προνόμια θα πρέπει να καταβάλλει ετησίως ένα συγκεκριμένο ποσό φόρου.
- Δεδομένου ότι δεν υπάρχει φορολογική κλίμακα και το ποσό του φόρου είναι σταθερό, ανεξαρτήτως εισοδήματος, όσο μεγαλύτερη είναι η περιουσία, τόσο αυξάνεται το όφελος.
Τι κάνουν άλλες χώρες
Εκτός από την Ιταλία και την Κύπρο , η Πορτογαλία και η Μάλτα περιλαμβάνονται στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών στις οποίες ισχύει σήμερα ειδικό καθεστώς φορολόγησης για όσους ξένους υπηκόους μεταφέρουν στη χώρα τη φορολογική τους κατοικία.
- Η Μάλτα, έχει υιοθετήσει το flat tax 15% στο παγκόσμιο εισόδημα των φορολογουμένων με ελάχιστο φόρο 15.000 ευρώ τον χρόνο. Προσφέρει επιπλέον ειδικά προγράμματα φορολόγησης για συνταξιούχους και άτομα υψηλής εξειδίκευσης στους τομείς του χρηματοπιστωτικού τομέα, του αθλητισμού και της αεροναυπηγικής, με σταθερό συντελεστή 15% και απαλλαγή από φόρο εισοδήματος για κέρδη που υπερβαίνουν τα 5 εκατομμύρια ευρώ.
- Στην Πορτογαλία, το καθεστώς non dom χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα ως αντίδοτο στην μεγάλη κρίση πριν από 10 ολόκληρα χρόνια. Το πορτογαλικό μοντέλο, προβλέπει σταθερό συντελεστή 20.
Στην Κύπρο η απόκτηση φορολογικής κατοικίας εξασφαλίζεται με την υποβολή μιας δισέλιδης αίτησης στην Εφορία και μόλις 4 δικαιολογητικά.
Ο Κύπριος Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, πέρυσι θέσπισε ακόμη μία μεγάλη διευκόλυνση: Αντί για παραμονή 183 ημερών, η μεταφορά φορολογικής κατοικίας στην Κύπρο απαιτεί πλέον μόλις 60 ημέρες παραμονής στο νησί και παρέχει μεταξύ άλλων αφορολόγητες αγοραπωλησίες χρηματοπιστωτικών μέσων (μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ.), απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου στον επαναπατρισμό εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, και δικαιώματα, αλλά και μειωμένους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος κατά 50% σε σχέση με τους ισχύοντες για εργαζομένους στη Κύπρο.
Ο ανταγωνισμός με την Κύπρο είναι ίσως η μεγαλύτερη δυσκολία του εγχειρήματος για την Ελληνική κυβέρνηση αφού είναι γνωστοί οι δεσμοί των δύο κρατών και η προσπάθεια της Ελλάδας να μπει στον χάρτη των Non Dom σίγουρα θα πλήξει ορισμένα κατεστημένα συμφέροντα…
- Ακόμη και η Βρετανία έχει υιοθετήσει εδώ και πολλά χρόνια το καθεστώς “non-dom”. Προσφέρει χαμηλή φορολογική επιβάρυνση σε όσους επιλέγουν τη χώρα για να εγκαταστήσουν τη φορολογική τους έδρα. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι πλούσιοι και διάσημοι έχουν ή θέλουν να έχουν ένα σπίτι στο Λονδίνο οδηγώντας τις τιμές των κατοικιών σε πρωτοφανή ύψη.
Η χαμηλή, συγκριτικά με άλλες χώρες, φορολογία που πληρώνουν για το σύνολο των -ανά τον πλανήτη- εισοδημάτων τους, οι φορολογικοί κάτοικοι Μεγάλης Βρετανίας, έχει μετατρέψει το μεγάλο νησί σε προορισμό για κροίσους.
