Σχολιάζοντας την έκθεση για το τρέχον τρίμηνο, ο Steen Jakobsen, Επικεφαλής Οικονομολόγος και Επικεφαλής Επενδύσεων της Saxo Bank, αναφέρει:
«Το κυνήγι των αποδόσεων συνεχίζεται, ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, υποστηριζόμενοι από τη συνεχιζόμενη αδυναμία των πολιτικών να περάσουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις, κλείνουν τα μάτια και ελπίζουν για το καλύτερο. Ξεκινώντας το Α’ τρίμηνο του 2018, για άλλη μια φορά βλέπουμε να αφθονούν οι ελπίδες και να απουσιάζει η πραγματικότητα.
»Η φούσκα των κρυπτονομισμάτων ίσως να είναι η πιο εμφανής, λόγω της υψηλής μεταβλητότητας και της απόδοσης που παρατηρήθηκε το 2017, ωστόσο δεν πρέπει να παρασυρθούμε και να πιστέψουμε ότι δεν υπάρχουν άλλα περιουσιακά στοιχεία με χαρακτηριστικά φούσκας. Αντιθέτως, η διάρκεια και το μέγεθος ορισμένων ανοδικών αγορών ενδέχεται να αποκρύπτουν πόσο μακριά κατέληξαν να απέχουν από τα θεμελιώδη στοιχεία.
»Δεν ισχυριζόμαστε ότι γνωρίζουμε πότε θα σκάσουν οι υφιστάμενες φούσκες. Μπορούμε, όμως, να αναγνωρίσουμε πού υπάρχουν – και κατά τη γνώμη μας, αυτή τη στιγμή υπάρχουν ή διαμορφώνονται πάρα πολλές. Τις αναγνωρίζουμε στην αγορά ομολόγων, στις μετοχές, στα μετοχικά κεφάλαια, στα επιχειρηματικά κεφάλαια, στα ακίνητα και οπωσδήποτε στα κρυπτονομίσματα (αν και, παραδόξως, δεν εντοπίζουμε καμία φούσκα στα εμπορεύματα).»
Θα συνεχιστεί η κερδοσκοπική μανία στα κρυπτονομίσματα;
Το 2018 θα αποτελέσει έτος «όλα ή τίποτα» για την αναδυόμενη αγορά των κρυπτονομισμάτων. Οι αισιόδοξοι διαβλέπουν άνοδο της χρηματιστηριακής αξίας της αγοράς στο 1 τρισ. δολάρια, ενώ οι απαισιόδοξοι προβλέπουν αυξημένες ρυθμιστικές επεμβάσεις ή ακόμα και ολοκληρωτική απαγόρευση των κρυπτονομισμάτων εφόσον οι νομισματικές αρχές κρίνουν ότι πρόκειται για περιοχή εκτός ελέγχου.
Ο Jacob Pouncey, Αναλυτής Κρυπτονομισμάτων, σχολιάζει: «Τα περιουσιακά στοιχεία κρυπτονομισμάτων συμπεριφέρονται όπως οι μετοχές των εταιρειών dot-com στα τέλη του ’90. Αναμένουμε ότι θα υπάρξουν πολλές ακόμα εταιρείες που θα ανακοινώσουν στροφή στις αλυσίδες των μπλοκ (blockchain) προτού κλείσει αυτή η κερδοσκοπική φάση. Το Α’ τρίμ. του 2018 θα βγουν πολλά νέα εγχειρήματα στην αγορά, καθένα από τα οποία θα ισχυρίζεται ότι ξεκινά την επόμενη κρυπτο-επανάσταση στον κλάδο του. Αυτό απλώς θα επιτείνει την κερδοσκοπία στη συγκεκριμένη νεοφυή αγορά.
»Εάν το σύμπαν των κρυπτονομισμάτων κρύβει έναν καινούργιο ηγέτη, τότε το Ethereum μοιάζει να είναι ένα από εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία με χρηστική αξία στον πραγματικό κόσμο που ξεπερνούν την τυπική λειτουργία τους. Αυτή τη στιγμή πραγματοποιεί πάνω από 1,25 εκατ. συναλλαγές ημερησίως, με όγκο δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.»
Φούσκες: Μια τεχνική προσέγγιση
Εκτός από ένα απλό σχήμα λόγου, η φούσκα συνιστά μια ιδιαίτερη μαθηματική μορφή όπου η υπερ-εκθετική ανάπτυξη προκαλεί μια απόκλιση από τα θεμελιώδη στοιχεία και τελικά μια απότομη διόρθωση. Από όλα τα πράγματα που πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη μας το 2018, αυτό ίσως να είναι ένα από τα πιο σπουδαία.
Ο Anders Nysteen, Ποσοτικός Αναλυτής, προσθέτει: «Όταν εξετάζουμε μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη μετοχή όπως για παράδειγμα της Amazon, το ποσοστό μεταβολής της τιμής αντιστοιχεί σε μια ευθεία γραμμή. Αυτό υποδεικνύει μια εκθετική άνοδο της τιμής η οποία είναι γρήγορη, αλλά όχι εξωπραγματική. Αντιθέτως, η τιμή ενός bitcoin συνεχίζει να αυξάνεται με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό κάθε χρόνο από το 2015, με υπερ-εκθετικό τρόπο. Υπό συνθήκες φούσκας, ο κίνδυνος μιας κατάρρευσης ή τουλάχιστον μιας σημαντικής συσχέτισης είναι σημαντικά αυξημένος. Έχουν διατυπωθεί διάφορε θεωρίες για τον χρόνο και τον τρόπο που αναπτύσσεται και σκάει μια φούσκα, αλλά τελικά τίποτα δεν είναι βέβαιο μέχρι τη στιγμή του “μπαμ”.»
Συνάλλαγμα: Τα κρυπτονομίσματα αντιμέτωπα με μια φούσκα το 2018
Με δεδομένη την ισχυρή δυναμική από την εξαιρετικά ενεργητική διάθεση ανάληψης κινδύνου του 2017, το τρέχον έτος αναμένεται δυναμικό, με πολλές δευτερεύουσες συναλλαγές και αυξημένη μεταβλητότητα.
Ο John J. Hardy, Επικεφαλής Στρατηγικής Συναλλάγματος στη Saxo Bank, σχολιάζει: «Στο άμεσο μέλλον, διαβλέπουμε σαφή «γνωστά δεδομένα», τα οποία είναι πολύ πιθανό ότι κάποια στιγμή το 2018 θα διαταράξουν τον μονοσήμαντο εφησυχασμό του 2017 – είτε αυτό συμβεί το Α’ τρίμηνο είτε κατά το Β’ εξάμηνο του έτους.
»Μια σειρά από δείκτες τάσης στον πληθωρισμό υποδεικνύουν τον κίνδυνο ισχυρής ανόδου του πληθωρισμού ήδη στο Α’ εξάμηνο του 2018. Το έλλειμμα προϋπολογισμού στις ΗΠΑ διευρύνθηκε το 2017 για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, και αναμένεται να διευρυνθεί ακόμα πιο επιθετικά το 2018, λόγω των χρηματοδοτικών ελλειμμάτων από τη βιαστική φορολογική μεταρρύθμιση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Με ρεαλιστική την πιθανότητα ελλείμματος ύψους ενός τρισ. δολαρίων το 2018, ποιος θα επέμβει για να τροφοδοτήσει με κεφάλαια όταν τα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθεματικά δεν αναπτύσσονται όπως στο παρελθόν;
»Τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών και τα νομίσματα υψηλότερου κινδύνου ενδέχεται να καταγράψουν κάποια περαιτέρω άνοδο στο πλαίσιο του αφηγήματος περί ανόδου της παγκόσμιας ανάπτυξης. Ωστόσο θα προκύψουν έντονα προβλήματα εάν η μεταβλητότητα αυξηθεί σημαντικά, κάτι που άλλωστε αποτελεί μία από τις βασικές υποθέσεις μας. Κατά την άποψή μας, ο μόνος τρόπος να ενισχυθεί η δύναμη του δολαρίου είναι να προκύψει κάποια στιγμή κρίση πραγματικής ρευστότητας – ο μόνιμος κίνδυνος μιας ακραίας μεταβολής. Ο κίνδυνος αυτός ενδέχεται να υλοποιηθεί μόνο αν πρώτα υλοποιηθεί ο πολυσυζητημένος κίνδυνος κατακόρυφης ανόδου των παγκόσμιων αγορών – ένα παγκόσμιο melt-up.»
Μετοχές: Το σπουδαιότερο έτος από το 2008
Μπορεί οι μετοχές να καταγράφουν ρεκόρ υψηλών με το συναίσθημα να κορυφώνεται σχεδόν σε όλα τα μέτωπα, ωστόσο αυτό δεν υποδηλώνει απαραίτητα την ύπαρξη κάποιας φούσκας. Υποδεικνύει, όμως, την πιθανότητα μιας διόρθωσης, και οι επενδυτές πρέπει να παρακολουθούν την κίνηση των τιμών για τυχόν ενδείξεις υπερ-εκθετικής ανόδου, καθώς και τις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών και βέβαια τον πληθωρισμό.
Ο Peter Garnry, Επικεφαλής Στρατηγικής Μετοχών στη Saxo Bank, σημειώνει: «Όσον αφορά το Α’ τρίμηνο, αναγνωρίζουμε την ισχυρή δυναμική των τιμών και τις σχετικές προσδοκίες ανόδου, μαζί με τα κατά πάσα πιθανότητα ιδιαιτέρως θετικά αποτελέσματα κερδοφορίας. Αυτό μας οδηγεί να πιστεύουμε ότι οι μετοχές ενδέχεται να σημειώσουν περαιτέρω άνοδο στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο στο δεύτερο μισό του Α’ τριμήνου τα οικονομικά στοιχεία θα αρχίσουν να απογοητεύουν έναντι των προσδοκιών, προκαλώντας μια διόρθωση άνω του 7% στις μετοχές.
»Οι επενδυτές προσδοκούν σχεδόν 20% αύξηση του EBITDA στον S&P 500 φέτος, κάτι που έχει να συμβεί από το 1991. Οι ελπίδες είναι εύλογα υψηλές αν σκεφτούμε πώς έκλεισε το 2017. Ωστόσο, η χαμηλή τεκμαρτή μεταβλητότητα δεν πρέπει να εφησυχάζει τους επενδυτές – το αντίθετο, μάλιστα. Ένα σφάλμα πολιτικής στην Κίνα ή στις ΗΠΑ παραμένει πιθανό, και ο πληθωρισμός, σε όποια επίπεδα και αν κινείται, θα αποτελέσει τον πλέον κρίσιμο παράγοντα για τις παγκόσμιες αγορές το 2018.
»Το συναίσθημα αγγίζει τόσο υπερβολικά επίπεδα που οι επενδυτές αναπόφευκτα θα απογοητευτούν. Πολλοί δείκτες είναι αυξημένοι, συχνά σε βαθμό άνευ προηγουμένου, γεγονός που ενισχύει την πιθανότητα μεγαλύτερων απωλειών εάν τα μακροοικονομικά στοιχεία αποδειχθούν απογοητευτικά.»
Εμπορεύματα: Ο πληθωρισμός στο επίκεντρο, ενώ ενισχύονται οι προσδοκίες ανόδου στον χρυσό
Τα εμπορεύματα γενικά επωφελούνται από την αυξημένη προσοχή στον πληθωρισμό, καθώς ο τρέχον κύκλος ανόδου φτάνει προς την τελευταία φάση του και οι πιέσεις στις τιμές τείνουν να αυξάνονται. Μετά την υπόσχεση ΟΠΕΚ και Ρωσίας να συνεχίσουν να θέτουν περιορισμούς στην παραγωγή, τα τρία βασικά ερωτήματα που ενδέχεται να καθορίσουν την τιμή του πετρελαίου το 2018 είναι η απάντηση των παραγωγών απέναντι σε μια άνοδο των τιμών (ιδίως των παραγωγών σχιστολιθικού πετρελαίου από τις ΗΠΑ), οι προοπτικές από νέα εμπόδια στην παροχή, και η διατήρηση της δύναμης της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων, σχολιάζει: «Εκτός και αν σημειωθεί κάποια γεωπολιτική αναστάτωση, το ρεκόρ των 1 δισ. βαρελιών που είχαν στην κατοχή τους τα hedge fund στις αρχές του 2018 θα θέσει προκλήσεις στην τρέχουσα ανοδική πορεία. Με δεδομένο τον αντίκτυπο που έχει στην τιμή του πετρελαίου μια ημερήσια μεταβολή μερικών εκατοντάδων χιλιάδων βαρελιών στην προσφορά ή τη ζήτηση, διαπιστώνουμε ότι ο κίνδυνος –ιδιαίτερα κατά τους επόμενους μήνες– υποδεικνύει χαμηλότερες τιμές, με το αργό πετρέλαιο Brent να κινδυνεύει να επιστρέψει στα 60 δολάρια το βαρέλι.
»Αφού πιάσαμε σχεδόν τον στόχο μας για το κλείσιμο του 2017 στα 1.325 δολάρια ανά ουγκιά, διατηρούμε προσδοκία ανόδου στον χρυσό για τα πρώτα στάδια του 2018. Η ήπια αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς στις 13 Δεκεμβρίου και η συμφωνία για τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις στις ΗΠΑ συνέβαλαν ώστε να καταγραφεί ένα ακόμα χαμηλό στον χρυσό, με τον πληθωρισμό να εμφανίζεται και πάλι ως βασικός μοχλός στήριξης του πολύτιμου μετάλλου.
»Η επενδυτική ιδέα μας για το Α’ τρίμηνο είναι θέση αγοράς στον χρυσό έναντι του αργού πετρελαίου WTI. Προτιμάμε τη χρήση του WTI έναντι του Brent, λόγω του χαμηλότερου κόστους διατήρησης μιας θέσης πώλησης στο WTI.»
Ομόλογα: Deepwater Horizon
Το 2017 παρουσίασε ορισμένες από τις πιο ομαλές αγορές ομολόγων στην ιστορία, με τη μεταβλητότητα να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους. Η συνεχής ροή μακροοικονομικών στοιχείων με μικρές διακυμάνσεις δημιούργησε την τέλεια συνθήκη ώστε οι αποδόσεις των ομολόγων να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα στους βασικούς κλάδους.
Ο Simon Fasdal, Επικεφαλής Συναλλαγών Σταθερού Εισοδήματος στη Saxo Bank, σχολιάζει σχετικά: «Όταν συζητάμε για φούσκες οφείλουμε να σημειώσουμε ότι οι αγορές ομολόγων θα δυσκολευτούν πολύ να αντιμετωπίσουν ένα ξαφνικό άλμα στις αμερικανικές και τις παγκόσμιες βασικές αποδόσεις των 10ετών ομολόγων. Καθώς τα ομόλογα στις αναδυόμενες αγορές και η αγορά εταιρικών ομολόγων στις αναπτυγμένες αγορές έχουν καταγράψει σημαντική άνοδο, με απασχολεί, το γεγονός ότι η πρωτογενής αγορά για αυτά τα ίδια ομόλογα έχει συρρικνωθεί εξαιτίας της μείωσης των δανείων από τις τράπεζες.
»Ρίξτε μια ματιά στην απόδοση του αμερικανικού κρατικού ομολόγου 10ετούς διάρκειας, η οποία κυμαίνεται στο 2,57. Το Α’ τρίμηνο οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί.»
Μακροοικονομικά: Οι φούσκες στα ακίνητα σκάνε παντού. Τι μέλλει γενέσθαι;
Οι πιο επικίνδυνες αγορές ακινήτων σήμερα κρίνουμε ότι είναι η Αυστραλία, το Λονδίνο, το Χονγκ Κονγκ, η Σουηδία και η Νορβηγία. Όλες αυτές οι αγορές μοιράζονται τα εξής δύο χαρακτηριστικά: οι τιμές των κατοικιών αποσυνδέονται από τα τοπικά εισοδήματα, και η πραγματική οικονομία αντιμετωπίζει στρεβλώσεις που συνδέονται με τη νομισματική πολιτική, όπως για παράδειγμα η αύξηση του δανεισμού ή/και μια έκρηξη στον κατασκευαστικό κλάδο.
Ο Christopher Dembik, Επικεφαλής Μακροοικονομικής Ανάλυσης στη Saxo Bank, αναφέρει: «Παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση, οι τιμές των ακινήτων σε αυτές τις πέντε περιοχές συνέχισαν να αυξάνονται. Σύμφωνα με δεδομένα της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), μετά το 2007 η έκρηξη ξεκινά από το 45% στο Λονδίνο και τα προάστιά του, και φτάνει πάνω από το 200% στο Χονγκ Κονγκ. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, η Νορβηγία αποτελεί την πλέον επικίνδυνη αγορά.
»Η απουσία πληθωρισμού, σε συνδυασμό με το υψηλό χρέος και το υψηλό ποσοστό ιδιοκτησίας σε μια οικονομία με τόσο υψηλή μόχλευση, συνεπάγεται ότι η διόρθωση στον στεγαστικό κλάδο θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία και θα διακόψει τον δανεισμό και την ανάπτυξη.
»Σε ό,τι αφορά τις μεγάλες οικονομίες, οι ανησυχίες των επενδυτών επικεντρώνονται κυρίως στην Κίνα, όπου οι τιμές των ακινήτων διογκώθηκαν μαζικά εξαιτίας της πλεονάζουσας ρευστότητας. Η θετική πλευρά είναι ότι τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης για καλύτερη ρύθμιση της αγοράς ακινήτων φαίνεται να αποδίδουν, καθώς οι πωλήσεις νέων κατοικιών μειώθηκαν για πρώτη φορά από το 2015. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για συμπεράσματα. Πολλά θα εξαρτηθούν από τους οικονομικούς στόχους που θα παρουσιάσει η κινεζική κυβέρνηση κατά την ετήσια κοινοβουλευτική συνάντηση τον Μάρτιο του 2018.»
