Ένα πολυεπίπεδο, περίπλοκο και πολυδιάστατο σχέδιο επιβίωσης στο νέο χρηματοπιστωτικό τοπίο της Δύσης παρουσίασε χθες η Ελληνική Ένωση Τραπεζών αναλύοντας τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Το σχέδιο παρουσίασε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Γκίκας Χαρδούβελης, σε συνεργασία με την Acting Γενική Διευθύντρια, Χαρούλα Απαλαγάκη και τον Επικεφαλής της Διεύθυνσης Συστημάτων Πληρωμών της ΕΕΤ, Βασίλη Παναγιωτίδη, ενώ τις μακροοικονομικές προοπτικές του περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν οι τράπεζες παρουσίασε ο επικεφαλής της αρμόδιας Συντονιστικής Επιτροπής της ΕΕΤ, Τάσος Αναστασάτος.

Νέες προτεραιότητες

• Η Επέκταση των Ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό για να ανακτήσουν τη θέση που είχαν πριν τη μνημονιακή καταιγίδα,
• η ψηφιοποίηση των εργασιών τους,
• η απόλυτη συμμόρφωση με το νέο κανονιστικό πλαίσιο της Βασιλείας IV που ξεκινά από την 1/1/2025
• η διαχείριση του νέου τοπίου των ηλεκτρονικών πληρωμών,

Οι ελληνικές τράπεζες σήμερα έχουν από μικρή  παρουσία σε Κύπρο, Βουλγαρία Βόρεια Μακεδονία, Ρουμανία και ελάχιστη παρουσία σε Γερμανία Λουξεμβούργο Μ. Βρεττανία. Οι διεθνείς δραστηριότητες διαμορφώνονται σε περίπου 35 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023 και εκπροσωπούν το 11% του συνολικού ενεργητικού.  Από την γενική εικόνα προφανώς ξεχωρίζει η Eurobank που ήδη επεκτείνεται μέσω της Ελληνικής στην Κύπρο και ανοίγει γραφεία αντιπροσωπείας στην Ινδία και τα Εμιράτα.

Οι ελληνικές τράπεζες πραγματοποιούν ήδη πολύ μεγάλες επενδύσεις στον τομέα της πληροφορικής, ενώ σήμερα είναι ήδη οι κύριοι χρήστες της τεχνητής νοημοσύνης.

Το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποιούν internet banking στην Ελλάδα αυξάνεται σταθερά από το 2015, αλλά ακόμα βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (στο 52% έναντι 63,9%).

Η ψηφιοποίηση έχει ήδη αλλάξει την σχέση τράπεζας – πελάτη: τα ΑΤΜs πολλαπλασιάζονται, ο αριθμός των καταστημάτων μειώνεται, οι τράπεζες μειώνουν το πλήθος των γκισέ και αυξάνουν τους RMs, ενώ χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για επαναλαμβανόμενες εργασίες.

Τα καταστήματα μειώνονται όπως ανέφερε ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης διότι πλέον ο κόσμος δεν επιθυμεί να προσέρχεται στις τράπεζες.
Ωστόσο η χώρα μας έχει υιοθετήσει την κοινοτική οδηγία που στόχο έχει το “know your customer” αισθητά αυστηρότερα έναντι άλλων χωρών της Ε.Ε.

Τα καθαρά επιτοκιακά έσοδα των ελληνικών τραπεζών θα βρίσκονται υπό πίεση, λόγω της μείωσης των επιτοκίων του Ευρώ.

Τα λειτουργικά  έσοδα των τραπεζών εξαρτώνται σε ποσοστό 78,61% από τα έσοδα τόκων, έναντι 59,77% των ευρωπαϊκών συστημικών τραπεζών. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να αυξήσουν τα κέρδη από προμήθειες, χωρίς να ζημιώσουν τον μικροκαταθέτη.

• Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες μελετούν τη δημιουργία νέου σχήματος πληρωμών account to account, όπως είναι το IRIS, αλλά ακόμη δεν έχουν καταλήξει σε αποφάσεις.

Όπως σημείωσε ο κ. Χαρδούβελης, η συμβολή των εσόδων από προμήθειες στα έσοδα των ελληνικών τραπεζών είναι αισθητά χαμηλότερη από τις ευρωπαϊκές τράπεζες (17,29% έναντι 28,77% των ευρωπαϊκών τραπεζών, σύμφωνα με στοιχεία του SSM).

Την αναμενόμενη απώλεια από καθαρά επιτοκιακά έσοδα, οι τράπεζες προσβλέπουν να την καλύψουν από περισσότερες χορηγήσεις, καθώς η οικονομία αναπτύσσεται.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι μικρό σε κεφαλαιοποίηση έναντι του ευρωπαϊκού.

Στην Ευρώπη ο τραπεζικός τομέας ως ποσοστό επί του ΑΕΠ είναι πολύ μεγαλύτερος έναντι της Ελλάδας όπου το ποσοστό αυτό είναι μόλις 146% σε επίπεδο ενεργητικών. Ωστόσο οι τράπεζες αντιπροσωπεύουν το 25% του ελληνικού Χρηματιστηρίου.

Όσον αφορά τη Βασιλεία IV , oι ελληνικές τράπεζες είναι πολύ καλά κεφαλαιοποιημένες και ο δείκτης Tier 1 βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο της Ε.Ε. και συγκεκριμένα στο 16,2%. Έχουν υπερκαλύψει τους στόχους των MREL όπως αυτοί έχουν διαμορφωθεί στο 28% ενώ εκτιμάται πως η ΕΚΤ θα μειώσει αυτούς τους στόχους από το 28% στο 27,5%.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει σημειώσει άλματα ως προς την εταιρική διακυβέρνηση.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν διαθέσει 400 εκατ. ευρώ στο διάστημα 2019 έως 2024 προκειμένου να στηρίξουν το Ελληνικό Δημόσιο και τα νοικοκυριά μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών κοινωνικής ευθύνης συλλογικά και ατομικά.

Το ψηφιακό αποτύπωμα των τραπεζών στηρίζει βασικές δημόσιες λειτουργίες ενώ έχουν εγκαταστήσει σύστημα αυτοματοποιημένου ελέγχου προσαύξησης της περιουσίας.

Το σύστημα τέθηκε σε παραγωγική λειτουργία στις 30 Ιουνίου του 2024.

Οι τράπεζες με την πλατφόρμα Go Beyond έχουν βοηθήσει τις χρηματοδοτήσεις των επιχειρήσεων ενισχύοντας τις διαδικασίες επιλεξιμότητας στις χρηματοδοτήσεις των επιχειρήσεων.

Η ΕΕΤ συνεργάζεται στενά με τον Τειρεσία και ΤτΕ για την υλοποίηση ενός κεντρικού ταμείου πιστώσεων. Τέλος οι τράπεζες βοηθούν με κλαδικά ερωτηματολόγια τις εταιρίες για την εξασφάλιση της ομαλής τους μετάβασης στην πράσινη ανάπτυξη.