Η Ελλάδα απέκτησε, μέσα στο 2023, δύο νέες μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής: τη λιγνιτική Πτολεμαΐδα 5 της ΔΕΗ, με υπερσύγχρονη τεχνολογία κατακράτησης ρύπων, και τη μονάδα αερίου της Mytilineos, με βαθμό απόδοσης άνω του 60%, που ξεκίνησαν τη δοκιμαστική τους λειτουργία και, πλέον, μπαίνουν στο σύστημα με πλήρεις ρυθμούς.
Πρόκειται να τονώσουν την επάρκεια, τη σταθερότητα και τη διαθεσιμότητα ισχύος στο Σύστημα, πλαισιώνοντας έτσι τις ΑΠΕ, που πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα.
Ταυτόχρονα, το δίκτυο φυσικού αερίου συνεχίζει να επεκτείνεται, ώστε να φτάσει σε νέες περιοχές και πόλεις, δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να αποκτήσουν καλύτερη και καθαρότερη θέρμανση έναντι λογικού κόστους. Το φυσικό αέριο, ως το καθαρότερο συμβατικό καύσιμο, έχει σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης μέχρις ότου αναπτυχθούν οι «πράσινες» εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας και μέχρις ότου ολοκληρωθεί ο ενεργειακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας, των κτηρίων και των βαρέων μεταφορών.
Ο μεγάλος στόχος
Η προσπάθεια να αναδειχθεί η Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης εντάθηκε δραματικά μέσα στο 2023. Ήδη ο αγωγός IGB με τη Βουλγαρία βοήθησε τη συγκεκριμένη χώρα να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο, ενώ υπό κατασκευή βρίσκεται η εγκατάσταση σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή, που θα αναβαθμίσει τη δυναμικότητά του. Στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους, αναμένεται η λειτουργία του πλωτού τερματικού LNG στην Αλεξανδρούπολη, του δεύτερου στην Ελλάδα, ο οποίος θα φέρει νέες ποσότητες LNG που χρειάζονται οι χώρες της περιοχής. Παράλληλα, σε φάση κατασκευής εισήλθε από τον ΔΕΣΦΑ ο αγωγός προς τη Βόρεια Μακεδονία.
Στον ηλεκτρισμό, ο ΑΔΜΗΕ ολοκλήρωσε τη δεύτερη διασύνδεση υπερυψηλής τάσης με τη Βουλγαρία, η οποία αύξησε τη μεταφορική ικανότητα σε 1,7 GW στην κατεύθυνση Βουλγαρία-Ελλάδα και σε 1,4 GW στην αντίστροφη. Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ ανέλαβε τα ηνία της μεγάλης διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ “Great Sea Interconnector” (μέχρι πρότινος γνωστής ως “Euroasia Interconnector”), που προορίζεται μελλοντικά να μεταφέρει σημαντικές ποσότητες ρεύματος προς την Ευρώπη, ακόμα και από χώρες της Μέσης Ανατολής.
Ταυτόχρονα, στην κλιματική διάσκεψη COP28, υπεγράφη συμφωνία για τη συμμετοχή της TAQA από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στο έργο και παράλληλα υπάρχουν συζητήσεις με άλλους ομίλους της ευρύτερης περιοχής.
Αντίστοιχα, ωριμάζουν με γοργούς ρυθμούς και τα υπόλοιπα μεγάλα έργα με διεθνή διάσταση, όπως η διασύνδεση GREGY με την Αίγυπτο, οι διπλασιασμοί των υφιστάμενων διασυνδέσεων με Ιταλία, Αλβανία και Τουρκία, καθώς και η αναβάθμιση της διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία.
Η ηλεκτροκίνηση μπαίνει όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα του πολίτη, είτε μιλάμε για αυτοκίνητα είτε για τη μικροκινητικότητα, με σύμμαχο το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά», αλλά και τα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται με τη μορφή μείωσης του φορολογικού αποτελέσματος των εταιρειών.
Οι ταξινομήσεις των αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων έφτασαν, τον Οκτώβριο, στο 3,7% επί του συνόλου ενώ στα plug-in υβριδικά έφτασαν στο 10,04%, πετυχαίνοντας για πρώτη φορά διψήφιο ποσοστό.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς τα δημόσια προσβάσιμα σημεία φόρτισης, ενώ οι Δήμοι πλησιάζουν, πλέον, στο στάδιο της υλοποίησης των Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ), προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση παντού στη χώρα.
Μία ακόμη σημαντική κατάκτηση, στη χρονιά που έφυγε, είναι η μείωση του ΦΠΑ από 24% σε 6% για τη φόρτιση σε δημόσιους φορτιστές. Η μείωση στο κόστος της φόρτισης μόνο από τη μείωση του ΦΠΑ μπορεί να εξοικονομήσει στον χρήστη περίπου 250 ευρώ σε ετήσια βάση, θεωρώντας έναν μέσο όρο 15.000 km/έτος.
Το πρόγραμμα «Φορτίζω Παντού» είναι επίσης ένα χρήσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο επιδοτεί με ποσοστό έως 60% την εγκατάσταση δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης, προσθέτοντας περίπου 8.000 σημεία έως το 2025.
Είναι εμφανές ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει προς το καλύτερο στον συγκεκριμένο τομέα και στο εξής η βελτίωση της τεχνολογίας των μπαταριών και της ανταγωνιστικότητας στις τιμές των ηλεκτρικών οχημάτων ως προς τα συμβατικά θα δώσουν ακόμα μεγαλύτερη ώθηση.
Από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ (ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ο ενεργειακός μετασχηματισμός και οι νέες επιχειρηματικές κινήσεις)
