Γνωρίζατε ότι το 60% των κτηρίων του κέντρου της Αθήνας είναι κατασκευασμένα πριν από το 1960; Ότι το 55% των κτηρίων ανήκουν σε πάνω από 10 ιδιοκτήτες, ενώ στα μεγάλα κτήρια το φαινόμενο της συνιδιοκτησίας φτάνει σε ακραίες καταστάσεις; Για παράδειγμα, υπάρχουν κτήρια επιφανείας 4.000 τ.μ. που έχουν περισσότερους από 400 συνιδιοκτήτες.
Οι συνέπειες είναι ότι το 30% των γραφείων στο κέντρο παραμένουν κενά, ότι παλαιά κτήρια δεν ανακαινίζονται και ότι η ποιότητα του κτηριακού δυναμικού χειροτερεύει διαρκώς. Κάτοικοι και επιχειρήσεις εγκαταλείπουν το κέντρο της πόλης.
Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, το 20% του μόνιμου πληθυσμού έχει αποχωρήσει από το κέντρο της Αθήνας και, σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση των οικονομικών δραστηριοτήτων κατά την τελευταία οκταετία, η κοινωνική και οικονομική ζωή, καθώς και η εικόνα της πόλης έχουν υποβαθμιστεί.
Ο Νίκος Τριανταφυλλόπουλος, Επίκ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, σε νέο άρθρο του στο dianeosis.org καταγράφει αναλυτικά το πρόβλημα και προτείνει δράσεις για την αντιμετώπισή του και την αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας.
Αλλά ποια είναι η κατάσταση του κτηριακού αποθέματος του κέντρου της Αθήνας σήμερα;
Επιπλέον των ενδεικτικών στοιχείων για τα προβλήματα παλαιότητας και συνιδιοκτησίας των κτηρίων που αναφέρονται παραπάνω, σημειώνονται ακόμα τα ακόλουθα:
Πάνω από το 85% χρήζουν παρεμβάσεων αποκατάστασης, εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της λειτουργικότητας και της ενεργειακής τους απόδοσης
Το μέσο κόστος αποκατάστασης και εκσυγχρονισμού του 70% περίπου των κτηρίων του κέντρου της Αθήνας υπολογίστηκε σε πάνω από 400 €/τ.μ.
Πάνω από το 30% του συνόλου των χώρων γραφείων παραμένουν κενά.
Ποιες είναι οι συνέπειες της υφιστάμενης κατάστασης;
- Το κέντρο της πόλης υποβαθμίζεται και παρακμάζει.
- Προκαλείται αίσθημα ανασφάλειας στους κατοίκους.
- Είναι ορατός ο κίνδυνος περαιτέρω υποβάθμισης και αποχώρησης ακόμα περισσότερων κατοίκων και επιχειρήσεων.
- Οι περιουσίες απαξιώνονται.
- Υπάρχουν προβλήματα στην αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση;
Η πρόταση καταλήγει σε μια εκτενή δέσμη μέτρων και παραμβάσεων που μπορούν να υλοποιηθούν βραχυσπρόθεσμα. Σε αυτές περιλαμβάνονται:
Δημιουργία θεσμικού πλαισίου που θα καθιστά δυνατές παρεμβάσεις για τον εκσυγχρονισμό και την επανάχρηση κτηρίων με καθεστώς πολυ-ιδιοκτησίας.
Αναθεώρηση του πολεοδομικού σχεδίου της πόλης και ενεργοποίηση του ρυθμιστικού σχεδίου που παραμένει ανενεργό από το 2014.
Υλοποίηση έργων αναβάθμισης του δημόσιου χώρου.
Στοχευμένες πολεοδομικές παρεμβάσεις.
Σχέδιο αστικής αναγέννησης για την προσέλκυση του δημιουργικού πληθυσμού και για επιχειρήσεις και
Χρηματοδότηση σχημάτων ΣΔΙΤ από ευρωπαϊκά κεφάλαια και άλλες πηγές και ενεργοποίηση του ιδιωτικού τομέα για τον εκσυγχρονισμό και την επανάχρηση κτηρίων.
Έχει εκτιμηθεί διεθνώς ότι για κάθε €1 που δαπανά το κράτος για δράσεις αστικής αναγέννησης, μεσο-μακροπρόθεσμα εισπράττει έως και €6.