Τάσος Ιατρού
Διευθύνων Σύμβουλος, Iatrou Furniture
Συνέντευξη στη Σοφία Εμμανουήλ
O Tάσος Ιατρού, επικεφαλής μίας από τις λιγοστές ελληνικές επιπλοποιίες που στάθηκαν όρθιες στην κρίση, «ο πιο παλιός της οικογένειας», όπως λέει ο ίδιος, μιας και ο αδελφός του και συνιδιοκτήτης της Iatrou Furniture είναι πολύ νεότερος, γνωρίζει καλά την τέχνη της αρχιτεκτονικής των εσωτερικών χώρων και τα μυστικά της κατασκευής επίπλων. Όμως, ανέπτυξε και τις δεξιότητες του καλού επαγγελματία, τις οποίες διδάχθηκε από τον πατέρα του, Σταύρο.
Ο κ. Ιατρού, τον οποίο συναντήσαμε στις εγκαταστάσεις της Iatrou Furniture, στη Λεωφ. Μεσογείων 189, περιγράφει στο ΧΡΗΜΑ πώς κατάφερε να κρατήσει γερά το τιμόνι της εταιρείας σε δύσκολους καιρούς και πώς σχεδιάζει να αξιοποιήσει την αξία του brand που έχτισε τα τελευταία 45 χρόνια, σε μια συγκυρία που οι επενδύσεις στον τουρισμό και το real estate προοιωνίζονται ευκαιρίες ανάπτυξης και εξωστρέφειας για την αγορά επίπλου.
Έχουμε καταφέρει να κάνουμε ένα όνομα με αξία μεγαλύτερη από τον τζίρο μας.
Πόσα χρόνια λειτουργεί η Iatrou Furniture και πώς συνδέεστε εσείς με την ανάπτυξη της δραστηριότητας πριν γίνει ΟΕ;
Η εταιρεία έχει παρουσία στην αγορά 51 χρόνια. Είμαι εδώ από παιδάκι, σχεδόν μισό αιώνα, αν σκεφθείτε ότι είμαι ήδη 65 ετών. Βοηθούσα τον συγχωρεμένο τον πατέρα μου, Σταύρο, τον οποίο θυμάμαι να πουλάει έπιπλα και μικροέπιπλα σε μια περιοχή που τότε έσφυζε κυριολεκτικά από ζωή, το Μοναστηράκι.
Το ’74, τον Σεπτέμβριο, ήρθαμε εδώ στη Μεσογείων, σε αυτόν τον χώρο, που ήδη λειτουργούσε με έναν συνεργάτη. Στη διάρκεια των σπουδών μου, στη Βιομηχανική Πειραιά και στη Σχολή Δοξιάδη, αφιέρωνα χρόνο στην οικογενειακή επιχείρηση, την ευθύνη της οποίας ανέλαβα στη συνέχεια.
Πόσο χρόνο αφιερώνετε στο γραφείο και ποια άλλα μέλη της οικογένειας έχουν εμπλακεί;
Εκτός από εμένα και τον μικρό μου αδελφό, που έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια, όλη η οικογένεια συνεισφέρει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Η δουλειά δεν είναι one man show. Χτίσαμε την εταιρεία με κόπο, αίμα και μεγάλο κόστος…
Στα 65 χρόνια μου εργάζομαι αρκετά. Η σύζυγός μου, μερικές φορές, αστειευόμενη, μου λέει ότι έχω διπλή ζωή, διότι… πάω αργά. Είχα την τύχη να κάνω οικογένεια με έναν χαρισματικό άνθρωπο. Μεγάλωσαν όμως τα παιδιά μου χωρίς να το πάρω χαμπάρι…
Αναλάβατε τα ηνία της επιχείρησης σε μια εντελώς διαφορετική εποχή από τη σημερινή. Τι έμεινε σταθερό στη δουλειά σας;
Aυτό που έμεινε σταθερό είναι οι αρχές μας. Για παράδειγμα, ό,τι διαθέτουμε σήμερα θα αποσβέσει, όπως λέμε, την αξία του όταν και αν θέλει ο πελάτης. Όχι όταν θέλει αυτό.
Από τη στιγμή που άρχισα να μαθαίνω δίπλα στον πατέρα μου τι προδιαγραφές πρέπει να έχει ένας μπουφές, για παράδειγμα, ή μια βιβλιοθήκη, κατάλαβα ότι πρέπει να είναι κατάλληλο για τον χώρο και τις ανάγκες του πελάτη και ταυτόχρονα να έχει τα χαρακτηριστικά που θα το κάνουν ελκυστικό και διαχρονικό.
Υπάρχουν επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στο εμπόριο. Εσείς που έχετε όλο το «πακέτο» προσεγγίζετε διαφορετικά τον πελάτη;
Τον πελάτη τον προσεγγίζουμε όπως και οι άλλοι. Βάζοντας στη βιτρίνα μας –που είναι οι προθήκες μας ή το Διαδίκτυο– φωτογραφίες των προϊόντων μας που θα τον φέρουν εδώ. Από κει και πέρα, «το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη».
Χρειάστηκε να αλλάξετε το επιχειρηματικό σας μοντέλο για να παραμείνετε βιώσιμοι και ανταγωνιστικοί όταν η αγορά του επίπλου «βυθιζόταν» στην κρίση;
Πέραν της κρίσης, ο κλάδος μας υπέστη «συμφορά» όταν σταμάτησε η οικιστική ανάπτυξη. Από τότε που μπαίναν οι πελάτες και ήθελαν άρον άρον να πάρουν έπιπλα για να ικανοποιήσουν βασικές ανάγκες –να κάτσουν, να στρώσουν τραπέζι, να κοιμηθούν κ.ο.κ.–, φτάσαμε σήμερα να μπαίνουμε στο σπίτι του μέσω του Διαδικτύου ή με άλλους τρόπους, προκειμένου να πουλήσουμε. Πλέον δε τούτου, διαχειριστήκαμε τα έξοδά μας με μεγάλη σωφροσύνη.
Το 2012 φτάσαμε –όχι μόνο εμείς, όλη η αγορά– να δουλεύουμε στο -70%.
Επίσης, η ζήτηση στο έπιπλο έχει αλλάξει συγκριτικά με το 2008. Από το 2009 η πτώση ήταν συνεχής. Το 2012 φτάσαμε –όχι μόνο εμείς, όλη η αγορά– να δουλεύουμε στο -70%. Δεν υπήρχε καθόλου ζήτηση. Μετά είχαμε αυξομειώσεις, αλλά η κατάσταση έχει βελτιωθεί.
Εμείς είμαστε ανταγωνιστικοί στο «κατάλληλο για σας», αν και μπορούμε να ανταποκριθούμε και στο τυποποιημένο. Επίσης, συνδυάζουμε την εμπειρία του κατασκευαστικού και του εμπορικού τομέα, έχοντας αναπτύξει συνεργασίες με καταξιωμένους οίκους, όπως Cattelan, Arper κ.ά.
Η τεχνογνωσία και η εμπειρία των συνεργασιών σε βοηθά να αξιολογήσεις ένα προϊόν του οποίου το design ή/και η τιμή μπορεί να σε εντυπωσιάσουν, αλλά στην πράξη να αποδειχθεί «σαβούρα». Εμείς ό,τι πουλάμε ανταποκρίνεται σε αρχές και προδιαγραφές. Είμαστε «παλαιάς κοπής» και «παλαιάς σχολής». Αυτό σημαίνει πως ό,τι κάνουμε, διαχρονικά, το κάνουμε επειδή το αγαπάμε.
Στις συνεργασίες με τους ξένους οίκους τα περιθώρια κέρδους είναι ικανοποιητικά ώστε να καθιστούν βιώσιμες αυτές τις σχέσεις;
Είναι σχετικό αυτό. Βιώσιμο μπορεί να είναι ένα είδος που «τρέχει», όπως λέμε, έχει ζήτηση, κι ας έχει μικρά κέρδη. Εμείς είμαστε βιώσιμοι, διότι έχουμε μικρό μέγεθος, είμαστε οικογενειακή επιχείρηση, έχουμε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις, είμαστε ευέλικτοι. Μια ΑΕ για να αλλάξει στρατηγική ή να κάνει οποιαδήποτε αλλαγή, πρέπει να την περάσει από διοικητικά συμβούλια και άλλες εσωτερικές διαδικασίες, ενώ μια επιχείρηση σαν τη δική μας δεν χρειάζεται παρά μια απόφαση.
Εμείς είμαστε ανταγωνιστικοί στο «κατάλληλο για σας», αν και μπορούμε να ανταποκριθούμε και στο τυποποιημένο
Βέβαια, και τα μεγάλα «βαπόρια» έχουν προβλήματα, αλλά και τα μικρά, όμως, στη «φουρτούνα» θέλουν άλλη προσοχή. Τα βγάζουμε πέρα όμως…
Η κρίση έχει παρέλθει;
Η κρίση δεν έχει παρέλθει. Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό είναι ότι στον δυτικό κόσμο δεν μπορούμε εύκολα να αγοράσουμε τα προϊόντα που παράγουμε. Η Κίνα παράγει για την Ευρώπη και την Αμερική.
Στη χώρα μας δε η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Είναι ενδεικτικό το ότι η παραγωγή πρώτων υλών στο έπιπλο έχει φύγει (π.χ. το εργοστάσιο ξυλείας της Shelman). Επομένως, το κόστος πρώτων υλών και το κόστος εργασίας (παρ’ όλο που έχει μειωθεί), που προστίθενται στο κόστος παραγωγής, κάνουν ακριβό το τελικό προϊόν για τον μέσο καταναλωτή, όταν ο μισθός του έχει πέσει στα 600 ευρώ.
Θα λέγαμε ότι απευθύνεστε σε πελάτες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα;
Κατά κάποιο τρόπο ναι, αν και υπάχουν προσιτές τιμές για πολλά προϊόντα. Απευθυνόμαστε σε πελάτες που μπορούν να πληρώσουν την αξία σε ένα έπιπλο. Μπορώ να σας πω με σιγουριά ότι οι προτάσεις μας για έπιπλα ίσης αξίας με αυτά του ανταγωνισμού είναι πιο ελκυστικές.
Δουλεύετε με ιδιώτες κυρίως ή επαγγελματίες;
Κυρίως με ιδιώτες, αλλά τελευταία έχουμε αρχίσει να αναπτύσσουμε πωλήσεις και σε επαγγελματίες από τον κλάδο της εστίασης και της φιλοξενίας, οι οποίοι θέλουν το κάτι παραπάνω από αισθητική και ποιοτική άποψη. Έχουμε πελάτες σε νησιά που έχουν ήδη μεγάλη τουριστική κίνηση.
Μπορείτε να ανταποκριθείτε στο ενδεχόμενο μιας αυξημένης ζήτησης;
Και βέβαια μπορούμε. Σήμερα, για παράδειγμα, η ζήτηση σε σχέση με το παρελθόν σε βάθος δεκαετίας είναι πολύ μικρότερη και, συνεπώς, χωρίς αλλαγή υποδομών είμαστε έτοιμοι.
Η τουριστική ανάπτυξη πώς επηρεάζει τη δουλειά σας;
Στην Ελλάδα είμαστε ειδικοί στο «ευ ζην» από την αρχαιότητα. Θα λέγαμε ότι έχουμε δωρεάν «κεφάλαιο» 3.000 ώρες ηλιοφάνεια. Η έλευση τουριστών, οι επενδύσεις ξένων δεν είναι τίποτε άλλο από εξαγωγή ελληνισμού και πολιτισμού. Εμείς, προφανώς, ευνοούμεθα από την ανάπτυξη του τουρισμού.
Η εξωστρέφεια είναι κάτι που σας ενδιαφέρει και υπό ποιες προϋποθέσεις θα την αναγάγατε σε στρατηγική;
Θα ήθελα, καταρχάς, ο τζίρος να φτάσει σε πιο ικανοποιητικά επίπεδα, όπως και η κερδοφορία και τα διαθέσιμα. Μια τέτοια στρατηγική απαιτεί υποδομή και χρηματοδότηση. Μέχρι στιγμής, έχουμε καταφέρει να κάνουμε ένα όνομα με αξία μεγαλύτερη από τον τζίρο μας, για διάφορους ουσιώδεις λόγους, όπως οι προτάσεις μας. Δεν έχουμε, λοιπόν, παρά να τις βγάλουμε προς τα έξω την κατάλληλη ώρα.
Πώς φαντάζεστε την εταιρεία μετά από 20 χρόνια, σε ένα οικονομικό περιβάλλον ψηφιακό, με πιο σαφείς τις παγκόσμιες προκλήσεις;
Μετά από 20 χρόνια; Καταρχάς, δεν εμπίπτει στις αρχές μου να κάνω τόσο μακρινές προβλέψεις, διότι δεν γνωρίζουμε η τότε γενιά τι θα κάνει σύμφωνα με τις τότε συνθήκες. Θεωρώ ότι το «αύριο» θα κανονίσει για το «αύριο». Εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι από κάθε άποψη.
Στην αγορά, τώρα, αυτό που προβλέπω είναι δύο δεδομένα. Το ένα ήδη το βιώνουμε στον δυτικό κόσμο. Είναι τα όρια της ανάπτυξης, που σ’ ένα βαθμό βασίστηκε στην ανθρώπινη απληστία. Γι’ αυτό είμαστε σε ύφεση. Παράγονται για τον ίδιο κόσμο λιγότερα προϊόντα, άρα υπάρχει κόσμος χωρίς δουλειά, εταιρείες που κάνουν απολύσεις κ.ο.κ. Το χρήμα πλέον δεν είναι παρά μόνο πίστη. Ένας οίκος μπορεί να εκδώσει μια πρόβλεψη και την επόμενη στιγμή να καταρρεύσουν οι αγορές. Άρα η προσδοκία μας είναι στην τεχνολογία. Για εμάς, τους Έλληνες, η παιδεία είναι ο απόλυτος εξοπλισμός. Είμαστε αισιόδοξοι.
