To Tαμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών είναι το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που επιστρατεύει η ελληνική κυβέρνηση στην προσπάθεια να περάσει στην πράσινη εποχή ο νησιωτικός χώρος και να απεξαρτηθεί ο εφοδιασμός ηλεκτρικής ενέργειας από ανθρακούχες εκπομπές, βελτιώνοντας έτσι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των νησιών και, εν συνεχεία, ολόκληρης της χώρας.
Η κυβέρνηση θέλει να μετατρέψει τα ελληνικά νησιά σε κόμβους βιωσιμότητας, καινοτομίας και καθαρών μορφών ενέργειας, ακολουθώντας τις επιταγές τόσο της Ε.Ε. όσο και της κυβέρνησης για τη διαμόρφωση οικονομιών μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος και κοινωνιών εστιασμένων στην ευημερία των ανθρώπων, με κέντρο τα περιβαλλοντικά όρια του πλανήτη.
Τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών αφορούν μη διασυνδεδεμένα νησιά:
- Έργα διασύνδεσης των νησιών και υποδομές δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας
- παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ΑΠΕ,
- πράσινες μεταφορές
- ανανέωση του θαλάσσιου στόλου με τεχνολογίες χαμηλών ρύπων
- έργα ενεργειακής αποδοτικότητας και κυκλικής οικονομίας
Στο πλαίσιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημιουργήθηκε Ομάδα Διοίκησης Εργου (ΟΔΕ) με αντικείμενο τη σύσταση προτάσεων, την επιλογή, την αξιολόγηση και τον συντονισμό των δράσεων, οι οποίες θα συμπεριληφθούν στο «Επενδυτικό Σχέδιο Απανθρακοποίησης Νήσων», που θα χρηματοδοτηθεί από τον ανωτέρω μηχανισμό.
Το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών θα προικοδοτηθεί από τα αδιάθετα δικαιώματα του ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της περιόδου 2013-2020, στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Ελλάδα διαθέτει προς δημοπράτηση 25 εκατομμύρια μη αδιάθετων δικαιωμάτων, τα οποία θα πρέπει να αξιοποιηθούν κατά την περίοδο 2021-2030.
Με βάση τις τρέχουσες τιμές δικαιωμάτων ρύπων, που εκτιμώνται στα 60 ευρώ ο τόνος, η σημερινή αξία του Ταμείου υπερβαίνει το 1,5 δισ. ευρώ, ένα σενάριο που ίσως φαντάζει πλέον απαισιόδοξο, εάν αναλογιστεί κανείς την εκρηκτική άνοδο των τιμών των ρύπων διοξειδίου.