Διάσπαρτες και μη ολοκληρωμένες παραμένουν οι πληροφορίες σχετικά με τις δαπάνες για την θεραπεία των θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων. Οι αριθμοί που καταγράφονται για την επιβάρυνση του συστήματος Υγείας ακόμη και μέσα στην Βουλή των Ελλήνων είναι αποθαρρυντικοί, ενώ αποδεικνύεται ότι δεν εμπεριέχονται σε αυτά όλα τα έξοδα σε επίπεδο συστήματος Υγείας.
Σε νεφελώδη μονοπάτια βρίσκεται η καταγραφή αξιόπιστων στοιχείων, όπως αποκάλυψε η αναζήτηση μας για πιο πρόσφατους αριθμούς, αναλογώντας δυστυχώς σε πόνο και σε ταλαιπωρία των τραυματιών. Το γεγονός είναι ανησυχητικό καθώς η έλλειψη ακριβούς καταγραφής του κόστους που επιβαρύνει τη Δημόσια Υγεία αποτρέπει από έναν ρεαλιστικό σχεδιασμό πολιτικών και συνεπώς την λήψη δραστικών μέτρων.
Παραδοχή προβλήματος
«Ελάχιστες ήταν οι προσπάθειες αποτίμησης των τροχαίων σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα μεγέθη αυτά», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση του 2016 της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για την Οδική Ασφάλεια.
Τα θύματα των τροχαίων ατυχημάτων είναι συνήθως πολυτραυματίες, γεγονός που συνηθέστερα «μεταφράζεται» σε μακρά νοσηλεία και θεραπεία τόσο σε νοσοκομεία όσο και κατ’ οίκον, δηλαδή σε σημαντικές δαπάνες.
Σύμφωνα με την έκθεση της Βουλής, το οικονομικό και κοινωνικό κόστος των τροχαίων στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, ανέρχεται σε 1,2% περίπου του αντίστοιχου ΑΕΠ. Το κόστος αυτό για τη χώρα μας, εκτιμάται από τους ειδικούς, ότι κυμάνθηκε μεταξύ 1,9 δισ. ευρώ (καλύτερο σενάριο) και 3 δισ. ευρώ (χειρότερο σενάριο), δηλαδή μεταξύ 1,1% και 1,7% του ΑΕΠ, για το έτος 2011.
Ενδεικτικό είναι ότι σε συνεδρίαση της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για την οδική ασφάλεια ο πρόεδρος της επιτροπής αναφερόμενος στο κόστος τόνισε ότι η Ελλάδα έχει δαπανήσει πάνω από 81 δισ. ευρώ από το 2002 έως το 2017.
Τα κενά στην καταγραφή
Το σύστημα καταγράφει βραχυπρόθεσμα στοιχεία που αφορούν στα ατυχήματα, με αποτέλεσμα να μην έχουμε συνολική εικόνα για τις σε βάθος χρόνου θεραπείες και συνεπώς δαπάνες.
Για παράδειγμα μια μαγνητική τομογραφία που σε δεύτερο χρόνο θα κάνει ο ασθενής-τραυματίας δεν θα καταγραφεί στο σύστημα ως απαραίτητη για τη διαχείριση του τραυματία τροχαίου γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχος κωδικός. Αντιθέτως, θα καταγραφεί ως μια άλλη πάθηση, όπως εξηγεί στο Virus ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομίας Υγείας , Δρ. Αντώνιος Μορφονιός.
Πληροφορίες για ένα τροχαίο ατύχημα, διασαφηνίζει ο ίδιος, αναφέρονται μόνο στην αρχική γνωμάτευση για αυτό. Ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντλήσουμε συνολικά στοιχεία καθώς η διαδρομή του ασθενούς-τραυματία δεν καταγράφεται στο σύνολο τους από τους δημόσιους φορείς. Το ίδιο συμβαίνει και με την καταγραφή των φαρμάκων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, δηλαδή δεν αναφέρεται ότι το χορηγούμενο φάρμακο δίδεται σε τραυματία ατυχήματος.
Στη δε περίπτωση μόνιμης αναπηρίας θα πρέπει να εξετάζεται η μακροπρόθεσμη πρόσθετη δαπάνη για το σύστημα υγείας πέρα από την αρχική νοσηλεία σε κάποιο νοσοκομείο, δηλαδή η μόνιμη συνταγογράφηση φαρμάκων και οι δια βίου επισκέψεις στους νοσοκομειακούς γιατρούς. Σε μια ολοκληρωμένη καταγραφή θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν και οι απώλειες από κοινωνικο-οικονομικής πλευράς, δηλαδή η απώλεια της εργασιακής ικανότητας του ασθενούς και η παροχή επιδομάτων.
Άλλοι παράμετροι-περιορισμοί στην καταγραφή
Σε ότι αφορά τα «limitation» κατά την έρευνα αυτών των μείζονος σημασίαw στοιχείων, όπως διευκρινίζει ο Δρ. Μορφονιός συναντάμε φαινόμενα όπως το αναγωγικό δικαίωμα του ασθενούς, που από το 2012 με την ενοποίηση των ταμείων ισχύει για όλους: Σε περίπτωση νοσηλείας π.χ. σε ΜΕΘ ο ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ έχει αναγωγικό δικαίωμα, δηλαδή το ταμείο παίρνει τα χρήματα από την ασφαλιστική. Σε αυτή την περίπτωση η επιβάρυνση είναι προσωρινή.
Επίσης σε μια προσπάθεια να δούμε τις διαστάσεις του προβλήματος δεν μας παρέχεται η δυνατότητα να εντοπίσουμε μέσα από το σύστημα επακριβώς τις αιτίες των ατυχημάτων. «Δυστυχώς δεν έχουμε το σύστημα των ΗΠΑ που μετράνε ακόμα και την υπνική άπνοια ως αιτία» σχολιάζει ο κ.Μορφονιός.
Ο φόρτος στην οικογένεια, τα ψυχικά τραύματα και οι αρνητικές συνέπειες στην επαγγελματική πορεία δεν έχουν ακόμη καταμετρηθεί. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι μεγαλύτερο ποσοστό του 70% των νεκρών και βαριά τραυματιών ανήκουν στο ενεργό παραγωγικό δυναμικό μπορούμε να αναλογιστούμε και τις απώλειες στο επίπεδο της οικονομίας.
Αναγκαιότητα αρχειοθέτησης
Τις περαιτέρω συνέπειες όπως η παροχή και ψυχολογικής στήριξης αλλά και οι επιπτώσεις της μακροχρόνιας απουσίας από τον επαγγελματικό στίβο, υπενθυμίζει, μιλώντας στο Virus, η επιστημονική συνεργάτιδα στο Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δρ. Όλγα Σίσκου.
Κυρίως όμως επεσημαίνει την αναγκαιότητα να υπάρχει «registry» που θα καλύπτει σε όλη την πορεία της υγείας του ασθενούς-τραυματία. Μέσα από το μητρώο αυτό, τονίζει η Δρ.Σίσκου, οι ειδικοί μπορούν να παρακολουθούν αφενός την έκβαση της θεραπείας και αφετέρου θα τους επιτρέπεται τόσο ο έλεγχος του κόστους όσο κυρίως η τρίτη διάσταση που μας ενδιαφέρει περισσότερο, η σύγκριση για το εάν η τελική έκβαση ήταν αποτελεσματική και ανάλογη των δαπανών ή χρειάζεται να γίνει βελτιστοποίηση της σχέσης αυτών.
Virus.com.gr
