Δημήτρης Μαλλάς
Τα startups αποτελούν πλέον κομμάτι και της ελληνικής οικονομίας και τα εγχειρήματα που συνδυάζουν καινοτόμες ιδέες και νεοφυή επιχειρηματικότητα είναι ουκ ολίγα και στη χώρα μας. Όμως, τα σημαντικότερα ζητήματα εγείρονται όταν ένα startup καλείται να κάνει το επόμενο βήμα, ήτοι να κάνει το αποκαλούμενο scale up. Ένα βήμα το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα απλό, όπως σημείωσε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του στο Hellenic Innovation Forum ο Erik Boer, διευθυντής του Amsterdam Center of Enterpreneurship (ACE).
Στην ομιλία του ο κ. Boer έδωσε πρακτικά έναν οδηγό για τα startups που θέλουν να κάνουν scale up αναφερόμενος στις 10 προκλήσεις που υπάρχουν.
Η πρώτη πρόκληση έχει σχέση με την οργάνωση. Σε ένα startup, όλοι οι εμπλεκόμενοι κάνουν τα πάντα και έχουν πολλαπλούς ρόλους. Στην περίπτωση του scale up, πρέπει να υπάρχουν διαδικασίες, προκαθορισμένοι ρόλοι και ο κάθε εργαζόμενος να αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Η δεύτερη πρόκληση σχετίζεται με το επιχειρηματικό μοντέλο. Στο startup δοκιμάζεις και αξιολογείς. Στο scale up καλείσαι να αποδείξεις ότι το μοντέλο σου μπορεί να είναι κερδοφόρο.
Η τρίτη πρόκληση αφορά την ομάδα. Στο startup είναι μία παρέα φίλων. Στο scale up είναι μία ομάδα που αποδίδει σε πολύ υψηλούς ρυθμούς.
Η τέταρτη αφορά την κουλτούρα που διαμορφώνεται. Όταν είσαι startup, υπάρχει πάθος και πολλές λύπες. Όταν είσαι scale up, πρέπει να έχεις διαμορφώσει μία πιο συγκεκριμένη εταιρική κουλτούρα για να μπορέσεις να προχωρήσεις.
Η πέμπτη πρόκληση σχετίζεται με την ηγεσία. Στο startup ο/οι ηγέτης/ες είναι ο/οι ιδρυτής/ές. Στο scale up, επικεφαλής μπορεί να είναι οποιοσδήποτε έχει τις σχετικές ικανότητες.
Η έκτη πρόκληση αφορά το προϊόν. Στο startup «κυνηγάς» να φτιάξεις ένα πρωτότυπο, αυτό που αποκαλείται minimum viable product (MVP). Σε κατάσταση scale up, το προϊόν ή η υπηρεσία πρέπει να είναι λειτουργική, σταθερή και σε συνεχή φάση ανάπτυξης.
Η έβδομη πρόκληση έχει σχέση με τις πωλήσεις. Όταν είσαι startup αναζητάς πελάτες. Όταν είσαι scale up, πρέπει να πετυχαίνεις επαναλαμβανόμενες πωλήσεις.
Η όγδοη πρόκληση αφορά τον οικονομικό σχεδιασμό. Σε κατάσταση startup προσπαθείς να εντοπίσεις τους σωστούς οικονομικούς δείκτες γι’ αυτό που επιδιώκεις και να διαμορφώσεις το μοντέλο σου. Σε κατάσταση scale up, παρακολουθείς τα νούμερα και προσπαθείς να πετύχεις τους στόχους που έχεις θέσει.
Η ένατη πρόκληση σχετίζεται με τη χρηματοδότηση. Όταν είσαι startup πουλάς το όνειρο σου. Στο επόμενο στάδιο, καλείσαι να αποδείξεις ότι μπορείς να υλοποιήσεις αυτά που υποστηρίζεις.
Τέλος, η δέκατη πρόκληση έχει να κάνει με τη στρατηγική. Ένα startup σκέφτεται παγκόσμια και δρα τοπικά. Όταν είσαι scale up, δρας σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά σκέφτεσαι τοπικά, προσπαθώντας να εντοπίσεις τις διαφορές που υπάρχουν σε κάθε αγορά.
Όπως είναι προφανές, το scale up είναι ουσιαστικά η φάση «ενηλικίωσης» μίας επιχειρηματικής προσπάθειας. Και είναι ίσως ένα από τα πιο δύσκολα στάδια για οποιαδήποτε εγχείρημα. Ιδίως στην περίπτωση που οι άνθρωποι που το «τρέχουν» δεν το έχουν ξανακάνει.