του Πέτρου Στεριώτη *
Η αυξημένη αβεβαιότητα και οι ελλιπείς πληροφορίες, σε αυτό το πρώιμο στάδιο της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, δυσκολεύουν την αποτίμηση όλων των περιουσιακών στοιχείων, πόσο μάλλον του ιδιαίτερα ευμετάβλητου πετρελαίου. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχει επιβεβαιωθεί ο άμεσος αντίκτυπος στην παγκόσμια παραγωγή αργού πετρελαίου, αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει σε περίπτωση που η ένταση στην περιοχή κλιμακωθεί και διαταράξει τον παγκόσμιο εφοδιασμό ενέργειας.
Ένας σπουδαίος θεμελιώδης παράγοντας που στηρίζει τα χρηματιστήρια πετρελαίου είναι οι περικοπές της παραγωγής από πλευράς του πανίσχυρου πετρελαιοπαραγωγικού καρτέλ ΟΠΕΚ+. Τα μέλη του επανέλαβαν πρόσφατα ότι θα συνεχίσουν τις περικοπές παραγωγής μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους.
Σε κάθε περίπτωση, το καρτέλ θα μπορούσε να παρέμβει ανά πάσα στιγμή στην αγορά πετρελαίου, ειδικά εάν οι τιμές πέσουν πολύ, θέτοντας έτσι ένα «πάτωμα» στις τιμές και «τιμωρώντας» τις τάσεις υποτιμητικής χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας.
Ωστόσο, δεδομένων των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή, ορισμένοι εικάζουν ότι μια πιθανή πολιτική συμφωνία θα μπορούσε να αναγκάσει τη Σαουδική Αραβία να αυξήσει τις ποσότητες πετρελαίου που προσφέρει, με αντάλλαγμα τη λήψη αμυντικών εγγυήσεων από τις ΗΠΑ. Άλλωστε, οι ΗΠΑ εισέρχονται σε έτος προεδρικών εκλογών και η πιθανότητα να ενεργοποιήσουν, ούτως ή άλλως, το στρατηγικό απόθεμα πετρελαίου SPR, για να ρίξουν τις αγοραίες τιμές, παραμένει «στο τραπέζι».
Στην πλευρά της πετρελαϊκής ζήτησης, οι ανησυχίες για τις αδύναμες οικονομικές επιδόσεις της ευρωζώνης παραμένουν. Μάλιστα, το έντονο καλοκαιρινό «ράλι» της τιμής του πετρελαίου είχε ως αποτέλεσμα αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «καταστροφή της ζήτησης» (demand destruction).
Σε βραχυπρόθεσμα πλαίσια, τον Οκτώβριο ξεκινά η τρίμηνη αρνητική εποχικότητα (seasonality) για το αργό πετρέλαιο, κάτι που οφείλεται και στην ολοκλήρωση της καλοκαιρινής περιόδου οδήγησης (driving season) στο βόρειο ημισφαίριο. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι η Ιστορία θα συνεχίσει να επαναλαμβάνεται. Ως γνωστόν, άλλωστε, «οι παραδόσεις είναι για να σπάνε».
Μακροπρόθεσμα, αναλυτές αναφέρονται στη σταδιακή απεξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από το πετρέλαιο, λόγω της προόδου που σημειώνεται σε θέματα ενεργειακής απόδοσης, εναλλακτικών πηγών ενέργειας κ.λπ.
Εν κατακλείδι, στο πετρέλαιο, το «ερώτημα του ενός εκατομμυρίου» είναι τι θα επικρατήσει το επόμενο διάστημα: η αβεβαιότητα σχετικά με τη δυναμική της παγκόσμιας οικονομίας ή η ανασφάλεια σχετικά με τις επικρατούσες γεωπολιτικές κρίσεις;
Στον χώρο των στοιχείων ενεργητικού που θεωρούνται «ασφαλή», ο χρυσός αντιμετωπίζει μεγάλο ανταγωνισμό από τα ομόλογα. Το μέταλλο προσφέρει μηδενική επιτοκιακή απόδοση, ενώ τα «χαρτιά σταθερού εισοδήματος» αποτελούν μια συναρπαστική εναλλακτική. Συγκεκριμένα, τα κρατικά ομόλογα ΗΠΑ διετούς διάρκειας προσφέρουν απόδοση (yield) 5,05% και τα αντίστοιχα δεκαετή 4,70% (τιμές 16 Οκτωβρίου). Ενόσω παραμένει η πιθανότητα τα επιτόκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να συνεχίσουν να αυξάνονται, ώστε o πληθωρισμός να επανέλθει στον στόχο του 2%, η διεύρυνση του spread αποδόσεων μεταξύ ομολόγων και χρυσού θα είναι αρνητική για το πολύτιμο μέταλλο.
Σε κάποιο σημείο, όταν η Federal Reserve αρχίσει να σηματοδοτεί μειώσεις επιτοκίων ή αν η οικονομία των ΗΠΑ αρχίσει να επιβραδύνεται σημαντικά, τα επιτόκια θα υποχωρήσουν και ο χρυσός θα αποκτήσει καλύτερες ανοδικές προοπτικές. Πάντως, σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή εμπειρία, στις αγορές εμπορευμάτων οι επενδυτές δεν συνιστάται να βιάζονται να πιάνουν το «μαχαίρι που πέφτει» (falling knife) προτού η τάση αντιστραφεί και ξαναγίνει ανοδική.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών της να μειώσει την εξάρτησή της από το δολάριο, η Κίνα έχει αυξήσει τις αγορές χρυσού τους τελευταίους μήνες. Το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει και για άλλες αναδυόμενες οικονομίες που διάκεινται λιγότερο ευνοϊκά προς τις ΗΠΑ.
Από άποψη εποχικότητας, ο χρυσός έχει μπροστά του τη θετική περίοδο που διαρκεί μέχρι το τέλος του ημερολογιακού έτους, η οποία οφείλεται στην αγορά κοσμημάτων για την περίοδο των Χριστουγέννων κ.λ.π.
* Ο Πέτρος Στεριώτης (steriop1@yahoo.gr) είναι CEO Κυπριακής Εταιρείας Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών και διαχειριστής χαρτοφυλακίου. Κατέχει τις ανώτατες πιστοποιήσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Τεχνικών Αναλυτών (IFTA) και της βρετανικής Society of Technical Analysts.
Aπό το περιοδικό ΧΡΗΜΑ
