Συνέντευξη στον Χ. Κώνστα
Συναντηθήκαμε νωρίς το πρωί στο υπουργείο, γιατί, όπως με ενημέρωσαν οι συνεργάτες της, «η ημέρα σήμερα είναι πολύ μεγάλη, με ραντεβού και τηλεδιασκέψεις μέχρι πολύ αργά το βράδυ».
Φορούσε διαρκώς τη μάσκα προστασίας από τον κορωνοϊό, γεγονός που με εμπόδιζε να διακρίνω τις εκφράσεις και τα συναισθήματά της όταν μου μιλούσε για τα «καυτά θέματα της επικαιρότητας» και τις αμέτρητες συγκρούσεις της με τις κατεστημένες αντιλήψεις στην εκπαίδευση.
Μου μιλούσε με πάθος για τη νέα φιλοσοφία που προσπαθεί να εμπεδώσει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, περιγράφοντας τα 4 νομοσχέδια που της είχε αναθέσει ο πρωθυπουργός να καταθέσει στη Βουλή με αυστηρά χρονοδιαγράμματα.
Η αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά και των εκπαιδευτικών, η εξωστρέφεια της παιδείας και η διασύνδεση των σχολείων και των πανεπιστημίων με τη σύγχρονη οικονομική καθημερινότητα είναι η απόλυτη προτεραιότητα της υπουργού Παιδείας στην Ελλάδα του 2021.
Η διαφορά με τις καταστάσεις και τις ιδεοληψίες του πρόσφατου παρελθόντος είναι προφανής. Το ερώτημα είναι αν θα τα καταφέρει…
Εσείς είστε ικανοποιημένη από τον εαυτό σας με βάση τη μέχρι σήμερα πορεία σας στο Υπουργείο Παιδείας;
Είμαι ευχαριστημένη για το γεγονός ότι, παρά τις αντιξοότητες λόγω της πανδημίας, υλοποιούμε με συνέπεια τον προγραμματισμό μας, έχοντας ήδη θεσμοθετήσει πολλές μεταρρυθμίσεις και δρομολογήσει ακόμη περισσότερες. Με ικανοποιεί, επίσης, το ότι φέτος είναι η πρώτη χρονιά που θα αρχίσουν να φαίνονται στην πράξη οι θεσμοθετημένες αυτές αλλαγές και τα οφέλη τους. Θα ήθελα να είχε προχωρήσει ακόμη πιο γρήγορα ο προγραμματισμός μας, αλλά δυστυχώς ο κορωνοϊός μάς άλλαξε τις προτεραιότητες.
Ποια είναι, λοιπόν, η στρατηγική σας για το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα;
Η φιλοσοφία μας είναι σαφής. Πιστεύουμε σε εκπαιδευτικές δομές πιο ελεύθερες, πιο αυτόνομες, πιο εξωστρεφείς. Σε ένα δημόσιο σχολείο που θα είναι σε θέση να δίνει περισσότερα και καλύτερα εφόδια στους μαθητές μας, να καλλιεργεί τις νέες δεξιότητες του 21ου αιώνα, με αποτελεσματικότερα εργαλεία και διαδικασίες, αλλά και ίσες ευκαιρίες. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα σε κοινό βηματισμό με τις διεθνείς εκπαιδευτικές τάσεις, προς όφελος όλων.
Προσεχώς, θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ). Αποτελεί στρατηγική μας επιλογή να δοθεί έμφαση στην ΕΕΚ
Ξεκινήσαμε από τη βάση της εκπαιδευτικής πυραμίδας προς την κορυφή της, και συγκεκριμένα από τη δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, την οποία επεκτείνουμε ώστε να εφαρμοστεί σε όλη τη χώρα. Εμπλουτίζουμε τα προγράμματα σπουδών σε νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, εκσυγχρονίζουμε τα βιβλία, εισάγουμε πιλοτικές δράσεις που καλλιεργούν νέες δεξιότητες και ενισχύουν την κριτική σκέψη, καθώς και την ανακαλυπτική και βιωματική μάθηση. Διευρύνουμε και αναβαθμίζουμε ουσιαστικά τον θεσμό των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Εισάγουμε την αξιολόγηση σχολικής μονάδας, εκπαιδευτικού έργου, εκπαιδευτικών και στελεχών. Δίνουμε ακολούθως έμφαση στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση, επενδύοντας στην ουσιαστική αναμόρφωσή της.
Για τα πανεπιστήμια προωθούμε τον εξορθολογισμό του συστήματος διοίκησής τους, θεσπίζουμε μόνιμους και συνεκτικούς μηχανισμούς αξιολόγησης και διασφάλισης της ποιότητας και προωθούμε την εξωστρέφεια, τις ανταλλαγές τεχνογνωσίας και ανθρώπινου δυναμικού με μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, τη διασύνδεση με την οικονομία και τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς.
Συνολικά, διαφοροποιούμε σταδιακά τα εκπαιδευτικά πρότυπα, ώστε να παρέχουμε στους μαθητές και στους φοιτητές μας νέα εφόδια για το παρόν και το μέλλον.
Ας τα πάρουμε ένα-ένα. Για το δημόσιο σχολείο τι έχει γίνει;
Πολλά. Εισαγάγαμε πιλοτικά τη δημιουργική ενασχόληση των μαθητών νηπιαγωγείου με την αγγλική γλώσσα. Εισαγάγαμε, επίσης, πιλοτικά τα «εργαστήρια δεξιοτήτων» στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων από το επόμενο σχολικό έτος (2020-21), σηματοδοτώντας τη στροφή σε ένα σύγχρονο σχολείο που δίνει έμφαση στην καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές.
Νέες θεματικές όπως ο εθελοντισμός, η οδική ασφάλεια, η πρόληψη από εξαρτήσεις, ο αλληλοσεβασμός και η διαφορετικότητα, η ρομποτική, η επιχειρηματικότητα, η σεξουαλική αγωγή (κάθε θεματική είναι σταθμισμένη με την εκπαιδευτική βαθμίδα και ηλικία των μαθητών) στοχεύουν στην ευρύτερη καλλιέργεια και διαπαιδαγώγηση των μαθητών.
Οι θεματικές αυτές οργανώνονται σε 4 θεματικούς κύκλους (Ευ Ζην, Περιβάλλον, Κοινωνική Ενσυναίσθηση και Ευθύνη, Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία). Και στόχος μας είναι τα εργαστήρια δεξιοτήτων να ενταχθούν σε όλα τα σχολεία της χώρας από του χρόνου.
Παράλληλα, επενδύουμε στους εκπαιδευτικούς μας και στις δυνατότητές τους με επιμορφώσεις. Σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, αλλάζουμε τα βιβλία και τα προγράμματα σπουδών σε όλες τις βαθμίδες σε Γενική και Επαγγελματική Εκπαίδευση –σε πολλές περιπτώσεις για πρώτη φορά μετά από 15 ή και περισσότερα χρόνια. Ενισχύουμε, επίσης, την πληροφορική, τις ξένες γλώσσες, τα κλασικά γράμματα και τη φυσική αγωγή.
Πιστεύουμε σε εκπαιδευτικές δομές πιο ελεύθερες, πιο αυτόνομες, πιο εξωστρεφείς. Σε ένα δημόσιο σχολείο που θα είναι σε θέση να δίνει περισσότερα και καλύτερα εφόδια
Συστήνεται εκ νέου ο θεσμός της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στο Λύκειο, με στόχο να συμβάλλει στον καλύτερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό και στην ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Ενισχύεται και διευρύνεται ο θεσμός των Πρότυπων Σχολείων (ενίσχυση του προτύπου της αριστείας με την έννοια της διαρκούς αυτοβελτίωσης των μαθητών) και Πειραματικών Σχολείων (έμφαση σε υλοποίηση πειραματικών μεθόδων, πρακτικών και εργαλείων σε τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού). Ήδη λειτουργούν 28 πρότυπα και 34 πειραματικά σχολεία, και επίκειται επέκτασή τους. Στοχεύουμε ψηλότερα, γιατί μπορούμε καλύτερα.
Θεσμοθετείται πλήρες σύστημα αξιολόγησης σχολικής μονάδας, εκπαιδευτικού έργου, εκπαιδευτικών και στελεχών.
Λάβαμε επίσης στοχευμένα μέτρα για την αποτελεσματικότερη στελέχωση των σχολικών μονάδων και την κάλυψη λειτουργικών κενών, ενώ αυξήσαμε και τις πιστώσεις για προσλήψεις περισσότερων εκπαιδευτικών, δεδομένων και των αυξημένων αναγκών εξαιτίας της πανδημίας. Φέτος έχουμε την καλύτερη στελέχωση των σχολείων μας σε σχέση με όλες τις τελευταίες χρονιές, και τούτο παρά τις αντίξοες συνθήκες εξαιτίας του κορωνοϊού. Φροντίσαμε ούτως ώστε:
α) οι προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών να γίνουν πολύ νωρίτερα,
β) να γίνουν, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, 4.485 μόνιμοι διορισμοί στην ειδική αγωγή και να ολοκληρωθούν εγκαίρως,
γ) να προχωρήσουν οι μόνιμοι διορισμοί και στη γενική εκπαίδευση και
δ) να διατεθούν πρόσθετα κονδύλια 318 εκατομμυρίων ευρώ για προσλήψεις εκπαιδευτικών.
Σας έχω ακούσει να μιλάτε και για την απελευθέρωση της λειτουργίας της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Τι σημαίνει αυτό; Τι έχετε κάνει;
Αναφέρεστε στο πρόσφατο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της ιδιωτικής εκπαίδευσης, το οποίο ήταν μια δέσμευση που έγινε πράξη. Διασφαλίζουμε την κρατική εποπτεία επί των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, αλλά ταυτόχρονα παρέχουμε την ελευθερία και την αυτονομία να αναπτύξουν τη δράση τους, να προσφέρουν το εκπαιδευτικό τους έργο, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των γονέων και των μαθητών. Χτίζουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης: από τον συγκεντρωτισμό, τον κρατικό παρεμβατισμό, την ακαμψία και τον περιορισμό πρωτοβουλιών, προχωράμε στην αποκέντρωση, την αυτονομία, την ευελιξία, την ενίσχυση καινοτομιών και τη συνεργασία. Οι βασικοί άξονες της πολιτικής μας για τα ιδιωτικά σχολεία είναι: απλοποίηση πλαισίου λειτουργίας, περισσότερη αυτονομία και ευελιξία στην οργάνωση και λειτουργία τους, αποτελεσματικότερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και μεγαλύτερη ελευθερία στην αξιοποίηση κτηριακών εγκαταστάσεων.
Είναι πεποίθησή μας ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν πολλά να αποκομίσουν αλλά και να προσφέρουν στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα
Ως αποτέλεσμα, για παράδειγμα, υπάρχει ήδη μεγαλύτερη ευελιξία στη διαμόρφωση διευρυμένου ωρολογίου προγράμματος (επιπλέον του υποχρεωτικού προγράμματος του υπουργείου), αλλά και μεγαλύτερη ευελιξία στην προσθήκη εκπαιδευτικών και άλλων δραστηριοτήτων στις δράσεις εκτός ωρών και ημερών λειτουργίας των σχολείων.
Πώς θα συνδεθεί το εκπαιδευτικό σύστημα με την παραγωγική διαδικασία και την οικονομία;
Προσεχώς θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ). Αποτελεί στρατηγική μας επιλογή να δοθεί έμφαση στην ΕΕΚ, με βασικό στόχο τη στενότερη σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας και την παροχή στους απόφοιτους ποιοτικής επαγγελματικής διεξόδου και ουσιαστικών προοπτικών.
Από λύση ανάγκης για λίγους, να γίνει συνειδητή επιλογή για τους πολλούς και εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής. Θέτοντας νέες βάσεις στην ΕΕΚ, δίνουμε ουσιαστικές επιλογές στους νέους. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα μόλις το 28% των νέων επιλέγει τις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και πάνω από 70% τα γενικά λύκεια.
Σε άλλες χώρες συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμανία και η Φινλανδία, όπου τα αντίστοιχα ποσοστά μαθητών που φοιτούν στην επαγγελματική εκπαίδευση υπερβαίνουν το 60%.
Η αποτελεσματικότερη διασύνδεση της ΕΕΚ με την αγορά εργασίας επιτυγχάνεται με σημαντικές αλλαγές, βασικό γνώρισμα των οποίων είναι η ενεργότερη και ουσιαστικότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον ίδιο τον σχεδιασμό της, τόσο σε κεντρικό/κλαδικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.
Καθιερώνουμε, επίσης, ένα Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης που αναπτύσσεται στα επίπεδα 3 (Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης και Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ), 4 (Επαγγελματικά Λύκεια και τα Λύκεια των Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων Λυκείων) και 5 (Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης και το Μεταλυκειακό Έτος-Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑΛ) του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με εκείνα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων.
Για πρώτη φορά, θα υπάρχουν διακριτά επίπεδα προσόντων, προς αποφυγή επικαλύψεων δομών και υπηρεσιών. Όλα αυτά μαζί με την αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης, σε επίπεδο δομών, διαδικασιών, προγραμμάτων σπουδών και πιστοποίησης.
Και τι αλλάζει με αυτό το νομοσχέδιο για τα Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια;
Προβλέπεται ίδρυση Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων, ύστερα από εισήγηση των Συμβουλίων Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας, με πρόβλεψη για σταδιακή επέκταση σε εθνική εμβέλεια εντός τετραετίας. Οι μαθητές (απόφοιτοι Γυμνασίου) θα εισάγονται στα Πρότυπα ΕΠΑΛ με βάση τον βαθμό του Απολυτηρίου.
Μιλάτε διαρκώς για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά –κυρίως– των εκπαιδευτικών…
Ναι, γιατί αποτελεί προγραμματική μας προτεραιότητα. Ξεκινήσαμε ήδη από το αυτονόητο: την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και του εκπαιδευτικού έργου από τον Σεπτέμβριο του 2020.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων θα πραγματοποιείται σε τρεις βασικούς άξονες:
- Στον ετήσιο συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και σχεδιασμού δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών.
- Στην εσωτερική αξιολόγηση, δηλαδή στην αυτοαξιολόγηση του σχολείου από τον σύλλογο διδασκόντων, που περιλαμβάνει ετήσια απολογιστική έκθεση για τους τομείς που αποτέλεσαν αντικείμενο εστίασης, τους στόχους που είχαν τεθεί και την τεκμηριωμένη αποτίμηση της επίτευξής τους, τις δράσεις βελτίωσης της σχολικής μονάδας, επιμόρφωσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, τις δυσκολίες υλοποίησης που παρουσιάστηκαν κ.ά.
- Στην εξωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου και τα Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, με τη συμμετοχή της Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Θα ακολουθήσει προσεχώς, όπως έχουμε δεσμευτεί, και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αξιολόγησης και των ίδιων των εκπαιδευτικών, η οποία προφανώς θα συνδέεται και με την επιμόρφωση. Γιατί θέλουμε να επενδύσουμε στους εκπαιδευτικούς και στις μεγάλες τους δυνατότητες.
Στην πλειονότητά τους, οι εκπαιδευτικοί επιθυμούν την αξιολόγηση. Είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την επιβράβευση της προσπάθειας και την αυτoβελτίωση, όπου εντοπίζεται αδυναμία, που θα συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, προς όφελος, εν τέλει, των μαθητών μας.
Tι θα αλλάξει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ώστε να συνδεθεί με την οικονομία;
Τι επιδιώκουμε; Επιδιώκουμε πρωτίστως τα πανεπιστήμια να γίνουν πιο εξωστρεφή, πιο αυτόνομα και να βελτιώσουν παράλληλα τη σύνδεση των προγραμμάτων τους με την αγορά εργασίας. Το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση έπεται, αλλά έχουμε ήδη νομοθετήσει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ιδρύσαμε την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, ώστε να δημιουργηθούν μόνιμοι και συνεκτικοί μηχανισμοί αξιολόγησης και διασφάλισης της ποιότητας των πανεπιστημίων μας. Στο πλαίσιο αυτό, συνδέσαμε ήδη τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων με αντικειμενικά κριτήρια και κριτήρια ποιότητας.
Ταυτόχρονα, απελευθερώσαμε τα μεταπτυχιακά προγράμματα και την έρευνα από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και ενισχύσαμε την εξωστρέφεια των πανεπιστημίων μας με στοχευμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Δώσαμε, για παράδειγμα, τη δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων (χωρίς να απαιτείται έγκριση υπουργού). Διευρύναμε τις επιλογές τους για συνεργασία με αλλοδαπά ιδρύματα: διπλά και κοινά προγράμματα σπουδών, θερινά προγράμματα, ανταλλαγές με ξένα πανεπιστήμια.
Παράλληλα, μεσολαβούμε, ως υπουργείο, για να στηρίξουμε ενεργά την προοπτική τέτοιων συνεργασιών. Ανοίξαμε, για παράδειγμα, νέο δίαυλο συνεργασίας με 28 κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα των ΗΠΑ μέσω διμερούς συνεργασίας που δρομολογήσαμε με το Ιnstitute of Ιnternational Εducation, οι εκπρόσωποι του οποίου μας ενημέρωσαν ότι καταγράφηκε ρεκόρ συμμετοχής ενδιαφερόμενων πανεπιστημίων στα πάνω από 100 χρόνια λειτουργίας του.
Συνεπώς, θα αλλάξετε και τον τρόπο εισαγωγής φοιτητών στα πανεπιστήμια;
Το γεγονός ότι ο ένας στους τρεις επιτυχόντες Γενικών Επαγγελματικών Λυκείων μπήκε στο πανεπιστήμιο με βαθμολογία χαμηλότερη του 10 είναι άκρως προβληματικό. Έρχεται να επιβεβαιώσει την ανάγκη που έχουμε στηλιτεύσει εδώ και μήνες. Επομένως:
- Ανάμεσα στις λύσεις που μελετάμε με τους εμπλεκόμενους φορείς είναι ο ορισμός από κάθε σχολή της βάσης εισαγωγής σε τουλάχιστον ένα βασικό μάθημα (π.χ. το Μαθηματικό ορίζει ελάχιστο βαθμό απόδοσης στα Μαθηματικά για την εισαγωγή).
- Αναδιατάσσουμε τον ακαδημαϊκό χάρτη βάσει ακαδημαϊκών κριτηρίων και πραγματικών αναγκών της χώρας –έχουμε ήδη θεσμοθετήσει την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης που εργάζεται σε αυτήν την κατεύθυνση.
- Δημιουργήσαμε ένα πλέγμα εναλλακτικών επιλογών που προσφέρονται στους νέους μας μέσω επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης –δεν είναι λύση απλά να περιορίσεις τον αριθμό των εισακτέων αν δεν έχεις ως Πολιτεία φροντίσει για τις εναλλακτικές που προσφέρονται στους νέους μας.
Απ’ ό,τι καταλαβαίνω έχετε δώσει και τη δυνατότητα στα πανεπιστήμια να πραγματοποιούν μεταπτυχιακά μαθήματα εξ αποστάσεως.
Ναι, η δυνατότητα αυτή έχει παρασχεθεί στα πανεπιστήμια, στα οποία θα ανήκει και η τελική επιλογή της διά ζώσης ή εξ αποστάσεως διενέργειας των μεταπτυχιακών μαθημάτων τους, και αφορά ακόμη και μεταπτυχιακά μαθήματα που συγκεντρώνουν λιγότερους από 50 εγγεγραμμένους μεταπτυχιακούς φοιτητές.
Ποιος είναι ο στόχος της περίφημης ενίσχυσης της εξωστρέφειας των πανεπιστημίων μας;
Πιστεύουμε ότι η εξωστρέφεια των ελληνικών πανεπιστημίων θα συμβάλλει καθοριστικά αφενός στην αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού τους έργου, αφετέρου στην εδραίωση της χώρας μας ως περιεφερειακού κόμβου γνώσης και εκπαίδευσης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσονται, όπως προανέφερα, και οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία στα ιδρύματά μας για ίδρυση νέων ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων.
Είναι πεποίθησή μας ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν πολλά να αποκομίσουν αλλά και να προσφέρουν στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα μέσα από συνεργασίες, ανταλλαγή φοιτητών, εκπαιδευτικών, ερευνητών, διπλά και κοινά προγράμματα σπουδών.
Η παιδεία δεν είναι μόνο η απόκτηση γνώσης. Είναι και μέσο για να γίνει ο κόσμος μας το μέρος που θέλουμε να ζούμε. Για εμάς και τα παιδιά μας.
………………….
Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Σεπ-Οκτ. 2020
