«Οι Συνεταιριστικές Τράπεζες πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τις συστημικές από τις κυβερνήσεις και τις εποπτικές αρχές και θα πρέπει να επισπευσθεί η ένταξή τους στο Ταμείο Ανάκαμψης», αναφέρει μεταξύ άλλων στην συνέντευξη που ακολουθεί ο κ. Γεώργιος Μπούκης, πρόεδρος της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος και πρόεδρος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας.
-Ποιο είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των συνεταιριστικών τραπεζών έναντι των συστημικών;
Λόγω της γνώσης των τοπικών συνθηκών, οι Συνεταιριστικές Τράπεζες αφουγκράζονται τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας πελάτης και κατανοούν σε βάθος τις ανάγκες του/της προτείνοντας εξατομικευμένα προϊόντα/υπηρεσίες. Χαρακτηριστικό τους είναι η πελατοκεντρική προσέγγιση, η άμεση και φιλική εξυπηρέτηση. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με διαφάνεια και ταχύτητα σε ένα από τα φυσικά καταστήματα των τραπεζών, και όχι απομονωμένα, από κάποιον υπάλληλο στην κεντρική διοίκηση που δεν έχει επαφή με τον πελάτη.
Λόγω του ότι ο τραπεζικός κλάδος έχει υψηλό βαθμό συγκέντρωσης στα μεγάλα αστικά κέντρα, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις της περιφέρειας αποκλείονται από τις μεγάλες εμπορικές τράπεζες. Οι ΣΤ χρηματοδοτούν βιώσιμες ιδέες και αποδεικνύονται μοχλός τοπικής ανάπτυξης.
Τέλος, οι πελάτες των ΣΤ μπορεί να είναι και μέλη τους και να έχουν συμμετοχή στο κεφάλαιο της τράπεζας, κάτι που ενισχύει την κοινωνική συνοχή και αμβλύνει τις οικονομικές ανισότητες.
-Ποιες συνθήκες επικρατούν σήμερα στον κλάδο και ποιες οι προοπτικές;
Στην Ελλάδα ο θεσμός των συνεταιριστικών τραπεζών εμφανίστηκε στις αρχές του 1990. Έως το 2012 λειτουργούσαν 16 ΣΤ από τον Έβρο έως την Κρήτη. Κατά την διάρκεια, όμως, της οικονομικής κρίσης και τη συρρίκνωση του τραπεζικού κλάδου, 12 από αυτές έχασαν την άδειά τους, συγχωνεύθηκαν ή άλλαξαν νομική μορφή. Το 2019 η Παγκρήτια μετατράπηκε σε Α.Ε., ενώ αφαιρέθηκε η άδεια λειτουργίας από τις τράπεζες Λαμίας, Λέσβου-Λήμνου, Δυτικής Μακεδονίας, Αχαϊκής, Πελοποννήσου, Ευβοίας και Δωδεκανήσου. Το 2023 η Όλυμπος τέθηκε σε ειδική εκκαθάριση και η Κεντρικής Μακεδονίας απορροφήθηκε από την Παγκρήτια. Σήμερα συνεχίζουν τη λειτουργία τους 4 ΣΤ: η Χανίων, η Ηπείρου, η Καρδίτσας και η Θεσσαλίας.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που ευθύνονται για αυτή την κατάσταση. Μέσα σε αυτούς η ελλιπής στήριξη του θεσμού των ΣΤ από την Πολιτεία, η οποία εξαίρεσε τις ΣΤ από τα πακέτα στήριξης.
Πέραν, όμως, των προκλήσεων, οι συνεταιριστικές τράπεζες έχουν και ευκαιρίες ανάπτυξης.
Σημαντική στήριξη στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις και συγκράτηση του κόστους χρηματοδότησης των εγχώριων επιχειρήσεων παρέχουν τα δάνεια από τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και η συνέργειες με διεθνείς φορείς, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.
Οι ΣΤ καλούνται να αξιοποιήσουν τις ευνοϊκές μακροοικονομικές συνθήκες και τις ευκαιρίες που δημιουργεί η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας, ενισχύοντας την κεφαλαιακή τους βάση.
Κρίσιμο σημείο είναι η ανάπτυξη συνεργασιών με όλους τους αρμόδιους φορείς εποπτείας και σχεδιασμού πολιτικών προκειμένου να ενδυναμωθεί ο μη συστημικός τραπεζικός πυλώνας. Στο περιβάλλον αυτό, οι υγιείς συνεταιριστικές τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν την αναμενόμενη διεύρυνση του μεριδίου αγοράς.
-Ποιες συγκυρίες εντείνουν την ανάγκη συγκέντρωσης δυνάμεων;
Βασική πρόκληση για τις συνεταιριστικές τράπεζες παραμένει η εξυγίανση του ενεργητικού τους από τα κόκκινα δάνεια. Καθοριστική παράμετρος των μεταβαλλόμενων συνθηκών των τελευταίων ετών είναι η νομισματική σύσφιξη, με τα επιτόκια EURIBOR ρεκόρ του 4% να δοκιμάζουν σκληρά τις αντοχές των δανειοληπτών. Σημαντική, επίσης, είναι η ανάγκη ψηφιοποίησης της λειτουργίας των τραπεζών, ενώ εντεινόμενος παράγοντας κινδύνου είναι η κλιματική κρίση. Απέναντι στις συνθήκες αυτές καλούμαστε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για την ενίσχυση του χώρου που καταλαμβάνουν οι ΣΤ στο τραπεζικό σύστημα.
-Πώς βλέπετε το μέλλον του θεσμού και τι εκτιμάτε ότι πρέπει να γίνει;
Οι συνεταιριστικές τράπεζες, παρά το μέγεθός τους, παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια, αξιοσημείωτη αύξηση των μεγεθών τους. Οι τέσσερις ΣΤ έχουν, με στοιχεία Σεπτεμβρίου 2023, 1,57 δις ενεργητικό, 1,16 δις χορηγήσεις, 1,60 δις καταθέσεις και 99.000 μέλη. Τα μεγέθη αυτά εξυπηρετούνται από τα 51 καταστήματά τους με 534 άτομα προσωπικό.
Χρειάζεται η Πολιτεία να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια των ΣΤ να είναι υγιείς και σταθερές. Οι ΣΤ πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τις συστημικές από τις κυβερνήσεις και τις εποπτικές αρχές και θα πρέπει να ενισχυθεί το θεσμικό τους πλαίσιο. Τέλος, θα πρέπει να επισπευσθεί η ένταξή τους στο Ταμείο Ανάκαμψης, αφού έχουν αποδείξει ότι μπορούν να διοχετεύσουν τα σχετικά κονδύλια στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Συνεπώς, ο θεσμός έχει μέλλον και μπορεί να καλύψει κενά του συστημικού τραπεζικού συστήματος, αρκεί να πιστέψουμε σε αυτόν.
Από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ
