Η προσέλκυση επενδυτών αποτελεί μια περίπτωση που αποδεικνύεται καίρια για την υιοθέτηση πρακτικών ESG. Μια σημαντική πλειοψηφία των επενδυτών που έχουν υιοθετήσει το ESG πιστεύουν ακράδαντα ότι έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τις αποδόσεις.
Όσον αφορά ειδικότερα την ελληνική πραγματικότητα, η κα Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος ΔΣ, CSR HELLAS, Αντιπρόεδρος ΔΣ, CSR Europe, Μέλος της Ομάδας Εργασίας για τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα στις ΜμΕ του Οργανισμού EFRAG αναλύει τις συνθήκες που επικρατούν, τις προοπτικές και τις νέες πρακτικές που πρέπει να υιοθετήσουν οι επιχειρήσεις.
Ποια είναι η σπουδαιότητα της υιοθέτησης των κριτηρίων ESG για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας;
Η υιοθέτηση των νέων κριτηρίων ESG ως πρόσθετων δεδομένων για την αξιολόγηση αφενός της επίδρασης της επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας στους ανθρώπους, στην κοινωνία και στο περιβάλλον, άμεσα, αφετέρου στα αποτελέσματα της επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, είναι μια συνθήκη που αφορά τη διασφάλιση της βιωσιμότητας τόσο των ίδιων των επιχειρήσεων που ασκούν δραστηριότητα όσο και των φορέων που χρηματοδοτούν την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Η ολική αυτή μορφή αξιολόγησης και συστημικής διαχείρισης των οικονομικών δραστηριοτήτων εντός της ΕΕ, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, συνδέεται επίσης με τα επιστημονικά δεδομένα, που τα τελευταία χρόνια αποδεικνύουν ότι η βιωσιμότητα της αγοράς (παγκόσμιας και τοπικής) εξαρτάται από την αλλαγή της προσέγγισης που μέχρι σήμερα έδινε προτεραιότητα στο βραχυπρόθεσμο κέρδος έναντι του μακροπρόθεσμου οφέλους.
Πόσο θα αλλάξει τα δεδομένα το νέο κανονιστικό πλαίσιο;
Η εισαγωγή του Ευρωπαϊκού Προτύπου Αναφοράς Βιωσιμότητας για τις μεγάλες επιχειρήσεις και η εναρμόνιση των υποχρεώσεων μεταξύ μεγάλων και ΜμΕ σε ό,τι αφορά την επίδρασή τους στην οικονομία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον αποτελεί μια μεγάλη αλλαγή σε ό,τι ισχύει μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα σε σχέση με τον καταλογισμό και την απόδοση της ευθύνης που σχετίζεται με τα αποτελέσματα, θετικά και αρνητικά.
Με την υιοθέτηση ενός κοινού για όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ προτύπου αναφοράς και δημοσιοποίησης των πληροφοριών που σχετίζονται με την εταιρική βιωσιμότητα, δημιουργείται μια κοινή γλώσσα συνεννόησης μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών. Αυτό, από μόνο του, αποτελεί μια μεγάλη κατάκτηση, γιατί μειώνεται εξαιρετικά ο κίνδυνος άσκοπων επενδύσεων σε εθελοντικές δράσεις και πρωτοβουλίες που δεν έχουν πραγματική αξία, είτε για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης είτε για τους συμμετόχους της.
Πόσο έτοιμες είναι οι εγχώριες επιχειρήσεις να ακολουθήσουν τους νέους κανονισμούς και απαιτήσεις;
Οι επιχειρήσεις, εγχώριες και εκτός Ελλάδας, δεν είναι ακόμη έτοιμες να ανταποκριθούν στις ανάγκες της βιώσιμης μετάβασης, όπως καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη και τους Στόχους 2030 και το νέο κανονιστικό πλαίσιο. Θα μπορούσαμε να πούμε επίσης ότι είναι πολύ λίγες εκείνες που ξεχωρίζουν για την ετοιμότητα και την ωριμότητά τους και έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι η διαχρονική δέσμευση της ηγεσίας στη βιωσιμότητα, που συνδυάζεται με αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου από εκείνο που παραδοσιακά ακολουθεί τον κανόνα της επίτευξης κερδοφορίας με κάθε τρόπο. Επίσης, οι εταιρείες αυτές προσπαθούν να χτίσουν τη στρατηγική της εταιρικής βιωσιμότητας με συγκεκριμένες και μακροπρόθεσμες επενδύσεις που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό, τις υποδομές, τα προϊόντα, αλλά και τον τρόπο που λειτουργεί η συνεργασία τους με άλλες εταιρείες, κυρίως πελάτες και προμηθευτές. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται αρκετά από τα μέλη του CSR Hellas που έχουν ξεκινήσει το ταξίδι της μετάβασης αρκετά χρόνια πριν και έχουν αναπτύξει μια άλλη αντίληψη και στρατηγική, ενώ επίσης δημοσιοποιούν σχετικές πληροφορίες προς τα ενδιαφερόμενα μέρη, ακολουθώντας με συνέπεια τα διεθνή πρότυπα και νόρμες.
Υπάρχουν ωστόσο και εκείνες οι εταιρείες που δημιουργούνται με σκοπό τους τη βιωσιμότητα, και αυτό αξίζει να το υπογραμμίσουμε, γιατί και στην Ελλάδα υπάρχουν πλέον τέτοια παραδείγματα που αξίζουν την προσοχή. Μεταξύ αυτών, θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο καλές πρακτικές που παρουσιάσαμε σε πρόσφατη ημερίδα του CSR HELLAS στη Χίο. Πρόκειται για τις εταιρείες Symbeeosis της οικογένειας Κουτσιανά και την εταιρεία Medi Terra, με έδρα τη Χίο, που εστιάζει στην παραγωγή και στην αξιοποίηση της μαστίχας. Αξίζει να σημειώσουμε όμως ότι υπάρχουν και πολλές άλλες, οι οποίες ωστόσο, επειδή είναι πολύ μικρές, δεν είναι εξίσου ορατές με κάποιες πολύ μεγαλύτερες που δραστηριοποιούνται σε σχετικούς χώρους.
Ποιες είναι οι προτεραιότητες που θέτουν ή πρέπει να θέσουν, δεδομένου ότι κάθε εταιρεία θα πρέπει να έχει δική της στρατηγική για την εταιρική βιωσιμότητα, την οποία θα πρέπει να δημοσιοποιεί, λειτουργώντας μάλιστα αυτή ως εργαλείο ελέγχου για την πράσινη μετάβαση;
Ο δρόμος για την πράσινη μετάβαση είναι περίπλοκος, σύνθετος και δύσκολος, αλλά πλέον μπορεί να χαρακτηριστεί ως μονόδρομος. Οι προτεραιότητες όλων των εταιρειών είναι συνυφασμένες με την κατανόηση και τη μέτρηση με οικονομικούς όρους της αρνητικής τους επίδρασης στον άνθρωπο, στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Είναι, για παράδειγμα, σημαντικό κάθε εταιρεία να έχει καταγράψει πού δημιουργεί αρνητική επίδραση και σε ποιους, συγκεκριμένα, ώστε στη συνέχεια να αξιολογήσει πώς αντιμετωπίζει αυτή τη μορφή «απώλειας αξίας». Από τη σωστή καταγραφή και μέτρηση του αρνητικού αποτυπώματος της εταιρείας θα προκύψει, τελικά, η στρατηγική της για το μέλλον σε συνάρτηση με μετρήσιμους στόχους που θα αφορούν τη μείωση και τον έλεγχό του, είτε αυτό αφορά την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, είτε τη σπατάλη πολύτιμων φυσικών πόρων, είτε κάποια άλλα, ουσιώδη θέματα, τα οποία για κάθε εταιρεία και κλάδο είναι προφανώς διαφορετικά.
Από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ (Αφιέρωμα Το ESG αποτύπωμα της εγχώριας επιχειρηματικότητας/ Κυρέλα Πέτρου)
