Του Γιάννου Γραμματίδη
Αποτελεί, και δίκαια, σταθερή επιδίωξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων. Την προσπάθεια αυτή ευνοούν οι μεταρρυθμίσεις πού ήδη υλοποιούνται σέ συνδυασμό με εκείνες πού άρχισαν να γίνονται από το 2011 και μετά σαν συνέπεια των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας.
Από αυτής της πλευράς τα Μνημόνια δεν ήταν και τόσο κακά, αντίθετα, σαν σύνολο με τίς μεταρρυθμίσεις της σημερινής κυβέρνησης απλοποιούν διαδικασίες, επιλύουν δυσλειτουργίες του δημόσιου τομέα, καταργούν δαιδαλώδεις συναρμοδιότητες και γενικά καθιστούν φιλικότερο το κράτος προς τους πολίτες και διευκολύνουν την επιχειρηματικότητα.
Τι συμβαίνει όμως στην πράξη πού εμποδίζει την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στην χώρα μας;
Η απάντηση είναι απλή:
Σήμερα στην Ελλάδα ισχύουν τα ακόλουθα:
- Δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο εξωστρέφειας και προσέλκυσης επενδύσεων
- Κάθε παραγωγικό υπουργείο (και κάθε εποπτευόμενος οργανισμός του) ακολουθεί τον δικό του σχεδιασμό και αναπτύσσει τίς δικές του δράσεις για εξωστρέφεια και προσέλκυση επενδύσεων με αποτέλεσμα ένα απίστευτο αλλαλούμ πού υπονομεύει την γενική προσπάθεια.
- Παράλληλα, την ευθύνη για εξωστρέφεια και οικονομική διπλωματία έχει αναλάβει χωρίς τη σχετική εμπειρία το Υπουργείο Εξωτερικών με την Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας, ενώ αυτό θα έπρεπε να αποτελεί ευθύνη του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Τι χρειάζεται λοιπόν σήμερα ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της εξωστρέφειας και της προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων;
Η απάντηση είναι επίσης απλή:
(α) Να θεσπισθεί νομοθετικά ότι αυτό θα αποτελεί ευθύνη του Υπουργείου Ανάπτυξης πού θα απορροφήσει τα Γραφεία Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) τα οποία στελεχώνονται από τούς Οικονομικούς & Εμπορικούς Συμβούλους τόσο στα κεντρικά γραφεία τού Υπουργείου Εξωτερικών όσο και στις Πρεσβείες της Ελλάδας.
(β) Να τροποποιηθεί νομοθετικά η δομή και οργάνωση τού Enterprise Greece έτσι ώστε να είναι αυτό αρμόδιο (ι) τόσο για την προώθηση και προσέλκυση επενδύσεων, (ιι) όσο και για την διευκόλυνση τόσο νέων όσο και παλαιών επενδύσεων. Παράλληλα, με την ίδια τροποποίηση το Enterprise Greece θα πρέπει να στελεχωθεί τόσο με τα στελέχη των Γραφείων ΟΕΥ όσο και με εξειδικευμένα στελέχη όλων των παραγωγικών υπουργείων με την διαδικασία της μετάταξης.
Τα υπουργεία αυτά είναι τα ακόλουθα:
- Υπουργείο Τουρισμού (περιλαμβανομένου και τού ΕΟΤ)
- Υπουργείο Πολιτισμού
- Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων
- Υπουργείο Χωροταξίας, Περιβάλλοντος & Ενέργειας
- Υπουργείο Μεταφορών & Υποδομών
- Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και Υπουργείο Παιδείας
Τα μεταταγμένα στελέχη των υπουργείων αυτών θα στελεχώσουν τόσο τον τομέα προώθησης και προσέλκυσης επενδύσεων όσο και τον τομέα διευκόλυνσης παλαιών και νέων επενδύσεων.
(γ) Το Enterprise Greece να υπογράψει Μνημόνια Συνεργασίας με τούς ακόλουθους φορείς τού ιδιωτικού τομέα:
- ΣΕΒ
- Επιμελητήρια
- Διμερή Επιμελητήρια
- Εμπορικούς Συλλόγους
με σκοπό την συνεργασία για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση κοινών ή διμερών δράσεων όπως επιχειρηματικές αποστολές στο εξωτερικό, εκθέσεις, συνέδρια κλπ.
(δ) Το Enterprise Greece, στα πλαίσια της προώθησης και προσέλκυσης επενδύσεων, να αναπτύξει σχέσεις με διεθνή δίκτυα επιχειρηματικών φορέων, όπως λ.χ. ξένα επιμελητήρια, δικηγορικά γραφεία, λογιστικά και ελεγκτικά γραφεία, γραφεία επιχειρηματικών συμβούλων, χρηματιστήρια κ.α.
(ε) Η Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας τού Υπουργείου Εξωτερικών θα έχει σαν αντικείμενο
- την δημιουργία Διακρατικών Διαλόγων Συνεργασίας και
- τη σύναψη Διακρατικών Συμβάσεων Συνεργασίας ιδιαίτερα σχετικά με θέματα ανταλλαγής τεχνογνωσίας στους τομείς της ενέργειας, της αγροτικής παραγωγής, τού πολιτισμού, των μεταφορών, της έρευνας και τεχνολογίας και, τέλος, της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
(στ) Να ανατεθεί σε διεθνή οίκο συμβούλων στρατηγικής η κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στρατηγικής για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων και τόνωσης της εξωστρέφειας.
Θυμίζω ότι από το 2009 είχε καταρτισθεί από την Boston Consulting Group και τον Γιάννη Στουρνάρα ένα αναλυτικό μοντέλο για την ελληνική οικονομία πού θα αποτελέσει χρήσιμο υλικό για την ετοιμασία τού σχεδίου στρατηγικής πού προανέφερα μαζί βέβαια και με την δουλειά της ομάδας Πισσαρίδη, πού, παρά την γενικότητα πού το διακρίνει, παραμένει πολύ χρήσιμο υλικό. Το προτεινόμενο σχέδιο στρατηγικής θα πρέπει να υλοποιηθεί από το Enterprise Greece.
(ζ) Στο Υπουργείο Ανάπτυξης θα πρέπει να θεσπισθεί θέση μόνιμου Γενικού Γραμματέα Εξωστρέφειας και Επενδύσεων πού θα εποπτεύει το Enterprise Greece έτσι ώστε να υπάρχει σταθερότητα στην εφαρμογή τού στρατηγικού σχεδίου και να μη διαφοροποιείται αυτή η στρατηγική ανάλογα με την εκάστοτε κυβέρνηση και τον εκάστοτε υπουργό Ανάπτυξης.
(η) Τέλος, με πρόταση τού Υπουργείου Ανάπτυξης το Υπουργείο Εξωτερικών να απονείμει τον τίτλο τού Πρεσβευτή Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων σέ εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας προσωπικότητα από τον επιχειρηματικό κόσμο πού έργο του θα είναι να συνδράμει με το κύρος τού διπλωματικού εκπροσώπου της Ελλάδας κατά κύριο το Enterprise Greece στις σχέσεις του με ξένους φορείς αλλά και την Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας τού Υπουργείου Εξωτερικών στην διαδικασία δημιουργίας Διακρατικών Διαλόγων Συνεργασίας και στη σύναψη Διακρατικών Συμβάσεων Συνεργασίας.
Λίγα λεπτά πριν από την συνέντευξή μου στον έγκριτο δημοσιογράφο Χρήστο Ν. Κώνστα στα πλαίσια τού συνεδρίου τού Delphi Economic Forum την περασμένη εβδομάδα πού είχε σαν θέμα την προσέλκυση στην Ελλάδα αμέσων ξένων επενδύσεων έκανα ένα πρόχειρο σκαρίφημα πού σέ γενικές γραμμές απεικονίζει τα περισσότερα από τα ανωτέρω προτεινόμενα μέτρα. Το σκαρίφημα αυτό τό παρουσίασα στην συνέντευξή μου και σήμερα φιλοξενείται εδώ μαζί το κείμενο πού τώρα διαβάζετε.
- Τόσο απλή είναι η λύση, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση και να μη παραπεμφθεί το έργο αυτό σέ «επιτροπές» πού, όπως πάντα, θα φροντίσουν είτε να το σκοτώσουν είτε να διαιωνίσουν το «έργο» τους.
Καταλαβαίνω ότι τα προτεινόμενα μέτρα θα προκαλέσουν αντιδράσεις τόσο από υπουργούς πού θα προσπαθήσουν να διαφυλάξουν προνόμια και αρμοδιότητες για τούς δικούς τους προσωπικούς λόγους, όσο και από ομάδες δημοσίων υπαλλήλων πού θα επηρεασθούν από τις προτεινόμενες μετατάξεις. Είναι όμως καιρός να αφήσουμε πίσω τα προσωπικά συμφέροντα και τα «εγώ» και να ξετυλίξουμε μια νέα πολιτική στον τομέα της αειφόρου ανάπτυξης πού θα εξυπηρετεί τα γενικότερα συμφέροντα της χώρας.
Αυτό αναμένουμε από την σημερινή κυβέρνηση.
O κ. Γραμματίδης είναι Επίτιμος Πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου
