Ποιες είναι οι συνέπειες της πανδημίας Covid-19 στη συμπεριφορά των θεσμικών επενδυτών, των ψήφων των μετόχων-ακτιβιστών και των πρακτικών προσφυγής και ψηφοφορίας δι’ αντιπροσώπου; Πώς επηρέασε η πανδημία τον τρόπο με τον οποίο οι θεσμικοί επενδυτές τοποθετούν τα κεφάλαιά τους σε μια τόσο ιδιαίτερη περίοδο, πώς ψήφισαν και ποιες είναι οι μελλοντικές επενδυτικές τάσεις; Θα συνεχίσει το αυξανόμενο κύμα ακτιβισμού των μετόχων να πλήττει τις «ανοχύρωτες» εισηγμένες εταιρείες;
Το εξειδικευμένο διαδικτυακό σεμινάριο, με θέμα “Proxy Solicitation, Shareholder Activism & Institutional Investor Behavior in the post Covid-19 Era”, που φιλοξενήθηκε από τις ethosGROUP & Georgeson, επικεντρώθηκε στην απάντηση αυτών των ερωτήσεων, παρουσιάζοντας «μαθήματα» που αντλήθηκαν από πρακτικές διαμεσολάβησης σε άλλες χώρες (ενδελεχής έλεγχος, συμπεριφορά ψήφου των κυριότερων θεσμικών επενδυτών), συζητώντας λεπτομερώς την εμπειρία της διεξαγωγής των ετήσιων γενικών συνελεύσεων από απόσταση, παρέχοντας ταυτόχρονα καίριες συμβουλές σε εισηγμένες εταιρείες του ΧΑ.
Στην εισαγωγή του ο κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO, ethosGROUP, που εκπροσωπεί την Georgeson τα τελευταία 15 χρόνια, παρουσίασε τη δραστηριότητά της, αναφέροντας ότι ιδρύθηκε το 1935 και αποτελεί τον κορυφαίο πάροχο στρατηγικών υπηρεσιών μετόχων στον κόσμο σε εταιρείες και ομάδες μετόχων που εργάζονται για να επηρεάσουν την εταιρική στρατηγική.
Η Georgeson προσφέρει συμβουλές και εκπροσώπηση σε ετήσιες συνελεύσεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές και σειρά από άλλες συναλλαγές. Η βασική της εμπειρία στην ψηφοφορία δι’ αντιπροσώπου ενισχύεται και συμπληρώνεται από τις στρατηγικές συμβουλευτικές υπηρεσίες της, περιλαμβανομένης και της στρατηγικής προσέλκυσης, ταυτοποίησης μετόχων, ανάλυσης εταιρικής διακυβέρνησης, προβλέψεις ψηφοφορίας και διορατικότητα ως προς την επενδυτική ιδιοκτησία και το προφίλ ψήφου.
Πρέπει να αποδεχθούμε τον Covid ως τη «νέα κανονικότητα».
Η τοπική της παρουσία και το παγκόσμιο της αποτύπωμα της επιτρέπουν να μπορεί να αναλύει και να μετριάζει τον λειτουργικό κίνδυνο που συνδέεται με διάφορες εταιρικές δραστηριότητες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο κ. Domenic Brancati, Georgeson, Chief Executive Officer UK/Europe, στην ομιλία του, με θέμα «Θεσμικοί επενδυτές-Τι έχει αλλάξει στα πρότυπα ψηφοφορίας τους από τον Covid-19 και πώς έχει αλλάξει ο ακτιβισμός στο σημερινό τοπίο», ανέφερε ότι αναμφίβολα ο κόσμος βιώνει πολλές αλλαγές τους τελευταίους μήνες και το ίδιο συμβαίνει και στις κεφαλαιακές αγορές και τα οικοσυστήματα γύρω από αυτές.
«Οι θεσμικοί επενδυτές βρίσκονται υπό πίεση, εδώ και καιρό, αλλά οι πελάτες τους, οι asset managers, χρησιμοποιούν την ψήφο τους προκειμένου να διασφαλίσουν ότι αναλαμβάνοντας τις επιχειρήσεις θα ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους.
Μέχρι πρότινος, τα φλέγοντα θέματα ήταν κυρίως οι αμοιβές, τα μερίδια αγοράς, η ρευστότητα στον ισολογισμό, η διαφορετικότητα των φύλων και οι δεξιότητες της διοίκησης. Οι αμοιβές συνεχίζουν να αποτελούν σημαντικό θέμα στη διαδικασία της ψηφοφορίας, ωστόσο βλέπουμε να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στο περιβαλλοντικό και κοινωνικό τοπίο. Οι asset managers γίνονται πιο ενεργοί από ποτέ άλλοτε όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και άλλα κοινωνικά θέματα.
Αυτές οι τάσεις είχαν ξεκινήσει πριν από την εποχή του Covid-19, όμως ο Covid λειτουργεί ως καταλύτης για την αλλαγή αυτή. Παλαιότερα γινόταν πολλή συζήτηση για το θέμα της διαφορετικότητας των φύλων σε ένα ΔΣ. Σήμερα, βλέπουμε συζητήσεις μεταξύ επιχειρήσεων και επενδυτών για τη διαφορετικότητα σε επίπεδο εθνικής ταυτότητας μέσα σε ένα ΔΣ».
Οι asset managers γίνονται πιο ενεργοί όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και άλλα κοινωνικά θέματα
Σχετικά με τους μετόχους-ακτιβιστές, ο κ. Brancati ανέφερε ότι «μέχρι πρότινος χρησιμοποιούσαν επιρροές όπως η ρευστότητα, ειδικές πληρωμές μερισμάτων και τα μερίδια αγοράς, ως παράγοντες που θα φέρουν αλλαγή σε μια εταιρεία. Σήμερα, ωστόσο, με τα νέα δεδομένα, οι ακτιβιστές θα πρέπει να επανεκτιμήσουν την προσέγγισή τους. Είναι γεγονός ότι πολλοί ακτιβιστές τηρούν στάση αναμονής, προκειμένου να δουν τις εξελίξεις σχετικά με τον Covid. Ωστόσο, έχουν περάσει ήδη 8 μήνες και ως εκ τούτου πρέπει να αποδεχθούμε τον Covid ως τη “νέα κανονικότητα”» τόνισε.
Όπως επεσήμανε, οι ακτιβιστές-μέτοχοι ξοδεύουν σημαντικά κεφάλαια και χρόνο για να καταλάβουν τον στόχο τους και να «χτίσουν» μια καμπάνια γύρω από αυτόν. Σε κάθε περίπτωση, μια εισηγμένη επιχείρηση πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη για να τους αντιμετωπίσει. Πρέπει να γνωρίζει τη μετοχική της βάση, τα σημαντικά θέματα για τους μετόχους και τον τρόπο με τον οποίο θα τους απευθυνθεί.
«Εμείς παρέχουμε στις διοικήσεις ένα σημαντικό πλεονέκτημα όταν τους μιλάμε εκ μέρους τους, διαχειριζόμενοι όλες τις πιέσεις και τα επιχειρήματα» επεσήμανε ο κ. Brancati. Περαιτέρω, ανέφερε πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουν οι διοικήσεις την ιδιότητα των επενδυτών τους, να τους καταλάβουν και να μπορούν να τους κατηγοριοποιήσουν, ώστε να έχουν καλύτερη επικοινωνία και συνεννόηση μαζί τους.
Το μήνυμά του δε για την παρούσα περίοδο συνοψίζεται στη φράση “Be flexible, be transparent, be prepared” («Να είστε ευέλικτοι, να είστε διαφανείς, να είστε προετοιμασμένοι»).
Ο κ. Alberto D’Aroma, Georgeson, Head of Corporate Governance Italy and other markets, στην παρουσίασή του, με θέμα «Συμβουλές για ελληνικές εταιρείες: Προεπισκόπηση περιόδου γενικών συνελεύσεων 2019-20: Κύρια θέματα υπό εξέταση. Συμπεριφορά ψήφου των βασικών θεσμικών επενδυτών», επεσήμανε ότι η διαφάνεια είναι το «κλειδί» για τη διασφάλιση της λογοδοσίας του διοικητικού συμβουλίου, η οποία αποτελεί μείζον θέμα συζητήσεων, ειδικά κατά τη διαδικασία μιας μεταβίβασης.
«Η διαφάνεια και η λογοδοσία αποτελούν τη μεγαλύτερη ανησυχία όσον αφορά τις επενδύσεις σε ελληνικές επιχειρήσεις. Μπορούμε να επισημάνουμε διάφορα επιμέρους ζητήματα, στο τέλος όμως θα διαπιστώσουμε ότι όλα καταλήγουν στην έλλειψη πληροφόρησης» σημείωσε.
Παρέχουμε στις διοικήσεις ένα σημαντικό πλεονέκτημα όταν μιλάμε εκ μέρους τους
Σχετικά με τη συμβολή της Georgeson στην επίλυση αυτών των προβλημάτων, ανέφερε ότι «η Georgeson παίρνει πληροφόρηση από τους μετόχους και τη μεταφέρει στους επενδυτές και το αντίστροφο. Οι Proxy Advisors προσφέρουν υπηρεσίες στους επενδυτές, παρέχοντάς τους πληροφόρηση και συμβουλές για την ψήφο τους, αυξάνοντας το ενδιαφέρον των μετόχων να χρησιμοποιήσουν το δικαίωμα ψήφου και να ακουστούν, ανοίγοντας την πόρτα σε καλές πρακτικές περαιτέρω ανάπτυξης της εταιρείας».
Ο κ. D’Aroma αναφέρθηκε εκτενώς σε στατιστικά στοιχεία από την ελληνική αγορά για την παρουσίαση και ψηφοφορία θεμάτων που τίθενται σε γενικές συνελεύσεις και επεσήμανε: «Θέλω να εστιάσω στην επαναστατική πολιτική, την εκλογή διοίκησης και την έκθεση αποδοχών ως τα πιο σχετικά αντικείμενα στην υποβολή μιας πρότασης σε μια γενική συνέλευση».
Επιπροσθέτως, αναφέρθηκε εκτενώς στη διαδικασία που ακολουθεί η Georgeson για την προετοιμασία ενός θέματος ώστε να τεθεί σε ψηφοφορία και στη διασφάλιση του αποτελέσματος με ψήφο δι’ αντιπροσώπου.
Ενδεικτικά, το χρονοδιάγραμμα δράσεων περιλαμβάνει τις παρακάτω κινήσεις: Ταυτοποίηση δραστηριότητας, αξιολόγηση διακυβέρνησης & κινδύνου, επαφή με τους σχετιζόμενους επενδυτές, ανατροφοδότηση εκθέσεων-αναφορών και βελτίωση, προετοιμασία θεμάτων που θα αναφερθούν-αποκαλυφθούν, ενημέρωση επενδυτών σχετικά με την κατάσταση βελτίωσης, δημοσίευση υλικού, ενεργοποίηση πληρεξούσιου-αντιπροσώπου και, τέλος, ψηφοφορία στη γενική συνέλευση.
Συμπερασματικά, και κατόπιν στατιστικής επεξεργασίας αιτημάτων-προτάσεων που υποβλήθηκαν σε γενικές συνελεύσεις στην Ελλάδα, ανέφερε ότι ο αυξημένος έλεγχος επί των προτάσεων και των πολιτικών των προτεινόντων, που αποσκοπούσε στον περιορισμό των μακροπρόθεσμων επενδυτικών κινδύνων, ενίσχυσε τις σχέσεις μεταξύ εταιρειών και επενδυτών.
Όπως ανέφερε, υπήρχαν επενδυτές που απευθύνθηκαν στις εταιρείες για να εκφράσουν την ανησυχία τους αργότερα, όπως επίσης εταιρείες που συνεργάστηκαν με τους μετόχους για να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες τους και να αποφύγουν αρνητικά αποτελέσματα στην Ετήσια Έκθεση.
Ο κ. D’Aroma σημείωσε ότι τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια των γενικών συνελεύσεων και roadshows ήταν η εταιρική διακυβέρνηση, όπως και αρχές και θέματα βιωσιμότητας, όπως συνοψίζονται παρακάτω: δομή διοικητικού συμβουλίου, αμοιβές εκτελεστικών μελών, risk management, παροχή εσωτερικής πληροφόρησης, αειφορία.
Τέλος, ανέφερε ότι οι επενδυτές είναι συνέταιροι (partners) σε κάθε επιχείρηση και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζονται και όχι ως αντίπαλοι, επειδή είναι προϋπόθεση να πάει καλά η εταιρεία, για να πάει καλά και η επένδυσή τους.
Ο κ. Ιωάννης Δελατόλας, ATHEX Group Key Account Manager, Listings & Issuers Division, στην παρουσίασή του, με θέμα «Γενικές συνελεύσεις εξ αποστάσεως-Η εμπειρία του 2020», ανέφερε ότι, λόγω της κατάστασης Covid-19, σύμφωνα με το άρθρο 33 της ΠΝΠ 20.03.2020/2020, παρέχεται στις εταιρείες η δυνατότητα διεξαγωγής γενικών συνελεύσεων των μετόχων έως τις 30.06.2020 μέσω τηλεδιάσκεψης, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει σχετική διάταξη στο καταστατικό τους.
Πρόσφατα, ο νόμος 4702/03.07.2020 παρέτεινε την προαναφερθείσα περίοδο έως τις 31.08.2020. Σε αυτήν την περίπτωση, η πρόσκληση προς τους μετόχους της γενικής συνέλευσης περιλαμβάνει σχετική πληροφόρηση και τεχνικές οδηγίες για τη συμμετοχή στη συνέλευση.
Με την εφαρμογή αυτού του επείγοντος μέτρου, διευκολύνεται η λειτουργία των εταιρειών, καθώς οι τελευταίες είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν μια γενική συνέλευση εξ αποστάσεως, χωρίς να είναι απαραίτητο να θεσπιστεί καμία περαιτέρω νομοθετική πρόβλεψη.
Ο όμιλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών, από το τέλος Μαΐου 2020, παρέχει απομακρυσμένες υπηρεσίες διεξαγωγής γενικής συνέλευσης μέσω της πλατφόρμας “AXIA e-Shareholders Meeting”, σε πραγματικό χρόνο, μέσω τηλεδιάσκεψης σε εισηγμένες εταιρείες. Μέχρι τώρα, έχουν πραγματοποιηθεί 16 γενικές συνελεύσεις χρησιμοποιώντας τη λύση του ομίλου ΧΑ.
Για να συμμετάσχουν και να ψηφίσουν οι μέτοχοι σε γενική συνέλευση, αυτοί ή οι πληρεξούσιοί τους, θα πρέπει να δημιουργήσουν και να χρησιμοποιήσουν έναν ηλεκτρονικό λογαριασμό στην πλατφόρμα που αναπτύχθηκε από το ΧΑ.
Ενεργοποιώντας τον ηλεκτρονικό λογαριασμό στην πλατφόρμα, οι μέτοχοι μπορούν να:
- παρίστανται στις εργασίες της γενικής συνέλευσης με ηλεκτρονικά ή οπτικοακουστικά μέσα,
- λάβουν τον λόγο και να απευθυνθούν προφορικά στη γενική συνέλευση, καθ’ όλη τη διάρκειά της, ενώ την ίδια στιγμή, μέσω της πλατφόρμας, θα μπορούν:
- να ψηφίσουν τα θέματα της ημερήσιας διάταξης,
- να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την καταγραφή των ψήφων τους.
«Εύλογα πρέπει να αναμένεται ότι οι εταιρείες θα επιλέξουν να διοργανώσουν γενικές συνελεύσεις εξ αποστάσεως, μέσω πλήρως εικονικών συναντήσεων, χωρίς φυσικό χώρο συνάντησης, και όλα τα επιλέξιμα μέλη να παρευρίσκονται μέσω ηλεκτρονικών μέσων ή υβριδικών συναντήσεων.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, στην οποία ο ρυθμός αλλαγής έχει αυξηθεί εκθετικά, οι εταιρείες πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες με νέους και καινοτόμους τρόπους, όπως να παρέχουν απομακρυσμένες γενικές συνελεύσεις» τόνισε ο κ. Δελατόλας.
άρθρο 33 της ΠΝΠ20.03.2020/2020
………………………………
αναδημοσίευση από το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Ιουλ-Αυγ 2020
