Στο θέμα «Property Investing in Greece» επικεντρώθηκε το 3οπάνελ του 6ου συνεδρίου Θεσμικής Διαχείρισης, που πραγματοποίησε η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών.
Την συζήτηση συντόνισε ο κ. Αριστοτέλης Καρυτινός, Διευθύνων Σύμβουλος, Prodea Investments – Αντιπρόεδρος Δ.Σ., Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών.
Ειδικότερα, ο κ. Ιωάννης Γκάνος, Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Astika Akinita, ανέφερε ότι μετά την 10ετή κρίση όπου το τραπεζικό σύστημα ταλαιπωρήθηκε πολύ, το real estate ήταν μια «κακή κουβέντα». Όταν η οικονομία άρχισε να αναπτύσσεται, μπήκαμε στη λογική του πώς θα αξιοποιήσουμε αυτά τα κεφάλαια με βάση τις προοπτικές της αγοράς. Η Alpha ξεκίνησε από μικρό χαρτοφυλάκιο, οπότε πάρθηκε απόφαση μέρος των επενδύσεων να είναι στο real estate. Στο πλαίσιο της διαφοροποίησης έχουμε αποφασίσει να επενδύουμε σε core ακίνητα. Η στρατηγική δεν έχει να κάνει μόνο με άμεσες αλλά και με έμμεσες επενδύσεις, όπως στην Prodea. Μας ενδιαφέρει η σταθερή εισροή εσόδων. Εστιάζουμε και στα γραφεία, γιατί τα καλά γραφεία λείπουν από την χώρα, ενώ μας ενδιαφέρει επίσης το retail όπως και τα logistics.
Επεσήμανε επίσης ότι η αγορά είναι σε πορεία για να αλλάξει. Η ελληνική οικονομία σε μάκρο επίπεδο δίνει τα εχέγγυα για να έρθουν ξένοι επενδυτές. Πρέπει όμως και οι Έλληνες επενδυτές να έρθουν, όπως τα ασφαλιστικά ταμεία. Πρέπει να μπορούμε να προσφέρουμε στους ξένους επενδυτές νέα προϊόντα, όπως είναι τα REITs.
Ο κ. Κώστας Μαρκάζος, Διευθύνων Σύμβουλος, PREMIA Α.Ε.Ε.Α.Π., ανέφερε ότι «έχουμε 4-5 κλάδους δραστηριότητας στα ακίνητα, σήμερα ανακοινώσαμε και 2 ξενοδοχεία στην Κω. Ο τουρισμός είναι ένας τομέας επένδυσης. Ο δεύτερος κλάδος είναι τα logistics, και έχουμε και τις φοιτητικές εστίες (ήδη 12 και αναπτύσσουμε άλλες 5). Επίσης κάποιες μικρότερες δραστηριότητες, όπως στην οινοποιία».
Στόχος είναι η εταιρεία να ξεπεράσει το 1 δισ για να είναι και πιο ορατή στην Ευρώπη. Εκτίμησε δε, ότι το θεσμκό πλαίσιο των ΑΕΕΑΠ έχει διαφορές ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες. Πρόσφατα έγινε μια επικαιροποίηση του καθεστώτος. Λύθηκαν κάποια προβλήματα, αλλά έγινε και ένα βήμα πίσω. Ειδικότερα, επεσήμανε ότι το φορολογικό πλαίσιο χειροτέρεψε λίγο, χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική. «Θέλω να πιστεύω ότι στο μέλλον αυτό θα βελτιωθεί», τόνισε.
Ο κ. Δημήτρης Παπούλης, Διευθύνων Σύμβουλος Trade Estates ΑΕΕΑΠ, Πρόεδρος Επενδυτικής Επιτροπής, ανέφερε πως είχαν διαπιστώσει από έρευνες ότι οι κλάδοι στους οποίους έχουν εξειδίκευση είναι πολύ δυναμικοί (εμπορικά κέντρα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά), όπως και πολύ μεγάλα ακίνητα logistics για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο. «Είχαμε δει την επικείμενη τάση συγκέντρωσης, που στην Ελλάδα ήταν πολύ χαμηλότερη λόγω της 15ετούς κρίσης. Είμαστε η μοναδική εταιρεία που είμαστε απολύτως εξειδικευμένη και ο χρόνος μας επιβεβαιώνει για την επιλογή μας αυτή. Διαγνώσαμε την ανοδική προοπτική της ελληνικής αγοράς και τα τεράστια περιθώρια ανάπτυξης που υπάρχουν. Βλέπουμε θετικά την αγορά και πιστεύουμε ότι μέχρι το 2031 θα έχουμε ξεπεράσει το 1 δισ. Καταφέρνουμε και αποδίδουμε σημαντικές αποδόσεις για τους long επενδυτές».
Η κα. Δέσποινα Χαμηλάκη, Managing Partner, Grivalia, σημείωσε ότι «οι περισσότερες τράπεζες έχουμε την ίδια λογική πλέον. Εφόσον βοήθησαν τα νούμερα, υπήρχε πάντα στο μυαλό μας να βρίσκουμε assets που έχουν νόημα για εμάς. Το επενδυτικό μας χαρτοφυλάκιο είναι πλέον στο 1,5 δισ.».
Το πλάνο επενδύσεων για την 4ετία ανέρχεται σε 300 εκατ. Υπάρχει πλάνο για γραφεία με long term μισθώσεις και ενοίκια σε φυσιολογικά επίπεδα. Χρειάζεται και redevelopment το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο όπου και εκεί θα επενδυθούν περί τα 100 εκατ. Η απόδοση του χαρτοφυλακίου είναι λίγο υψηλότερη του 7%. Η ίδια επεσήμανε ότι «σχετικά με τους επενδυτές είμαι λίγο πιο απαισιόδοξη, καθώς έβλεπα μεγαλύτερη κινητικότητα το 2016 σε σχέση με τώρα. Το μόνο που βλέπω ως ενδιαφέρει είναι τα εμπορικά κέντρα και φυσικά τα residentials και τα student houses.
Ο κ. Γεώργιος Ελεκίδης, Managing Director, Bain Capital, ανέφερε ότι «έχουμε διαχειριστεί και διαχειριζόμαστε ακίνητα όλων των τύπων σε όλη την Ελλάδα. Κάποια από αυτά τα αναπτύξαμε με σκοπό να τα κάνουμε core asset για core επενδυτές. Αυτό που κάνουμε σε όλη την Ευρώπη είναι να επενδύουμε και άμεσα και έμμεσα. Έχουμε μάθει να διαχειριζόμαστε την ελληνική πραγματικότητα. Το μάκρο αυτή τη στιγμή είναι θετικό και σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Κοιτάμε ευκαιρίες και σε δανειακά χαρτοφυλάκια και σε real estate.
Γενικά έχουμε μια καλή εμπειρία, από εκεί και πέρα είναι κάποια πράγματα που δεν μπορούν να αλλάξουν, όπως ο όγκος της αγοράς. Δεν είμαστε Ισπανία, αλλά μπορούμε να είμαστε Πορτογαλία, που έχει developers, αλλά έχει και επενδυτές. Τα προβλήματα έχουν να κάνουν με τις αλλαγές στους νόμους όπως πρόσφατα με τον ΝΟΚ. Πρέπει να είναι πιο προβλέψιμα τα πράγματα».
