Ο Πάνος Δημάκης μεγάλωσε στο Άστρος Αρκαδίας και από το 1995 ζει στην Αθήνα, όπου σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δούλεψε για 18 μήνες ως μεταφραστής στην Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα. Έχει μεταφράσει για τις Εκδόσεις Καζαντζάκη τα έργα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο καπετάν Μιχάλης» και «Ο ανήφορος», το δεύτερο μάλιστα σε πρώτη παγκόσμια μετάφραση, καθώς και αφηγήματα από τα αγγλικά και τα ιταλικά. Επίσης, διατηρεί μεταφραστικό γραφείο, όπου ασχολείται κυρίως με οικονομικά και νομικά κείμενα, καθώς και με επιμέλειες κειμένων. Διδάσκει εδώ και χρόνια επαγγελματικά αγγλικά και ισπανικά σε στελέχη πολυεθνικών εταιρειών.
Εμφανίζεται στην επιτυχημένη εκπομπή του Mega The Chase ως «το Γεράκι». Επιπλέον, είναι δημιουργός του podcast «Χίλιες και μία λέξεις» για την ελληνική γλώσσα.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ “Β”
Αυτή τη στιγμή, οι «Δεκαεπτά Κλωστές» στην Cosmote TV αποσπούν διθυραμβικά σχόλια. Πώς αισθάνεστε που βασίζονται στο ομώνυμο βιβλίο σας;
Είμαι ευτυχής που έγραψε το σενάριο η υπέροχη, φίλη μου πλέον, Μιρέλλα Παπαοικονόμου με την Κάτια Κισσονέργη και που σκηνοθέτησε ο αγαπημένος μου Σωτήρης Τσαφούλιας, που τόσο ανανεώνει την ελληνική τηλεόραση και κινηματογράφο (είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος εν γένει). Επίσης, ευτυχής για τον Πάνο Βλάχο, που ζωντάνεψε τον Καστελάνη, αλλά και για την πλειάδα των εξαίρετων ηθοποιών. Και μιας και έζησα την παραγωγή εκ του σύνεγγυς, είμαι χαρούμενος και για την εξαίσια δουλειά όλου του συνεργείου, της Cosmote TV και της Tanweer.
Προσπαθείτε να περάσετε κάποια μηνύματα μέσα από τα βιβλία σας;
Προσπαθώ σαν ανατόμος να δω μες στην ελληνική κοινωνία και να ανιχνεύσω τα δεινά που την κατατρέχουν μέσα στους αιώνες αλλά και τα ιδανικά και τις αρετές που την κάνουν διαχρονικά να επιβιώνει.
Τι πραγματεύονται οι Δεκαεπτά Κλωστές;
Το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα εν καιρώ ειρήνης. Συνέβη στα Κύθηρα το 1909, όταν ένας μέχρι πρότινος φιλήσυχος άνθρωπος κατηγορήθηκε κατ’ επανάληψη άδικα και μην αντέχοντας το στίγμα, δολοφόνησε εν ψυχρώ αθώους ανθρώπους.
Η κοινωνία πολλές φορές δημιουργεί τέρατα. Άλλες φορές από την έμφυτη τάση της να βρίσκει εξιλαστήρια θύματα, κρύβοντας και ξεχνώντας η ίδια και τα δικά της λάθη. Πόσες φορές βλέπουμε δίπλα μας, στην οικογένειά μας, ανθρώπους να κατηγορούν τον αδελφό τους για κάτι, όταν οι ίδιοι το κάνουν από εγωισμό και υποκρισία, προσποιούμενοι ότι αυτοί είναι οι ηθικοί και πάντα άμεμπτοι, ψάχνοντας αποδιοπομπαίους τράγους.
Οι άνθρωποι πάντα είχαν την τάση να βγάζουν κανόνες, ηθικούς και κοινωνικούς. Οτιδήποτε ξέφευγε από αυτούς κατευθείαν καταδικάζονταν ως μεμπτό, ακόμα και ως διαβολικό, οπότε πάρα πολλοί άνθρωποι στην ιστορία έχουν οδηγηθεί είτε σε εγκλήματα, είτε σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, μόνο και μόνο επειδή υπήρχε ένας κοινωνικός αποκλεισμός, το bullying, που βέβαια δεν υπήρχε ως όρος το 1909. Kι όμως ο Καστελάνης υπήρξε ένα ξεκάθαρο θύμα bullying και των fake news. Είναι ίσως από τις πρώτες περιπτώσεις στην Ελλάδα διασποράς ψευδών ειδήσεων, οι οποίες όπως βλέπουμε και τώρα, αγκαλιάζονται τόσο εύκολα από το κοινό, χωρίς να γίνει διασταύρωση.
Το δεύτερο μυθιστόρημά σας, «Το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών», κυκλοφορεί κι αυτό με επιτυχία και μάλιστα θα γίνει επίσης σειρά.
Ναι! Είμαι ευγνώμων που θα γίνει κι αυτό. Είναι στη φάση της παραγωγής από την Tanweer για να βγει το 2025.
Εδώ θέτω το ζήτημα της δημαγωγίας, της φιλαρχίας αλλά και του μίσους, σε προσωπικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο. Ο άνθρωπος έχει τον διχασμό στο αίμα του! Το κακό ενυπάρχει πάντα, η τάση για τσακωμό. Δεν ισχύει μόνο για τους Έλληνες αυτό, επειδή το ακούω συχνά, ισχύει για όλο τον κόσμο. Ο άνθρωπος φοβάται το διαφορετικό, τη διαφορετική άποψη, οπτική, θρησκεία, σεξουαλικότητα κ.λπ. Έρχονται κάποιοι και το εκμεταλλεύονται αυτό και εν τέλει οι άνθρωποι σκοτώνονται μεταξύ τους. Αυτό αφορά και το βιβλίο. Εξιστορώ ένα περιστατικό όπου μια μικρή πόλη οδηγήθηκε σε εμφύλιο, αφού πρώτα έχουν προηγηθεί διάφορα εγκλήματα. Ακόμη, το βιβλίο μιλάει για την αγάπη και το μίσος.
Γιατί δεν μαθαίνουμε από το παρελθόν; Γιατί υπάρχει διχόνοια σε κάθε πτυχή της κοινωνίας;
Γιατί το μίσος είναι πιο εύκολο συναίσθημα από την αγάπη. Δεν απαιτεί θυσίες, συμβιβασμούς και δέσιμο, όπως εκείνη. Επίσης, πολλοί άνθρωποι αισθάνονται την ανάγκη να ανήκουν κάπου και να διαφοροποιούνται από τους άλλους. Όταν, όμως, αυτή την ανάγκη την εκμεταλλεύονται οι κάθε λογής αρχηγοί για να φανατίσουν, τότε ξεκινάει αυτός ο φαύλος κύκλος της διχόνοιας, αφού στοιχηματίζουν στην πόλωση αντί στη σύμπνοια.
Ποια τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Αυτή τη στιγμή τελειώνω ένα θεατρικό έργο. Επίσης, το επόμενό μου μυθιστόρημα, που λέγεται «Ποσειδών», αναμένεται τον Οκτώβρη του 2024 και εκτυλίσσεται στην Ιθάκη, ένα φιλοσοφικό θρίλερ αγωνίας με θέμα το πώς αντιλαμβανόμαστε το θείο στις ζωές μας.
Μιλήστε μας για τις μεταφράσεις.
Mεταφράζω από μικρός αλλά η λογοτεχνία ήρθε πριν από 10 χρόνια. Στις Εκδόσεις Καζαντζάκη ανέλαβα την αγγλική μετάφραση του «Καπετάν Μιχάλη» και του «Ανήφορου». Η μετάφραση είναι πολύ γόνιμη διαδικασία με μπόλικες γοητευτικές προκλήσεις! Είμαι πολύ χαρούμενος που διάβασα από τους πρώτους τα χειρόγραφα του Καζαντζάκη λόγω της δουλειάς μου! Έχω κάνει και κάποιες άλλες λογοτεχνικές μεταφράσεις, αλλά ο Καζαντζάκης παραμένει η αδυναμία μου.
Μου αρέσουν όμως και οι πιο τεχνικές μεταφράσεις. Απόδειξη ότι συνεργάζομαι με δύο τράπεζες και άλλους μεγάλους οργανισμούς.
Αγαπάτε πολύ τη γλώσσα. Έχετε ένα podcast γλωσσικού ενδιαφέροντος, το «Χίλιες και μία λέξεις», καθώς κι ένα κανάλι στο TikTok, όπου μιλάτε για την ετυμολογία.
Τρέφω τεράστια εκτίμηση για το κομμάτι της γλωσσολογίας! Σε τέτοιο βαθμό αγαπώ το φαινόμενο της γλώσσας που από μικρός έχω δημιουργήσει και μια δική μου γλώσσα. Θεωρώ ότι η ελληνική είναι πανέμορφη γλώσσα, γιατί έχω μελετήσει και αρκετές και προσπαθώ μέσα από το podcast να επικοινωνήσω την αγάπη μου αυτή. Προσθέτω και αρκετό χιούμορ, γιατί πιστεύω ότι έτσι η γνώση γίνεται πιο προσιτή. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται το Etymolexicon, το αγγλοελληνικό ετυμολογικό λεξικό που εξέδωσα το 2020. Και χαίρομαι που ο κόσμος έχει αγκαλιάσει όλα τα γλωσσικά μου εγχειρήματα, γιατί αυτό δείχνει ότι τον ενδιαφέρει η γλώσσα του.
Οι λέξεις είναι για μένα παντοδύναμες. Η ετυμολογία, η γραμματική, το συντακτικό, η φωνητική, όλα αυτά είναι ένας μαγικός κόσμος που αποκαλύπτει πολλά για τον τρόπο σκέψης και τις πράξεις μας. Συνεπώς, είτε μεταφράζω λογοτεχνία είτε αναζητώ ξεχασμένες λέξεις, αυτό είναι ένα υπέροχο ταξίδι.
Ποιες γλώσσες μιλάτε και τι κερδίζει ένας άνθρωπος που μιλάει τόσες ξένες γλώσσες;
Μιλάω καλά αγγλικά, ισπανικά, ιταλικά, γαλλικά, σουηδικά και ολοένα και καλύτερα πορτογαλικά. Λιγότερο καλά μιλάω γερμανικά και σέρβικα. Με τις γλώσσες κερδίζεις τον κόσμο ολόκληρο. Είναι μια εσωτερική ματιά σε άλλους πολιτισμούς, μια ανεκτικότητα προς το διαφορετικό, μια κατανόηση του πόσο πολυσχιδής είναι η ζωή.
Πώς βρεθήκατε στο Chase;
Διαβάζω όλη μου τη ζωή και πάω σε παιχνίδια γνώσεων από τα 25 μου. Έχω κερδίσει αρκετά 
λεφτά παλιότερα και με αυτά αγόρασα το σπίτι μου. Μου έκαναν πρόταση να συμμετάσχω λόγω του Still Standing, το οποίο ήταν πιο φρέσκο στη μνήμη της παραγωγής, και εφόσον τους είπα ότι με ενδιαφέρει, πέρασα από μια διαδικασία διάρκεια 3 μηνών με συνεντεύξεις, τεστ γνώσεων (πάνω από 800 ερωτήσεις) και δοκιμαστικά στην κάμερα. Μας επέλεξαν ανάμεσα σε 100 άτομα.
Πώς μπορεί κάποιος να αποκτήσει γενική μόρφωση και τι ενδέχεται να τον εμποδίσει;
Να αγαπάει τη γνώση, όσο ρομαντικό κι αν αυτό ακούγεται. Να ενημερώνεται από πολλές πηγές, να διασταυρώνει τα δεδομένα, να αξιοποιεί την τεχνολογική πρόοδο που προσφέρει τόση γνώση απλόχερα. Και να διαβάζει πολλή, μα πολλή λογοτεχνία.
Όσον αφορά τα εμπόδια, πολλές φορές το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, που αναπαράγει την παπαγαλία στείρων και ανέμπνευστα δοσμένων γνώσεων. Ευτυχώς πέρασαν οι καιροί που η εκπαίδευση θεωρείτο χαμένος κόπος, όμως η ευκολία των γοργών ρυθμών ζωής και ενίοτε τα social media οδηγούν σε μια αποχαύνωση.
Τι άλλο ετοιμάζετε αυτή την περίοδο, εκτός από τα εκδοτικά σας πονήματα;
Είμαι πολύ ενθουσιασμένος γιατί έχω ετοιμάζω με εκλεκτούς συνεργάτες μια online πλατφόρμα εκμάθησης Business English που επιμελούμαι και παρουσιάζω εγώ. Λογικά θα βγει τους επόμενους μήνες.
Επίσης, ετοιμάζω ένα σεμινάριο για στελέχη εταιρειών, όπου θα παρουσιάζω πώς μπορεί κάποιος να αποκτήσει γνώσεις και κυρίως πώς να τις διατηρήσει δημιουργικά και παραγωγικά στη μνήμη του. Άλλωστε, αυτό ήταν και το θέμα της ομιλίας μου στο TedX του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας το 2023.
Συνεχίζω τις παρουσιάσεις μου σε όλη την Ελλάδα για τα βιβλία μου κι επιπλέον, επισκέπτομαι κάποια επιλεγμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα όπου μιλώ στους μαθητές για τη γνώση και τη συγγραφή, μιας και οι «Δεκαεπτά Κλωστές» διδάσκονται πλέον σε ιδιωτικά κολέγια στο μάθημα της Συγκριτικής Λογοτεχνίας.
