Του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ
Αποτελεί αγαπημένο θέμα στους ανά την επικράτεια καφενέδες -όταν είναι ανοικτοί- αλλά στη προσφιλή εναλλακτική τους -τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης-, η «αναλγησία», η «αδιαφορία» και η «μικρόψυχη αντιμετώπιση» των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, από την Ενωμένη Ευρώπη και τους Ευρωπαίους Ηγέτες.
«Δεν μας καταλαβαίνουν, δεν μας συμπαραστέκονται, οι Ευρωπαίοι» λένε και ξαναλένε οι πάσης φύσεως και χρώματος λαϊκιστές, με αφορμή την αργή -κοινή- αντίδραση στο θέμα της πανδημίας, την απροθυμία για κυρώσεις στην Τουρκία ή την αυστηρότητα στη διαχείριση των οικονομικών μας προβλημάτων.
Μετά όμως έρχεται η αλήθεια των αριθμών. Η πραγματικότητα των οικονομικών μεγεθών, της κοινωνικής καθημερινότητας.
Ότι πιο προοδευτικό, ότι πιο σύγχρονο έχει νομοθετήσει το Ελληνικό Κοινοβούλιο στηρίζεται στην Ευρωπαϊκή εμπειρία και πρακτική. Οι σύγχρονοι θεσμοί, τα νέα εργαλεία άσκησης πολιτικής χρηματοδοτούνται από την Ενωμένη Ευρώπη.
Συχνά λένε οι καφενόβιοι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ότι η Ευρώπη «άργησε να αντιδράσει στην πανδημία», τα οικονομικά μέτρα που πήρε «είναι πολύ λίγα και πολύ καθυστερημένα» και φυσικά τα συγκρίνουν με τα τρισεκατομμύρια που μοιράζει από το ελικόπτερο η Αμερικανική Προεδρία.
Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Η Ενωμένη Ευρώπη, η ευρωζώνη και οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί, παρά τις δυσκολίες που δημιουργούν οι κοντόφθαλμες εθνικές κυβερνητικές πρακτικές, έχουν προσφέρει απλόχερα ένα ισχυρό, ανθεκτικό, ανεκτικό και καθολικό, δίχτυ ασφαλείας για το σύνολο των κρατών μελών, φυσικά και για την Ελλάδα.
Συχνά λένε οι λαϊκιστές, ότι η Ελλάδα «αντιμετώπισε την πανδημία μόνη της», «χωρίς τους Ευρωπαϊκούς πόρους» αφού «ακόμη δεν έχει ξεκινήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης» και δεν έχουν εκταμιευτεί σημαντικοί πόροι από τα άλλα εργαλεία προστασίας που έχουν θεσμοθετηθεί.
Ας δούμε για λίγο τους αριθμούς.
Από την έκρηξη της πανδημίας, ένα χρόνο πριν, τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2020, μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αγόρασε -κατ’ εξαίρεση αφού η χώρα δεν έχει επενδύσιμη αξιολόγηση- Ελληνικά Κρατικά Ομόλογα αξίας 15 δις Ευρώ και ταυτόχρονα χρηματοδότησε τις τράπεζες με ρευστότητα 40 δις Ευρώ, με αρνητικό επιτόκιο.
Με απλά λόγια, η δυνατότητα της Ελληνικής Κυβέρνησης να στηρίξει την κλειστή λόγω CoViD οικονομία της, μέσα στο 2020 χρηματοδοτήθηκε από τα 55 δις Ευρώ άτοκης ρευστότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,
Τον Μάρτιο του 2020, μόλις ξέσπασε η καταιγίδα του κορωνοϊού στην Ευρώπη, η Christine Lagarde ανακοίνωσε την απόφασή της να εντάξει την Ελλάδα, για πρώτη φορά σε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, παρά το γεγονός ότι οι -τότε- κανόνες απαγόρευαν στην ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα κρατών με αξιολόγηση χαμηλότερη της επενδυτικής βαθμίδας.
Η ένταξη της Ελλάδας στο γιγαντιαίο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για την περίοδο της πανδημίας PEPP (Pandemic Emergency Purchase Plan), το οποίο στην πορεία απέκτησε «δύναμη πυρός» 1,85 τρισ. ευρώ, ήταν μια κίνηση καθοριστικής σημασίας για να εξακολουθήσει η Ελλάδα να δανείζεται από τις αγορές χωρίς προβλήματα και με πολύ χαμηλό κόστος στη διάρκεια της πανδημίας.
Στη διάρκεια του 2020, η ΕΚΤ αγόρασε ελληνικά ομόλογα αξίας σχεδόν 15 δισ. ευρώ, καλύπτοντας έμμεσα όλες τις δανειακές ανάγκες της χώρας.
Παράλληλα, οι «σκληροί και ανάλγητοι τραπεζίτες της Φρανκφούρτης» δημιούργησαν ένα Ειδικό Πρόγραμμα Παροχής Μακροπρόθεσμης Ρευστότητας (PELTRO) προς το τραπεζικό σύστημα, με το οποίο οι Ελληνικές Τράπεζας απορρόφησαν 40 δις Ευρώ για τα οποία όχι μόνον δεν πλήρωσαν τόκους αλλά εισέπραξαν, αφού το επιτόκιο ήταν αρνητικό.
- Μοναδική προϋπόθεση και προαπαιτούμενο αυτής της βοήθειας, ήταν να ασκεί η Ελληνική Κυβέρνηση μια συνετή και φρόνιμη δημοσιονομική πολιτική ώστε να μην τιναχτεί στον αέρα η μνημονιακή θυσία των Ελλήνων τα τελευταία 10 χρόνια.
Η χρηματοδότηση της Ελληνικής Οικονομίας με δωρεάν χρήμα, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεχίζεται φυσικά και το 2021. Με σύμμαχο την εμπιστοσύνη της ΕΚΤ, η Ελλάδα βγαίνει στις αγορές δανείζεται μακροπρόθεσμα με πρωτοφανή χαμηλά επιτόκια και έτσι αντικαθιστά τον παλιό ακριβότερο δανεισμό των μνημονιακών χρόνων ενώ ταυτόχρονα ξαναπαίρνει την θέση της στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, διευκολύνοντας τον δανεισμό των ελληνικών επιχειρήσεων και την προσέλκυση ξένων επενδυτών.
Φυσικά υπήρξαν και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το SURE το RescEU και φυσικά ο μαζικός εμβολιασμός όλων των Ευρωπαίων πολιτών με λεφτά της Ευρώπης και όχι των κρατών μελών.
- Για πρώτη φορά στην ιστορία, η χρηματοδότηση των επιπρόσθετων δαπανών του κοινοτικού προϋπολογισμού λόγω CoViD, θα λάβει χώρα μέσω δανεισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το κόστος του οποίου θα καλυφθεί μελλοντικά από νέους πόρους της Ένωσης και όχι από εθνικές εισφορές.
H Ενωμένη Ευρώπη είναι ζωντανή και διεκδικεί το μερίδιό της στην Ιστορία ως η πρώτη και μοναδική προσπάθεια εθελούσιας παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας σε υπερεθνική οντότητα, με δημοκρατικές διαδικασίες. Προφανώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή η προσπάθεια είναι πολλά.
Η πανδημία του κορονοϊού είναι ο τελευταίος κρίκος σε μία αλυσίδα σοβαρών κρίσεων που έχουν πλήξει την ΕΕ κατά την τελευταία δεκαπενταετία (απόρριψη Συνταγματικής Συνθήκης, χρηματοπιστωτική κρίση και κρίση χρέους Ευρωζώνης, μεταναστευτική κρίση και Brexit).
Μετά από κάθε κρίση ωστόσο η Ενωμένη Ευρώπη αναδύεται ακόμη πιο ισχυρή, περισσότερο αλληλέγγυος και κυρίως περισσότερο Ευρωπαϊκή….
