Τρίτοι στην κατάταξη με τους μεγαλύτερους στόλους σκαφών αναψυχής άνω των 40 μέτρων βρίσκονται οι Έλληνες πλοιoκτήτες, με συνολική δυναμική 107 mega-yachts.
Σύμφωνα με έρευνα της διαΝΕΟσις, που τιτλοφορεί “Διαμόρφωση στρατηγικής ανάπτυξης τουριστικών λιμένων” παρότι η οικονομική κρίση του 2009 επηρέασε τη συγκεκριμένη κατηγορία σκαφών αναψυχής καθώς μειώθηκε ο ρυθμός ναυπήγησης νέων σκαφών, η ετήσια μεταβολή στον στόλο ήταν θετική καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου, ένδειξη της δυναμικής της αγοράς.
Αναλυτικά η έρευνα αναφέρει:
Μία εξειδικευμένη και ιδιαίτερη κατηγορία σκαφών αναψυχής είναι τα mega-yachts. Πρόκειται για σκάφη με μήκος άνω των 24 μέτρων, τα οποία συνήθως είναι πολυτελή και διαθέτουν πλήρωμα (σε ένα σκάφος αναψυ- χής 40 μέτρων το πλήρωμα μπορεί να ανέλθει στα 12 άτομα) και μπορεί να κινούνται είτε με μηχανή είτε με ιστία. Σε ορισμένες μελέτες τα σκάφη άνω των 24 μέτρων κατανέμονται σε δύο κατηγορίες: τα superyachts με μήκος 24-40 μέτρα και τα mega-yachts με μήκος άνω των 40 μέτρων. Τα superyachts συνήθως διατίθενται προς ναύλωση ενώ τα mega-yachts είναι για ιδία χρήση από τον ιδιοκτήτη τους.
Τα mega-yachts ως αγορά αποτελούν στόχο αρκετών χωρών και των τουρι- στικών λιμενικών τους εγκαταστάσεων. Η συγκεκριμένη κατηγορία σκαφών απευθύνεται σε άτομα υψηλού εισοδήματος και η παραμονή τους σε έναν προορισμό συνδέεται με μία σημαντική οικονομική επίπτωση εξαιτίας:
Α) Των απαιτήσεων του σκάφους σε προμήθειες. Β) Των δαπανών των επιβατών του mega-yacht.
Ενδεικτικά σε ένα mega-yacht μήκους 40-60 μέτρων, που αποτελεί μία δημοφιλή κατηγορία, οι εβδομαδιαίες δαπάνες σκάφους και επιβατών ανέρχονται σε €42.022. Αν σε αυτό το ποσό προστεθεί και το κόστος της ναύλωσης που ανέρχεται σε περίπου €56.000 τότε η συνολική οικονομική επίπτωση ενός επαγγελματικού mega-yacht που ανήκει στην κατηγορία 40-60 μ. είναι €98.000 ανά εβδομάδα.
Παράλληλα, τα mega-yachts χρειάζονται εξειδικευμένες υποδομές σε τουριστικούς λιμένες, δημιουργώντας την ανάγκη πρόσθετων επενδύσεων για την κατασκευή τους (μεγαλύτερες σε μήκος ή πλάτος θέσεις πρόσδεσης και με μεγαλύτερο βάθος), καθώς και την παροχή μίας ευρείας γκάμας λιμενικών υπηρεσιών όπως για παράδειγμα η πετρέλευση ή ακόμα και η δυνατότητα εκτέλεσης επισκευαστικών εργασιών.
Σε ό,τι αφορά τον στόλο των mega-yachts, παρατηρείται μία συνεχής αύξηση. Ο παγκόσμιος στόλος σκαφών άνω των 30 μέτρων αριθμούσε το 1997 περίπου 1.900 σκάφη, ενώ μία δεκαετία αργότερα ο αριθμός τους διαμορφώθηκε στα 3.400. Το 2017 ο αριθμός τους διαμορφώθηκε στα 5.200 και το 2021 ο αριθμός τους είναι 5.595. Το Διάγραμμα 1.3 παρου- σιάζει τον παγκόσμιο στόλο mega-yachts (> 24 μέτρων) ανά κατηγορία μήκους για το έτος 2021.
Συνολικά 8.538 mega-yachts υπάρχουν στον παγκόσμιο στόλο των σκαφών αναψυχής. Το 34,5% είναι σκάφη μήκους από 24-30 μέτρα, ενώ το 40,8% ανήκουν στην κατηγορία 30-40 μέτρα. Αθροιστικά οι δύο αυτές κατηγορίες καταλαμβάνουν τα 3/4 του παγκόσμιου στόλου mega-yachts. Χαρακτηριστικά, το μέσο mega-yacht έχει μήκος 36 μέτρα και χωρητικότητα 359 GT.
Το γεγονός ότι ο αριθμός των mega-yachts βαίνει αυξανόμενος κάθε χρόνο αποτελεί απόδειξη της δυναμικής της συγκεκριμένης αγοράς, αλλά και των πρωτοβουλιών που θα πρέπει να παρθούν τόσο σε επίπεδο στρατηγικής για την προσέλκυση στην Ελλάδα της συγκεκριμένης κατηγορίας των σκαφών αναψυχής, όσο και σε επίπεδο υποδομών για τη δημιουργία θέσεων ελλιμενισμού ικανών να τα εξυπηρετήσουν. Το Διάγραμμα 1.4 παρουσιάζει την εξέλιξη του στόλου των σκαφών αναψυχής άνω των 35 μέτρων για την περίοδο 2008–2018.
Παρότι η οικονομική κρίση του 2009 επηρέασε τη συγκεκριμένη κατηγορία σκαφών αναψυχής καθώς μειώθηκε ο ρυθμός ναυπήγησης νέων σκαφών, η ετήσια μεταβολή στον στόλο ήταν θετική καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου, ένδειξη της δυναμικής της αγοράς.
Να σημειωθεί ότι ένας από τους μεγαλύτερους στόλους σκαφών αναψυχής άνω των 40 μέτρων ανήκει σε Έλληνες. Συγκεκριμένα από τα 4.795 σκάφη που είχε καταγράψει η έρευνα της Knight Frank (2018),32 τα 407 ανήκουν σε πολίτες των ΗΠΑ, με τους Ρώσους να ακολουθούν στη δεύτερη θέση με 168 σκάφη και τους Έλληνες στην τρίτη με 107 mega-yachts.
Η χώρα που κυριαρχεί στη ναυπήγηση mega-yachts είναι η Ιταλία η οποία κατείχε το 2019 την πρώτη θέση με το 30,65% της ολικής χωρητικότητας των mega-yachts υπό ναυπήγηση.33 Η Ιταλία διαθέτει ισχυρή ναυπηγική βιομηχανία, με ορισμένες από τις ναυπηγικές της μονάδες να έχουν εξειδι- κευτεί πλήρως στην κατασκευή mega-yachts. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Ολλανδία με το 21,8% περίπου της ολικής χωρητικότητας των υπό ναυ- πήγηση mega-yachts, ενώ ακολούθησε η Γερμανία με 19,62%, η Τουρκία με 9,4%, ενώ η πεντάδα κλείνει με τη Νορβηγία η οποία κατέλαβε το 5,65% της αγοράς. Να σημειωθεί ότι το 2019 υπήρχαν στην Ελλάδα δύο υπό κατασκευή mega-yachts μέσου μήκους 73 μέτρων.
