To κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αφού ολοκλήρωσε την πολυήμερη επίσκεψη του στην Αθήνα, για πρώτη φορά παρουσίασε τα βασικά σημεία της έκθεσης του άρθρου IV σε επίσημη Συνέντευξη Τύπου, στο Υπουργείο Οικονομικών.
Η ελληνική οικονομία διατηρεί τη δυναμική της, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) να προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά +2,3% το 2024 και +2,1% το 2025, χάρη στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση και τις επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης (NGEU).
Ωστόσο, η έκθεση του ΔΝΤ (Άρθρο 4) επισημαίνει ότι η πορεία αυτή συνοδεύεται από προκλήσεις, καθώς ο πληθωρισμός παραμένει επίμονος και η βιωσιμότητα του χρέους απαιτεί συνεχή δημοσιονομική προσαρμογή.
Σύμφωνα με το Ταμείο,
- Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται σταδιακά, με τον γενικό δείκτη να διαμορφώνεται στο 2,9% στα τέλη του 2024, αν και ο δομικός πληθωρισμός παραμένει υψηλότερος, στο 3,4%, λόγω της αύξησης των μισθών και των τιμών στις υπηρεσίες.
- Η ανεργία μειώθηκε στο 9,5%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2009, αν και η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού, ειδικά των γυναικών, παραμένει από τις χαμηλότερες στην ΕΕ.
Το δημόσιο χρέος συνεχίζει την καθοδική του πορεία, με το ΔΝΤ να εκτιμά μείωση κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ από το 2020 έως το 2024, φθάνοντας κάτω από το 130% έως το 2030. Η σταθερότητα αυτή στηρίζεται στη δημοσιονομική προσαρμογή, με το πρωτογενές πλεόνασμα να εκτιμάται στο 2,5% του ΑΕΠ το 2025.
Παρά τη θετική εικόνα,
οι κίνδυνοι για την οικονομία παραμένουν.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί για πιθανές επιπτώσεις από την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, τις γεωπολιτικές εντάσεις και την αβεβαιότητα στη διεθνή οικονομία.
- Η διατήρηση υψηλών αυξήσεων στους μισθούς μπορεί να εντείνει τον πληθωρισμό στις υπηρεσίες, ενώ η αυξημένη εγχώρια ζήτηση ενδέχεται να επιβαρύνει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο εκτιμάται στο 6,9% του ΑΕΠ για το 2024.
Το ΔΝΤ συστήνει τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα.
- Θεωρεί κρίσιμη τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ώστε να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη μακροπρόθεσμα.
Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι η συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να διατηρηθεί κοντά στο 2,5% του ΑΕΠ το 2025, καθώς η απώλεια εσόδων από μειώσεις στις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να αντισταθμιστεί από αυξημένα έσοδα λόγω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
Με τη διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες, υποχωρώντας κάτω από το 130% έως το 2030.
Φοροδιαφυγή
Η φοροδιαφυγή παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
Το ΔΝΤ χαιρετίζει τη στρατηγική της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για τον εκσυγχρονισμό του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, εστιάζοντας στην ψηφιοποίηση των συναλλαγών και την ενίσχυση των ελέγχων.
Παράλληλα, προτείνει τη σταδιακή κατάργηση αναποτελεσματικών φοροαπαλλαγών, όπως οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, που θεωρούνται αντιστρόφως προοδευτικοί.
Aγορά εργασίας και κοινωνική πολιτική
Για την ενίσχυση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα των γυναικών, το ΔΝΤ προτείνει την αύξηση των δομών φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων.
Παράλληλα, συστήνει τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης στην εργασία και την αναβάθμιση των προγραμμάτων διά βίου μάθησης, με έμφαση στις ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες.
Bελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
Το ΔΝΤ καλεί την Ελλάδα να επιταχύνει τις ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις, μειώνοντας τα εμπόδια στην ίδρυση και λειτουργία επιχειρήσεων, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών.
Η προώθηση του ανταγωνισμού, η απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών και η καλύτερη αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών θεωρούνται καθοριστικές για την αύξηση της παραγωγικότητας και των επενδύσεων.
Δικαιοσύνη και τραπεζικό σύστημα
Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια στη χρηματοοικονομική σταθερότητα και τις επενδύσεις παραμένει η αργή απονομή δικαιοσύνης.
- Το ΔΝΤ τονίζει ότι η επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών, ιδιαίτερα όσον αφορά το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας, είναι κρίσιμη για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και την αποτελεσματική ανακατανομή κεφαλαίων.
Στον τραπεζικό τομέα, η αυξημένη κερδοφορία των τραπεζών παρέχει την ευκαιρία για ενίσχυση των κεφαλαιακών αποθεμάτων.
Η εφαρμογή των νέων μακροπροληπτικών μέτρων, όπως τα όρια στους δείκτες δανεισμού προς αξία (LTV) και χρέους προς εισόδημα (DSTI), θα περιορίσει τη συσσώρευση κινδύνων στην αγορά στεγαστικών δανείων.
Πράσινη και ψηφιακή μετάβαση
Η μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο απαιτεί ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της διασύνδεσης του ηλεκτρικού δικτύου.
Το ΔΝΤ υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω επενδύσεις σε υποδομές αποθήκευσης ενέργειας και την ολοκλήρωση της ενιαίας ενεργειακής αγοράς της ΕΕ.
Στο ψηφιακό πεδίο, προτείνει την επέκταση των κινήτρων για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών από τον ιδιωτικό τομέα.
Προκλήσεις και προοπτικές
Παρά τη σημαντική πρόοδο, το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως η γήρανση του πληθυσμού και οι ανισορροπίες στην αγορά εργασίας.
Η διατήρηση της μεταρρυθμιστικής δυναμικής και η σταδιακή μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο και δίκαιο φορολογικό σύστημα θα είναι καθοριστικές για τη διατήρηση της ανάπτυξης και της δημοσιονομικής σταθερότητας.
- Με το δημόσιο χρέος σε πτωτική τροχιά και τις μεταρρυθμίσεις να αποδίδουν αποτελέσματα, η Ελλάδα βρίσκεται σε σημείο καμπής.
Η πρόκληση πλέον είναι να κεφαλαιοποιήσει αυτή την πρόοδο, διασφαλίζοντας ότι η ανάπτυξη είναι βιώσιμη, χωρίς να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος.
