Επαναλαμβανόμενα λειτουργικά κέρδη 871 εκατ. ευρώ πέτυχε η ΔΕΗ το 2021 και έσοδα 5,7 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 22,7% από το 2020. Κι όμως η κρίση ήταν τέτοια, που υποχρέωσε σε αύξηση των λειτουργικών δαπανών πάνω από ένα δισ. ευρώ σε αγορές φυσικού αερίου και δικαιωμάτων ρύπων, οδηγώντας έτσι σε μικρές ζημίες 18,4 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 19,5 εκατ. ευρώ το 2020.
Αιτία φυσικά, ήταν οι αυξημένες δαπάνες λόγω της ανόδου των τιμών φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 που επηρέασαν αρνητικά την λειτουργική κερδοφορία. Αυτή η αρνητική επίπτωση αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση του μέσου εσόδου καθώς και από την βελτίωση του περιθωρίου κέρδους της Παραγωγής, το οποίο συνέβαλε στην στήριξη των πελατών.
Στην δραστηριότητα της Παραγωγής και της Εμπορίας, θετικά επέδρασε και η διενέργεια πράξεων για την αντιστάθμιση του κινδύνου της διακύμανσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, και δικαιωμάτων εκπομπής CO2.
Ο κύκλος εργασιών, αυξήθηκε το 2021 κατά 1.057,3 εκατ. ή 22,7% κυρίως λόγω της αύξησης του μέσου εσόδου καθώς η αύξηση της εγχώριας ζήτησης κατά 4,1% αντισταθμίστηκε ουσιαστικά από τη μείωση του μεριδίου αγοράς κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες.
Δαπάνες
Οι προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες το 2021, αυξήθηκαν κατά €1.050,7 εκατ. (ή κατά 27,8%) σε €4.834,9 εκατ. έναντι €3.784,2 εκατ. το 2020, κυρίως ως αποτέλεσμα των ιδιαίτερα αυξημένων δαπανών για αγορά καυσίμων και ενέργειας οι οποίες μετριάστηκαν από την αντιστροφή προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις.
Στις προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες δεν έχουν συνυπολογισθεί οι εφάπαξ επιπτώσεις από την αναδρομική χρέωση λόγω ανάκτησης ειδικών επιδομάτων από την εφαρμογή της ΕΣΣΕ 2021-2024, από την πρόβλεψη για αποζημιώσεις προσωπικού, από το πιστωτικό τιμολόγιο για την προμήθεια φυσικού αερίου παρελθόντων ετών από την ΔΕΠΑ καθώς και από την επιβολή έκτακτων εφάπαξ χρεώσεων στο πλαίσιο των μέτρων που έλαβε η Πολιτεία για την κάλυψη του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ.
Λειτουργικά μεγέθη (παραγωγή – εισαγωγές – εξαγωγές)
Το 2021 η εγχώρια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 4,1% στις 56.991 GWh έναντι 54.758 GWh το 2020, ως αποτέλεσμα της ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας, λόγω της χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία. Σε επίπεδο συνολικής ζήτησης, περιλαμβάνοντας δηλαδή την ηλεκτρική ενέργεια για εξαγωγές και άντληση, σημειώθηκε αύξηση κατά 9% λόγω της αύξησης των εξαγωγών των Τρίτων (αύξηση κατά 2.961 GWh ή 165,8% σε σχέση με το 2020). Ειδικότερα, το δ’ τρίμηνο 2021 η εγχώρια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 7,4% στις 14.043 GWh έναντι 13.071 GWh το δ΄ τρίμηνο του 2020.
Το μέσο μερίδιο της στην αγορά προμήθειας στο σύνολο της χώρας μειώθηκε σε 64,3% το 2021 από 68,7% το 2020. Ειδικότερα, το μέσο μερίδιο αγοράς στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα περιορίσθηκε σε 64,2% τον Δεκέμβριο του 2021 από 66,8% τον Δεκέμβριο του 2020, ενώ το μέσο μερίδιο ανά τάση, ήταν 87,8% (από 94,4%) στην Υψηλή Τάση, 44% (από 35,7%) στη Μέση Τάση και 65% (από 69%) στη Χαμηλή Τάση.
Η παραγωγή και οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας του Ομίλου ΔΕΗ κάλυψαν το 43,7% της συνολικής ζήτησης το 2021 (40,3% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2020 ήταν 40,7% (36,9% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα), λόγω της αυξημένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ.
Συγκεκριμένα, η παραγωγή από υδροηλεκτρικές μονάδες αυξήθηκε κατά 2.393GWh λόγω των μεγαλύτερων ποσοτήτων υδατικών εισροών στους ταμιευτήρες των Υδροηλεκτρικών Σταθμών το 2021 σε σχέση με το 2020 αλλά και λόγω των αυξημένων αναγκών του Συστήματος.
Η παραγωγή από τις μονάδες φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 2.475 GWh ενώ μείωση κατά 381 GWh παρουσίασε η λιγνιτική παραγωγή. Στο δ’ τρίμηνο 2021, η παραγωγή από τις μονάδες φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 234 GWh. Αντίθετα, η λιγνιτική παραγωγή μειώθηκε κατά 656 GWh.
Σε επίπεδο χώρας, σημειώθηκε άνοδος στην παραγωγή από ΑΠΕ, (συμπεριλαμβανομένων και των μεγάλων υδροηλεκτρικών) κατά 25,4% ή 4.515 GWh. Επίσης, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν κατά 21,4% ή 2.284 GWh.
Δαπάνες Ενεργειακού Μείγματος
Οι δαπάνες για υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, στερεά καύσιμα τρίτων, CO2 και αγορές ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά €1.152,8 εκατ. (49,7%) σε σχέση με το 2020 .
Συγκεκριμένα:
Η δαπάνη για υγρά καύσιμα το 2021 αυξήθηκε κατά 16,1% σε σχέση με το 2020 στα €537 εκατ., λόγω της αύξησης των τιμών του μαζούτ (κατά 18,1%) και του diesel (κατά 11,9%) αλλά και της αυξημένης παραγωγής από υγρά καύσιμα. Ειδικότερα το δ’ τρίμηνο του 2021 η δαπάνη για υγρά καύσιμα αυξήθηκε κατά 20,8%, ως αποτέλεσμα της ακόμα μεγαλύτερης αύξησης των αντίστοιχων τιμών.
Η δαπάνη για φυσικό αέριο, αυξήθηκε σημαντικά κατά 205,5% σε €910,1 εκατ. έναντι €297,9 εκατ. πρωτίστως λόγω της μεγάλης αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου κατά 134,5% και δευτερευόντως λόγω της αυξημένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 28,9%. Κατά το δ’ τρίμηνο 2021 η δαπάνη για φυσικό αέριο πενταπλασιάστηκε φτάνοντας τα €457,4 εκατ. από €91,9 εκατ. το δ’ τρίμηνο 2020, για τους ίδιους λόγους.
Η δαπάνη για αγορές ενέργειας, αυξήθηκε κατά €168,9 εκατ. (15,1%) λόγω της αύξησης της Τιμής Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) από €45,1/MWh το 2020 σε €116,4/MWh το 2021, παρά τον μικρότερο όγκο των αγορών ενέργειας. Ειδικότερα όμως το δ’ τρίμηνο η δαπάνη για αγορές ενέργειας σημείωσε σημαντική αύξηση κατά €77,3 εκατ. (29,9%), καθώς η ΤΕΑ αυξήθηκε από €53/MWh το δ’ τρίμηνο του 2020 σε €220,8/MWh το δ’ τρίμηνο του 2021.
Η δαπάνη για δικαιώματα εκπομπών CO2 αυξήθηκε σε €699,2 εκατ. το 2021 από €393,5 εκατ. το 2020, κυρίως λόγω της αύξησης της μέσης τιμής προμήθειας δικαιωμάτων εκπομπών CO2 σε €44,9/τόνο από €25,6/τόνο και σε λιγότερο βαθμό λόγω της αύξησης των ποσοτήτων CO2 κατά 2,1% σε 15,8 εκατ. τόνους. Ειδικά το δ’ τρίμηνο 2021 η δαπάνη για δικαιώματα εκπομπών CO2 αυξήθηκε κατά 22,5% σε €159,8 εκατ. από €130,4 εκατ. το δ’ τρίμηνο 2020.
Στις δαπάνες για φυσικό αέριο και αγορές ενέργειας έχει συνυπολογισθεί και η θετική επίπτωση από τη διενέργεια πράξεων για την αντιστάθμιση του κινδύνου της διακύμανσης των τιμών.
Δαπάνες Μισθοδοσίας
Η δαπάνη μισθοδοσίας χωρίς τις εφάπαξ επιπτώσεις, παρέμεινε ουσιαστικά στα ίδια με πέρυσι επίπεδα δηλαδή στα €679,7 εκατ. το 2021 (από €677,8 εκατ. το 2020) λόγω της άρσης του πλαφόν στη μισθοδοσία του προσωπικού του Ομίλου καθώς και της επαναχορήγησης δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα. Οι αποχωρήσεις τακτικού προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης ανήλθαν σε 890 εργαζόμενους (από 13.799 εργαζόμενους στο τέλος του 2020 σε 12.909 εργαζομένους στο τέλος του 2021).
Προβλέψεις
Το 2021 καταγράφηκε αντιστροφή των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις πελατών ύψους € 59,7 εκατ. έναντι αύξησης των προβλέψεων πέρυσι ύψους € 61,9 εκατ. λόγω των δράσεων που έχουν αναληφθεί για τη βελτίωση των εισπράξεων.
Εφάπαξ επιπτώσεις στο EBITDA
Το EBITDA του 2021 όπως και αυτό του 2020 επηρεάστηκε και από ορισμένες εφάπαξ επιπτώσεις. Συγκεκριμένα:
Το 2021, επηρεάστηκε αρνητικά από την αναδρομική χρέωση ύψους €34,6 εκατ. λόγω ανάκτησης ειδικών επιδομάτων από την εφαρμογή της ΕΣΣΕ 2021-2024 και από την πρόβλεψη για αποζημιώσεις προσωπικού ύψους €16,1 εκατ. (εκ των οποίων τα €1,2 εκατ. αφορούν το δ΄τρίμηνο 2021)
Αντίστοιχα, το EBITDA του 2020 είχε επηρεαστεί αρνητικά από την πρόβλεψη για αποζημιώσεις προσωπικού ύψους €35,8 εκατ. (εκ των οποίων τα €3,3 εκατ. αφορούσαν το δ΄τρίμηνο 2020) και από την επιβολή έκτακτων εφάπαξ χρεώσεων συνολικού ύψους €74,3 εκατ. στο πλαίσιο των μέτρων που έλαβε η Πολιτεία για την κάλυψη του ελλείματος του ΕΛΑΠΕ με βάση τις προβλέψεις του νόμου 4759/2020. Αντίθετα, θετική επίδραση στο EBITDA του 2020 είχε το πιστωτικό τιμολόγιο για την προμήθεια φυσικού αερίου παρελθόντων ετών από την ΔΕΠΑ ύψους €44,8 εκατ.
Συμπεριλαμβανομένων και των παραπάνω εφάπαξ επιπτώσεων, το EBITDA του 2021 διαμορφώθηκε σε €821 εκατ. από €799,8 εκατ. το 2020.
Επενδύσεις
Οι συνολικές επενδύσεις το 2021 διαμορφώθηκαν σε €437,9 εκατ. έναντι €376,5 εκατ. το 2020.
Το χρέος
Το καθαρό χρέος στις 31.12.2021 ήταν €1.889,8 εκατ., μειωμένο κατά €1.393,8 εκατ. σε σχέση με την 31.12.2020 (€3.283,6 εκατ.). Εντός του 2021 εκδόθηκαν ομολογίες βιωσιμότητας συνολικού ύψους €1.275 εκατ., εκ των οποίων €1.070 εκατ. χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή δανεισμού. Σημειώνεται ότι στον υπολογισμό του καθαρού χρέους έχουν ληφθεί υπόψη και τα έσοδα ύψους €1,3 δισ. από την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021.
Γιώργος Στάσσης: Πρωτόγνωρη η ενεργειακή κρίση
«Το 2021 ήταν μια χρονιά σημαντικών οροσήμων για τη ΔΕΗ. Επανήλθαμε στις αγορές κεφαλαίου για πρώτη φορά μετά το 2014, προχωρήσαμε στην έναρξη της δραστηριότητάς μας στην ηλεκτροκίνηση με τη ΔΕΗ Blue, συμφωνήσαμε την πώληση του 49% της συμμετοχής της ΔΕΗ στο ΔΕΔΔΗΕ, προχωρήσαμε στην επιτυχή αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου της Εταιρείας, λάβαμε μια ακόμα αναβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας από την S&P, ενώ επίσης σημειώσαμε περαιτέρω πρόοδο στις πρακτικές Εταιρικής Διακυβέρνησης», επισημαίνει ο CEO του ομίλου.
«Η πρόσφατη γεωπολιτική κρίση, έφερε την Ευρώπη και την χώρα μας σε μία πρωτόγνωρη ενεργειακή κρίση, που όμοιά της δεν έχει παρουσιασθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Η ΔΕΗ από την μία οφείλει να συνεχίζει τις απαραίτητες επενδύσεις σε ΑΠΕ και δίκτυα που θα βοηθήσουν την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, και από την άλλη οφείλει να στηρίζει τους πελάτες, στο μέτρο των δυνατοτήτων της, αξιοποιώντας την καθετοποιημένη της θέση.
Παρά τη μεταβλητότητα στις αγορές εμπορευμάτων κατά το 2021, καταφέραμε να καταγράψουμε ανθεκτικές επιδόσεις λόγω της καθετοποίησης των δραστηριοτήτων μας καθώς και τη διενέργεια hedging. Σταθεροποιήσαμε την λειτουργική μας κερδοφορία με την επίτευξη EBITDA σε επαναλαμβανόμενη βάση σύμφωνα με το στόχο που είχαμε θέσει. Ταυτόχρονα, ως ο μεγαλύτερος προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, καταφέραμε να υποστηρίξουμε τους πελάτες μας απορροφώντας, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, ένα σημαντικό μέρος των αυξήσεων των τιμών που οφείλονται στην συνεχιζόμενη παγκόσμια ενεργειακή κρίση.
Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε την πρόοδο στο Επιχειρηματικό μας Σχέδιο, με ιδιαίτερη έμφαση τις ΑΠΕ, και την στήριξη των πελατών μας. Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση καταδεικνύει την αναγκαιότητα υλοποίησης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου η χώρα να απεξαρτηθεί γρηγορότερα από τα ορυκτά καύσιμα και τις εισαγόμενες κρίσεις.
Για το 2022, και παρά το γεγονός ότι το εξωτερικό περιβάλλον παραμένει ευμετάβλητο, στόχος μας είναι να συνεχίσουμε τις επενδύσεις σε ΑΠΕ και δίκτυα στηρίζοντας παράλληλα τους πελάτες μας, διατηρώντας τον στόχο του επιχειρηματικού μας πλάνου για επίτευξη EBITDA σε επαναλαμβανόμενη βάση στα ίδια επίπεδα με το 2021.».
