Τα επιτόκια διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην οικονομία καθώς επηρεάζουν εξίσου καταναλωτές, επιχειρήσεις και επενδυτές.
Η διακύμανσή τους μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ικανότητα των ανθρώπων να έχουν πρόσβαση σε πιστώσεις, να διαχειρίζονται χρέη και να αγοράζουν πιο ακριβά αγαθά, όπως αυτοκίνητα και σπίτια.
Το γράφημα χρησιμοποιεί δεδομένα από το Infinity Asset Management για να απεικονίσει τα πραγματικά επιτόκια (ex ante) 40 μεγάλων παγκόσμιων οικονομιών, αφαιρώντας τον προβλεπόμενο πληθωρισμό τους επόμενους 12 μήνες από τα τρέχοντα ονομαστικά επιτόκια.
Ονομαστικά επιτόκια έναντι πραγματικών επιτοκίων
Τα ονομαστικά επιτόκια αφορούν στο επιτόκιο με το οποίο τα χρήματα μπορούν να δανειστούνστην ονομαστική τους αξία, χωρίς να ληφθούν υπόψη άλλοι παράγοντες όπως ο πληθωρισμός.
Εν τω μεταξύ, το πραγματικό επιτόκιο είναι το ονομαστικό επιτόκιο αφού ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, που αντανακλά το πραγματικό κόστος δανεισμού. Τα πραγματικά επιτόκια μπορεί να κυμαίνονται με την πάροδο του χρόνου και επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες όπως ο πληθωρισμός, οι πολιτικές των κεντρικών τραπεζών και η οικονομική ανάπτυξη. Μπορούν επίσης να καθορίσουν την οικονομική ανάπτυξη μιας οικονομίας, επηρεάζοντας τις επενδυτικές και καταναλωτικές αποφάσεις.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, τα πραγματικά επιτόκια σε πολλές προηγμένες οικονομίες μειώνονται σταθερά.
Από τον Μάρτιο του 2023, η Βραζιλία έχει το υψηλότερο πραγματικό επιτόκιο μεταξύ των 40 μεγάλων οικονομιών που εμφανίζονται σε αυτό το σύνολο δεδομένων.
Παρακάτω εξετάζετε η κατάσταση στη Βραζιλία, μαζί με τα δεδομένα των τεσσάρων άλλων μεγάλων οικονομιών με τα υψηλότερα πραγματικά ποσοστά στο σύνολο δεδομένων:
| Nominal Interest Rate | Real Interest Rate | |
|---|---|---|
 Brazil |
13.75% | 6.94% |
 Mexico |
11.00% | 6.05% |
 Chile |
11.25% | 4.92% |
 Philippines |
6.00% | 2.62% |
 Indonesia |
5.75% | 2.45% |
Σε γενικές γραμμές, οι χώρες με υψηλά επιτόκια προσφέρουν στους επενδυτές υψηλότερες αποδόσεις στις επενδύσεις τους, αλλά επίσης ενέχουν υψηλότερους κινδύνους λόγω των ασταθούς οικονομίας και πολιτικής.
Ακολουθούν οι πέντε χώρες στο σύνολο δεδομένων με τα χαμηλότερα πραγματικά ποσοστά:
| Nominal Interest Rate | Real Interest Rate | |
|---|---|---|
 Argentina |
78.00% | -19.61% |
 Netherlands |
3.50% | -7.42% |
 Czech Republic |
7.00% | -7.17% |
 Poland |
6.75% | -6.68% |
 Belgium |
3.50% | -6.42% |
Ο υπερπληθωρισμός, όπως φαίνεται στην Αργεντινή, μπορεί να οδηγήσει σε ανωμαλίες τόσο στα πραγματικά όσο και στα ονομαστικά επιτόκια, προκαλώντας προβλήματα στην ευρύτερη οικονομία και χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.
Όπως μπορείτε να δείτε παραπάνω, με ονομαστικό επιτόκιο 78%, τα πραγματικά επιτόκια της Αργεντινής παραμένουν τα χαμηλότερα στον πλανήτη λόγω του ετήσιου πληθωρισμού άνω του 100%.
Στην Ελλάδα το πραγματικό επιτόκιο είναι αρνητικό και διαμορφώνεται στο -5,61%.
