Σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2025 στο Παρίσι στο πλαίσιο της Διεθνούς έκθεσης Première Vision, οι Ευρωπαϊκοί Σύνδεσμοι Ένδυσης – Κλωστοϋφαντουργίας ζήτησαν από τις Ευρωπαϊκές αρχές την άμεση λήψη μέτρων για τον περιορισμό της υπερταχείας μόδας (ultra fast fashion).
Την κοινή επιστολή προς τις Ευρωπαϊκές αρχές υπογράφουν 22 σύνδεσμοι από όλες τις χώρες μεταξύ των οποίων και ο ΣΕΠΕΕ από την Ελλάδα.
Οι Σύνδεσμοι ανησυχούν βαθιά για την άνοδο της υπερταχείας μόδας, η οποία ήδη αντιπροσωπεύει περίπου το 5% των πωλήσεων (ή το 20% μέσω διαδικτύου) και αναπτύσσεται ραγδαία, με 4,5 δισεκατομμύρια δέματα να εισάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024.
Η υπερταχεία μόδα επιδεινώνει τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές ανισορροπίες:
• Δημιουργεί υπερπαραγωγή ρούχων με εξαιρετικά μικρή διάρκεια ζωής, οδηγώντας σε μια άνευ προηγουμένου αύξηση των αποβλήτων και της κατανάλωσης ρούχων.
• Ασκεί αφόρητη πίεση στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ιδίως στις ΜΜΕ, οι οποίες προσπαθούν να ανταποκριθούν σε υψηλά περιβαλλοντικά, ηθικά και κοινωνικά πρότυπα.
• Απειλεί τα καταστήματα σε όλες τις πόλεις της Ε.Ε., επιταχύνοντας την ερήμωση των κέντρων των πόλεων.
Επιπλέον, η υπερταχεία μόδα βασίζεται σε ένα οικονομικό μοντέλο που αντιβαίνει στους ισχύοντες κανόνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Μεταξύ άλλων, η απάτη στον ΦΠΑ, η παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί αποτελούν επαναλαμβανόμενα ζητήματα, τα οποία συνιστούν τον αθέμιτο ανταγωνισμό εντός της Ενιαίας Αγοράς, θέτοντας σε μειονεκτική θέση τις επιχειρήσεις που ακολουθούν τα υψηλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα της Ε.Ε.
Η κερδοφορία της υπερταχείας μόδας βασίζεται στην εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού, σε απαράδεκτες συνθήκες, στην πλήρη αδιαφορία για κάθε περιβαλλοντική παράμετρο, στην απάτη στον ΦΠΑ και τους τελωνειακούς δασμούς, στην παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και στον αθέμιτο ανταγωνισμό.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις εξελίξεις οι Ευρωπαϊκοί Σύνδεσμοι ζητούν άμεσα:
1. Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να θεσπίσουν μέτρα για τον περιορισμό της εμπορίας προϊόντων υπερταχείας μόδας και να υποστηρίξουν ενεργά τις εταιρείες που επενδύουν στη βιωσιμότητα, την ποιότητα και την καινοτομία.
2. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη να θέσουν την καταπολέμηση της υπερταχείας μόδας ως μία από τις προτεραιότητές τους, εργαζόμενα χωρίς καθυστέρηση για:
- Άμεση εφαρμογή της μεταρρύθμισης του Ευρωπαϊκού Τελωνειακού Κώδικα, οι αρχές του οποίου συμφωνήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης Ιουνίου 2025,
- Επιτάχυνση των τρεχουσών ερευνών και υιοθέτηση των αυστηρότερων κυρώσεων βάσει του Νόμου περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) και του Νόμου περί Ψηφιακών Αγορών (DMA) για την αποκατάσταση των συνθηκών θεμιτού ανταγωνισμού,
- Εισαγωγή φόρου στα μικρά δέματα για τη χρηματοδότηση των τελωνειακών ελέγχων,
- Κατάργηση της απαλλαγής από τους τελωνειακούς δασμούς για δέματα κάτω των 150 ευρώ,
- Ανάκτηση ΦΠΑ στις αποστολές υπερταχείας μεταφοράς,
- Έναρξη διαλόγου με τις κινεζικές αρχές σχετικά με αυτές τις πλατφόρμες των οποίων οι πρακτικές αντιβαίνουν στους περιβαλλοντικούς τους στόχους.
3. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές να ευνοήσουν βιώσιμα προϊόντα και να υποστηρίξουν εταιρείες και μάρκες που έχουν δεσμευτεί για μια υπεύθυνη μετάβαση στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τα μέσα και το καθήκον να δράσει άμεσα για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών και, επομένως, των εργαζομένων τους και, ως εκ τούτου, να προστατεύσει το περιβάλλον.
Η υπερταχεία μόδα δεν μπορεί να γίνει ο κανόνας. Είναι καιρός συλλογικής δράσης για την προώθηση ενός οικονομικού μοντέλου που βασίζεται στην ποιότητα, τη διαφάνεια και την κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη.
Υπογράφηκε στο Villepinte, με την ευκαιρία της έκθεσης Premiere Vision, 16 Σεπτεμβρίου 2025.
