Γράφει ο Γιώργος Προκοπάκης
Αυτές τις μέρες συζητείται στη Βουλή νομοσχέδιο που περιλαμβάνει και τις μικροπιστώσεις. Δηλαδή, το πλαίσιο λειτουργίας οργανισμών που θα μπορούν να δίνουν δάνεια μέχρι €25.000 σε ιδιώτες και πολύ μικρές επιχειρήσεις, χωρίς τις συνήθεις τραπεζικές εγγυήσεις, που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Η παρέμβαση είχε διαφημιστεί επί ΣΥΡΙΖΑ και, τώρα που λαμβάνει σάρκα και οστά, είναι μέρος του πακέτου παρεμβάσεων της κυβέρνησης.
Αυτό που διαφεύγει από το προτεινόμενο πλαίσιο είναι, ας μου επιτραπεί, ο χασοσκοπικός χαρακτήρας αυτής της δραστηριότητας. Αυτοί που βάζουν τα λεφτά τους είναι σίγουρο πως δεν θα τα πάρουν πίσω – στο σύνολό τους.
- Ο μεγαλύτερος τέτοιος οργανισμός στη Γαλλία, μετά από 30 τόσα χρόνια δραστηριοποίησης, με δεκάδες χιλιάδες δάνειο το χρόνο, καλύπτει το 65% των λειτουργικών του εξόδων από χορηγίες.
Το πλαίσιο, λοιπόν, πρέπει να αναγνωρίζει την πραγματικότητα – και διεθνή – και να επεκτείνει το εύρος των παρεμβάσεων.
Τέτοιοι οργανισμοί φτιάχτηκαν στην Ελλάδα της κρίσης. Με το προϋπάρχον πλαίσιο. Αυτό δεν επέτρεπε τη σύναψη δανείων από μη πιστοποιημένο τραπεζικό φορέα. Οι κλειστές πόρτες είναι για να τις ανοίγεις! Προέκυψαν ως συνεργασία με τράπεζες, μειώνοντας το ρίσκο τους με κατάλληλη δόμηση (χρηματοοικονομικά) της σχέσης. Κάποιοι φτιάχτηκαν με τραπεζική πρωτοβουλία.
Αρκετές εκατοντάδες δανείων δόθηκαν, μερικές χιλιάδες δουλειές φτιάχτηκαν, τα κόκκινα δάνεια (θυμίζω: χωρίς εγγυήσεις) ελάχιστα, πρακτικώς στο μηδέν. Δηλαδή, φτιάχτηκαν μερικές εκατοντάδες υγιείς, μικρές επιχειρήσεις. Από νέους ανθρώπους οι περισσότερες, οι μισές από ανέργους, σχεδόν οι μισές από γυναίκες. Κάποιες, λίγες, έγιναν αεροπλάνο.
Όλα αυτά, με χορηγίες και το χέρι στην τσέπη των υποστηρικτών για τα λειτουργικά έξοδα. Βέβαια και με την εθελοντική προσφορά μερικών εκατοντάδων επαγγελματιών από όλους τους τομείς της οικονομίας που ήταν μέντορες και καθοδηγητές των νέων επιχειρηματιών.
Ο ρόλος των τραπεζών ήταν καταλυτικός. Το κόστος δημιουργίας και διατήρησης μηχανισμού παρακολούθησης εκατοντάδων δανείων είναι δυσανάλογα μεγάλο για τα μικρά δάνεια. Όμως, για κανονιστικούς λόγους, η πίστωση δεν ήταν δυνατόν να προσφερθεί σε ανθρώπους με κάποιο κακό παρελθόν στις τραπεζικές τους σχέσεις – στις περισσότερες των περιπτώσεων, το πρόβλημα είχε τρίτος του στενού περιβάλλοντος.
Στο σημερινό “δια ταύτα”, λοιπόν.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει ανώνυμη εταιρεία ως φορέα. Πράγμα που αποτρέπει ή/και απαγορεύει σε χορηγούς να ενισχύσουν την προσπάθεια. Αυτοί που είναι αποφασισμένοι να χάσουν τα λεφτά τους για να κάνουν τον Κινέζο να ψαρεύει, αντί να του δώσουν μια φορά ψάρια, ας τα χάσουν πιο γρήγορα. Ή να ανεβάσουν το κόστος δανεισμού. Ή να έχουν και μια μη κερδοσκοπική εταιρεία στο πλάι να κάνει δεύτερη φορά την ίδια δουλειά – πάλι να ρίχνουν τα χιλιόμετρα που μπορεί να τρέξουν τα λεφτά.
- Ως χασοσκοπική δραστηριότητα, ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας είναι πασιφανής.
Το σχέδιο νόμου αναθέτει την εποπτεία στην ΤτΕ.
- Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν μπορεί να παραβεί το δικό της κανονιστικό πλαίσιο και να εγκρίνει δανειοδότηση ανθρώπων που, ευλόγως ή όχι, βρίσκονται σε μαύρη ή και γκρίζα λίστα. Ένα βασικό πρόβλημα με το υπάρχον πλαίσιο, διατηρείται.
Λύσεις υπάρχουν – κάποιες ακούστηκαν χτες στη διαβούλευση στη Βουλή, υπάρχουν και άλλες. Απαιτείται αναγνώριση των πραγματικών χαρακτηριστικών της δραστηριότητας.
- Να πριμοδοτείται, αντί να περιορίζεται το άπλωμα σε όποιον μπορεί να βοηθήσει.
- Να επιτρέπεται η ανάληψη του ρίσκου σε όποιον κρίνει πως πρέπει να αναληφθεί.
- Να συνειδητοποιήσουμε όλοι το μέγεθος του μυρμηγκιού που το επιτηρούμε με μπαζούκας.
Τα 1.000 δάνεια των €25.000 δίνουν ετήσιο τόκο κάτω από €2 εκατ. Αυτό είναι το μέγεθος της πίτας για κάμποσα χρόνια. Το σχέδιο νόμου καμώνεται πως με αυτά τα λεφτά μπορεί να συντηρηθούν οργανισμοί πλήρως στελεχωμένοι και να γίνουν ενημερωτικές καμπάνιες!
Η ζωή θα δώσει λύσεις. Η προφανής είναι, όσοι είναι αποφασισμένοι να παίξουν, μπορούν να παίξουν όπως γινόταν μέχρι τώρα. Όσοι δραστηριοποιούνται για να απορροφηθούν κάποια κεφάλαια και μόνο, θα το κάνουν.
Δεν νομίζω πως αυτή είναι πρόθεση της κυβέρνησης.
