του Damien Leloup (*)
Ο ισχυρισμός ακούστηκε την Κυριακή 25 Αυγούστου από τη Μόσχα μέχρι το Σαν Φρανσίσκο: η σύλληψη του ιδρυτή του Telegram από τη γαλλική αστυνομία αποτελεί επίθεση κατά της ελευθερίας της έκφρασης. «Ο Πάβελ Ντούροφ βρίσκεται στις γαλλικές φυλακές και αυτό συνιστά προειδοποίηση για όλες τις πλατφόρμες που αρνούνται να λογοκρίνουν την αλήθεια κατ’ απαίτηση των κυβερνήσεων», είπε ο ακροδεξιός αμερικανός παρουσιαστής Τάκερ Κάρλσον. «Σπουδαία διαφήμιση για την πρώτη τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος» ειρωνεύτηκε ο Ιλον Μασκ.
«Πολιτική» χαρακτήρισαν τη σύλληψη και πολλοί ρώσοι πολιτικοί. Οι κατηγορίες αυτές είναι κωμικές. Το Κρεμλίνο και οι ρώσοι αξιωματούχοι ξεχνούν να θυμίσουν ότι η Ρωσία ήταν η πρώτη που προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να μπλοκάρει το Telegram το 2018 και ότι άνθρωποι που βρίσκονταν κοντά στο Κρεμλίνο ανέλαβαν το 2014 τον έλεγχο της αυτοκρατορίας VKontakte, που ιδρύθηκε από τους αδελφούς Ντούροφ.
Αντίθετα με τους ισχυρισμούς του Κάρλσον, ο ιδρυτής του Telegram δεν συνελήφθη επειδή αρνήθηκε να λογοκρίνει πολιτικές απόψεις, αλλά για αδικήματα όπως η διασπορά παιδοπορνογραφικού περιεχομένου. Όπως σε κάθε κράτος δικαίου, άλλωστε, ο Ντούροφ θα έχει την ευκαιρία να υπερασπιστεί τον εαυτό του σε δημόσια δίκη, εφόσον βεβαίως του απαγγελθεί κατηγορία.
Δεν είναι περίεργο που η Ρωσία, όπου και μόνο η ιδιότητα του δημοσιογράφου μπορεί να οδηγήσει σε σύλληψη, προσπαθεί να εργαλειοποιήσει αυτό το γεγονός. Το περίεργο είναι ότι συντάσσονται μαζί της μερικοί από τους πιο πλούσιους επενδυτές και επιχειρηματίες της Σίλικον Βάλεϊ, όπως ο Σον Μαγκουάιρ και ο Πολ Γκράχαμ, υποστηρικτές και οι δύο – όπως άλλωστε κι ο Μασκ – του Ντόναλντ Τραμπ. Το επιχείρημά τους, δημοφιλές και μεταξύ των υποστηρικτών της οπλοφορίας, είναι ότι οι πλατφόρμες δεν είναι υπεύθυνες για τις πράξεις εκείνων που τις χρησιμοποιούν. Λάθος: το Telegram δεν είναι μια τεχνολογία, αλλά μια ιδιωτική πλατφόρμα, με τους κανόνες της και τις ευθύνες της.
Η σύλληψη του Ντούροφ σημειώνεται άλλωστε ύστερα από πολυετή επικοινωνία ανάμεσα στην εφαρμογή και κυβερνήσεις δεκάδων χωρών, οι οποίες κατηγορούν τον Ντούροφ για έλλειψη συνεργασίας ακόμη και σε σοβαρές ποινικές υποθέσεις. Είναι κατανοητό λοιπόν ότι αποτελεί σοκ για ορισμένους επιχειρηματίες της Σίλικον Βάλεϊ που έχουν συνηθίσει να παραβιάζουν τους νόμους χωρίς καμιά κύρωση. Γιατί δείχνει ότι ακόμη κι ένας δισεκατομμυριούχος που διευθύνει μια πλατφόρμα με εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες δεν μπορεί να αγνοεί αιωνίως τους κανόνες μιας χώρας στην οποία δεν θέλει απλώς να έχει επιχειρηματική δράση, αλλά και να μετακινείται για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
(*) Ο Νταμιέν Λελούπ είναι δημοσιογράφος της Monde
