του Βάιου Κρόκου
Αυξάνονται οι προσδοκίες για «καλύτερες μέρες» στην αγορά ακινήτων μετά και τις τελευταίες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Ικανοποιητική χαρακτηρίζεται άλλωστε και η σταδιακή βελτίωση τα τελευταία τρίμηνα στην αγορά – και βάση των στοιχείων της ΤτΕ, – κάτι που αντικατοπτρίζεται και στις τιμές, κυρίως όμως για ακίνητα με ιδιαίτερο επενδυτικό και τουριστικό ενδιαφέρον.
Δεδομένου αυτού όμως οι συνθήκες που προκάλεσαν την ανάταση θα πρέπει να διατηρηθούν, σχολιάζουν παράγοντες της αγορά ακινήτων. Ως εκ τούτου:
– θα πρέπει να υπάρξει συνέχιση των δυνατοτήτων που παρέχει η Golden Visa, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία έχει φέρει στην ελληνική κτηματαγορά έσοδα άνω των 2 δισ. ευρώ τα τελευταία 3 χρόνια.
– θα πρέπει να υπάρχει συνέχεια στην οικονομία διαμερισμού/ βραχυχρόνιες μισθώσεις και το Airbnb: Πολλά είναι τα οφέλη, και, σε αυτή την περίπτωση καθώς εισήλθαν σημαντικά έσοδα και σε κατασκευαστές και σε ιδιοκτήτες ακινήτων. Στον αντίποδα, όμως αποτέλεσε θρυαλλίδα εξελίξεων: Αυξήσεις τιμών, φαινόμενα βίαιων εξώσεων, έλλειψη ακινήτων για ενοικίαση μόνιμης κατοικίας. Αναζητείται το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, κάτι όμως που δεν έγκειται μόνο στους σχεδιασμούς της ελληνικής κτηματαγοράς, θεσμικά.
– θα πρέπει να έχει διάρκεια η συνεχιζόμενη αύξηση τουριστών στην χώρα μας που σημειώνει ρεκόρ προσέλευσης ανά χρόνο, όπου επενδυτές αγοράζουν ή μισθώνουν παλιά ξενοδοχεία ή τουριστικές εκτάσεις για δημιουργία τουριστικών μονάδων.
Οικοδομή: Η ραχοκοκαλιά της οικονομίας…με άλλους όρους
Διαφορετικά είναι τα πράγματα σε επίπεδο στέγασης/πρώτης κατοικίας. Μπορεί για παράδειγμα για την χρήση κατοικίας, το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 4% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2018 πανελλαδικά, έναντι αύξησης της τάξεως του 1,6% για το σύνολο του 2018, ωστόσο η ζήτηση από Έλληνες αγοραστές για πρώτη κατοικία παρέμενε υποτονική. Πως διαμορφώνεται τώρα η εικόνα;
Όπως αναφέρει στο Banks.com.gr, γνωστός κατασκευαστής που δραστηριοποιείται στην Αθήνα, οι τιμές στα ενοίκια αγγίζουν τα υψηλά συναρτήσει πάντα των συνθηκών που τώρα επικρατούν, τις προσδοκίες και το τι έχει υποστεί ο κλάδος την περίοδο της καθίζησης. Η αγορά κινήθηκε τα τελευταία χρόνια κυρίως με αναπαλαιώσεις/ανακαινίσεις. Εξαιρούνται οι τουριστικές περιοχές.
Η ομαλοποίηση της αγοράς – η οποία θα πρέπει να εκφραστεί με μια σταθερή ζήτηση, ώστε να μην χαρακτηριστεί «πυροτέχνημα»– είναι αυτή που έχει δημιουργήσει προσδοκίες.
Η ανάπτυξη παραμένει ανισομερής αν αναλογιστεί κανείς πως όμοροι Δήμοι έχουν μεγάλες διαφορές στις εκδόσεις αδειών.
Πέραν τούτου, όμως δημιουργήθηκαν και ανάγκες: Οι καταναλωτές δρουν κάτω από την πίεση των αναγκών που δημιουργήθηκαν από το 2009 και μετά, σε καθεστώς όμως πίεσης από τα υψηλά ενοίκια.
Βοηθητικό παράγοντα αποτελεί η σταδιακή και λελογισμένη χορήγηση δανείων…κάτι όμως που σε καμία περίπτωση δε θυμίζει τις εποχές των μεγάλων πιστώσεων από τις τράπεζες.
Ρυθμιστής στην αγορά παραμένει η αξία της γης
Το σημείο κλειδί όμως παραμένει όπως όλα δείχνουν οι τιμές οικοπέδων και γης, με το κόστος κατασκευής αυξημένο κατά 10% με 20& να αποτελεί για τους κατασκευαστές μια σταθερή μεταβλητή.
«Σήμερα όσο παράξενο και να ακούγεται ένας κατασκευαστής μπορεί να έχει μεγαλύτερα κέρδη (προ φόρων) σε σχέση με το 2008 λόγω γης. Είναι σαφές πως θα υπάρξει η σχετική αύξηση της τιμής, πάντα σε ένα κλίμα σταθερότητας», σημειώνει ο ίδιος παράγοντας.
Τι θα συμβεί όταν αυξηθούν οι τιμές της γης; Που θα μετακυλήσει το κόστος; Στο περιθώριο κέρδους του κατασκευαστή ή στην πενιχρή αγοραστική δύναμη του καταναλωτή; …οι στρόφιγγες των τραπεζών παραμένουν κλειστές για μια εκρηκτική ανάπτυξη άλλων εποχών.
