Δημήτρης Μαλλάς
Η συζήτηση για τους τρόπους ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα έλεγα ότι είναι μεν πάντα επίκαιρη αλλά τις χρονιές που έχουμε εκλογές, η συζήτηση γίνεται πάντα λίγο πιο έντονη. Το ίδιο συμβαίνει και φέτος και η προσωπική άποψη μου είναι πως θα πρέπει στη συζήτηση να βάλουμε πιο έντονα από ποτέ το στοιχείο της περιφέρειας.
Πολλές φορές, όταν μιλάμε για ελληνική οικονομία, κάνουμε το λάθος να ασχολούμαστε κυρίως με τις εξελίξεις στην Αθήνα και λίγο στη Θεσσαλονίκη. Σαφώς, στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα είναι σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της χώρας, αλλά μήπως δεν πρέπει να αφήνουμε εκτός την περιφέρεια. Εκτιμώ ότι σε πολλές περιφέρειες της Ελλάδας αλλά και σε αρκετές μεμονωμένες πόλεις υπάρχει μεγάλη δυναμική, εξαιρετικά πανεπιστήμια άρα και υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό, όπως και επιχειρηματίες που αγαπάνε τον τόπο τους και θα ήθελαν να τον δουν να αναπτύσσεται περαιτέρω. Όπως υπάρχουν και άνθρωποι που ασχολούνται με την τοπική πολιτική που θέλουν να κάνουν το κάτι παραπάνω, το κάτι διαφορετικό που θα δώσει μία διαφορετική ώθηση στην περιοχή τους.
Η πραγματική πρόκληση είναι ότι θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, όλοι οι «παίκτες» (σ.σ. ο πολύ σωστός όρος στα αγγλικά είναι stakeholders αλλά η ακριβής ελληνική απόδοση του δεν είμαι βέβαιος ότι υπάρχει) θα πρέπει να συνεργαστούν. Και αυτό σε πολλές περιπτώσεις είναι πρόβλημα με αποτέλεσμα να χάνονται πολλές ευκαιρίες.
Ας δούμε δύο παραδείγματα. Το πρώτο είναι τα Τρίκαλα, τα οποία χαρακτηρίζονται ως πόλη – μοντέλο για την Ελλάδα. Όποιος έχει επισκεφτεί τα Τρίκαλα, δηλώνει ενθουσιασμένος. Αλλά δεν ήταν μόνο ο δήμαρχος που έφερε την αλλαγή, αλλά όλοι οι τοπικοί stakeholders που ενεπλάκησαν και συνεισέφεραν με τον δικό τους τρόπο προκειμένου η πόλη και γενικότερα ο δήμος να έχει ένα διαφορετικό πρόσωπο και να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς. Για να καταλάβει κανείς τι εννοώ, τα Τρίκαλα ίσως να είναι η μοναδική πόλη της Ελλάδας όπου στα καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας τηρείται ο αντικαπνιστικός νόμος. Ή τουλάχιστον στη συντριπτική πλειοψηφία αυτών. Και αυτό έγινε εφικτό, επειδή το ήθελαν και οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων.
Το δεύτερο παράδειγμα είναι η Πάτρα, όπου έχω περισσότερη σχέση λόγω της καταγωγής μου από την ευρύτερη περιοχή της δυτικής Ελλάδας. Στην Πάτρα υπάρχει ένα εξαιρετικό πανεπιστήμιο, το ανθρώπινο δυναμικό είναι υψηλού επιπέδου και υπάρχουν επιχειρηματίες που θέλουν να επενδύσουν. Όποιος έχει επισκεφτεί το PatrasIQ, μία έκθεση καινοτομίας και μεταφοράς τεχνογνωσίας, μπορεί να καταλάβει τι εννοώ. Υπάρχει ένα καινούριο λιμάνι, ο αυτοκινητόδρομος Κορίνθου – Πατρών έχει τελειώσει και σε 2,5 ώρες είσαι στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών. Οι προοπτικές υπάρχουν αλλά επειδή δεν υπάρχει συνεργασία όλων των «παικτών», το μόνο που βλέπει κανείς είναι μία στασιμότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ουδείς γνωρίζει πότε και αν θα υπάρξει σιδηροδρομική σύνδεση του νέου λιμανιού, κάτι που στη σύγχρονη εποχή είναι αδιανόητο να μην υπάρχει αν ένα λιμάνι θέλει να εξελιχθεί σε κόμβο μεταφορών. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι δεν έχει υπάρξει κάποια βοήθεια από τον δήμο προς τις καινοτόμες επιχειρήσεις που αναπτύσσονται στην Πάτρα, όπου το οικοσύστημα των startups είναι αρκετά δυναμικό. Οι τοπικές αρχές αποφεύγουν να ασχοληθούν με το θέμα παρά το γεγονός ότι τέτοιου είδους κινήσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο να σταματήσει το brain drain της πόλης. Και φυσικά είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ η Πάτρα είχε επιλεγεί να είναι μία από τις 3 πόλεις που θα λειτουργούσε πιλοτικά δίκτυο 5G, αυτό δεν έγινε επειδή πολύ απλά ο δήμος είπε ότι δεν το θέλει! Και από την άλλη πλευρά, υπάρχουν παράπονα για την αποβιομηχάνιση της περιοχής, την υψηλή ανεργία και την έλλειψη ανάπτυξης. Όμως, για όλα δεν μπορεί να φταίει η κεντρική διοίκηση. Πρέπει και οι stakeholders σε τοπικό επίπεδο να κάνουν κινήσεις και να δραστηριοποιηθούν. Είναι αυτό που λέμε «αλλαγή νοοτροπίας» και είναι, κατά την προσωπική μου άποψη, το κλειδί προκειμένου η χώρα να κάνει ένα πραγματικό βήμα ανάπτυξης. Και ειδικά στην περιφέρεια εκτιμώ ότι η ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας είναι ακόμη μεγαλύτερη.
