Του Ηλία Καραβόλια
Μπορεί τα «ευκόλως εννοούμενα να παραλείπονται» αλλά μην ξεχνάμε ότι και «τα δυσκόλως εννοούμενα αγνοούνται».
Υπάρχουν λοιπόν κάποιες φωνές και πένες που σκάβουν βαθιά τα επιφαινόμενα, παρά το άπλωμα της πληροφοριακής καταιγίδας στο διαδίκτυο.
Εξορύσσουν αυτό που δεν φαίνεται (ή αυτό που κάνουμε ότι δεν βλέπουμε) και το φέρνουν στην επιφάνεια, το τεκμηριώνουν ως πρόδηλο και προφανές.
Η Grace Blakelye – την έμαθα από τον Paul Krishnamurty και τον Dimitris Galantis – προσπαθεί να μπαίνει στην υπερδομή του καπιταλιστικού εποικοδομήματος, εξετάζοντας στοιχεία για τις δομές και τις τάσεις του καιρού στην παγκόσμια οικονομία, κυρίως, αλλά και την γεωπολιτική.
- Ας μείνουμε στο πρώτο, στο τι μελλούμενα περιμένουμε στο οικονομικό σύστημα και τις αγορές.
Η Blakeley με ένα άρθρο της , αναλύει την κατάσταση των αγορών με τις αποτιμήσεις εταιρειών ΑΙ ( τεχνητής νοημοσύνης ) καταλήγοντας σ’ ένα διάγραμμα
Όσοι θέλουν να δουν αν έρχεται σκάσιμο φούσκας ή αν αντέξουν τελικά αυτές οι διαπλεκόμενες και αλληλένδετες κεφαλαιοποιήσεις, ας διαβάσουν το άρθρο της περί «κυκλικής ΑΙ οικονομίας».
Εμένα με απασχολεί κάτι διαφορετικό.
Στο σχεδιάγραμμα του Bloomberg που παραθέτει η αναλύτρια, τολμώ να πω ότι βλέπω κάτι από το αγαπημένο μου βιβλίο πολιτικής φιλοσοφίας (και βαθιάς επιρροής στην ιστορία των ιδεών) «Καπιταλισμός και Σχιζοφρένεια : Ο Αντι-Οιδίπους» στο οποίο το 1971 οι σπουδαίοι Deleuze & Guattari έγραφαν για την περίφημη απ-εδαφικοποίηση των ροών του κεφαλαίου στον καπιταλισμό.
Μπορεί να αυθαιρετώ νοηματικά , ή να κάνω «επιστημονικοφανή» αδόκιμα φαντασιακά άλματα, αλλά οι «επιθυμητικές τους μηχανές» δεν διαφέρουν με την σημερινή «παιχνιδομηχανή» του συστήματος (ΑΙ) ούτε η περίφημη «γραμμομοριακή σχιζοροή του κεφαλαίου» ,όπως την αποκαλούσαν, διαφέρει από τις διαστημικές εκτοξεύσεις των τιμών, με τις ασύλληπτες ταχύτητες συναλλαγών και ροών χρήματος στον κόσμο των «παρανοϊκών» ανοδικών κεφαλαιοποιήσεων στα σημερινά χρηματιστήρια.
Η διαπλοκή και η συσχέτιση μετοχικών θέσεων των θεσμικών επενδυτών, ως προς τα κερδοσκοπικά τους συμφέροντα, οι συμφωνίες ανταλλαγής τεχνογνωσίας, οι εξαγορές και οι ιδιωτικές τοποθετήσεις ( δηλαδή η κατάληψη θέσης του κεφαλαίου στην προσδοκία) είναι απεικονισμένη στη χαρτογράφηση της «κυκλικότητας» της επιθυμίας για προεξοφληθέντα υπερκέρδη από την τεχνητή νοημοσύνη.
Και αυτό γιατί η κάθε εταιρεία ΑΙ με τις αυμφωνίες δις δολαρίων από και προς αυτή, είναι μια «προσδοκία προεξόφλησης» ενός μέλλοντος υποτίθεται ασύλληπτης κερδοφορίας.
Η κάθε πραγματική και δυνητική ροή κεφαλαίων είναι υποτίθεται μια τονωτική ένεση της μέλλουσας υπεραξίας από τον (αναμενόμενο συνεχώς )θαυμαστό καινούργιο κόσμο.
Ο ιστός αυτός της χρηματιστηριακής αράχνης δεν είναι φυσικά το δίχτυ ασφαλείας των μικροεπενδυτών (που άμεσα ή έμμεσα συμμετέχουν στο πάρτι)
Η αναλύτρια είναι φυσικά ξεκάθαρη : η φούσκα θα σκάσει αλλά θα την πληρώσει η μαρίδα, όχι οι καρχαρίες μεγαλοεπενδυτές.
Το μείζον όμως φρονώ ότι είναι άλλο. Το μεγάλο διακύβευμα είναι διαφορετικό από το αν θα χαθούν αξίες και υπεραξίες επενδυτών, ή αν γεννηθεί χρηματοπιστωτική κρίση.
Το ζήτημα είναι ποιες ακριβώς κοινωνικές σχέσεις εξάρτησης, ποιες ταξικές διαφορές , ποιες ανισότητες οικονομικές και πολιτισμικές, και τελικά ποιες σχέσεις παραγωγής εμπεριέχονται καλά καλυμμένες κάτω από τον ιστό της αράχνης, πίσω από κάθε φίρμα ΑΙ που ακόμη «καίει κεφάλαια»
Και ποιες βάσεις ομότιμης παραγωγής ή ασύμμετρης πρόσβασης και πληροφόρησης ίσως, δεν βλέπουμε πίσω από κύκλους, ροές και τόξα.
Αυτά που ανακατευθύνουν το αόρατο κεφάλαιο να καθοδηγεί ένα εξίσου αόρατο εργασιακό σκηνικό αλγοριθμικού ταιηλορισμού παγκοσμίως.
Και φυσικά, με το δισκοπότηρο της τεχνητής νοημοσύνης να είναι κάτι σαν ανανεώσιμη πηγή ενέργειας ( τώρα που σχεδόν έσκασε η πράσινη φούσκα) κάτι σαν αυτοαναπαραγόμενη πρώτη ύλη.μια νέα «σπάνια γαία» που έχει εξορυχθεί από βαθιές σπηλιές των δικτύων,
Και αυτός ο νέος άυλος χρυσός (που φουσκώνει σε ιστορικά ύψη μεταξύ άλλων και την τιμή του αληθινού χρυσού) εξελίσσεται και κυριαρχεί στις οθόνες μας, ως ένα αθέατο σύνολο από μοντέλα μηχανικής μάθησης ( ώστε η ΑΙ να είναι τελικά παντού, αλλά ταυτόχρονα πουθενά ορατή …)
