Η εμπειρία της τελευταίας δεκαπενταετίας κατέδειξε ότι η χαμηλή αποδοτικότητα του δικαστικού συστήματος και η αδυναμία ταχείας εκδίκασης υποθέσεων αφερεγγυότητας έχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος όσο και στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, τόνισε ο Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στην επιστημονική ημερίδα του ΟΠΕΔ στο υπουργείο Δικαιοσύνης.
Οπως ανέφερε ο κεντρικός τραπεζίτης, οι καθυστερήσεις στις δικαστικές διαδικασίες συνεπάγονται παράταση εκκρεμοτήτων, καθώς σημαντικός αριθμός υποθέσεων παραμένουν για χρόνια ανοιχτές και δεσμεύουν κεφάλαια που δεν μπορούν να επανενταχθούν στην οικονομία. Την ίδια στιγμή, όσο καθυστερεί η εκκαθάριση επιχειρήσεων που πτώχευσαν αλλά και η ρευστοποίηση εξασφαλίσεων και γενικά οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, η αξία ακινήτων ή άλλων εξασφαλίσεων φθίνει, μειώνοντας την πιθανότητα ανάκτησης για τις τράπεζες.
Επιχειρήσεις και νοικοκυριά που θα μπορούσαν να επανέλθουν σε βιώσιμη ρύθμιση χάνουν αυτή τη δυνατότητα, καθώς τα χρέη τους διογκώνονται και η χρηματοοικονομική τους θέση επιδεινώνεται, ενώ οι τράπεζες βλέπουν τους ισολογισμούς τους να επιβαρύνονται και την ικανότητά τους να χορηγήσουν νέα δάνεια να περιορίζεται. Έτσι, η αποκλιμάκωση του ιδιωτικού χρέους καθυστερεί, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται η κατανάλωση, η επενδυτική δαπάνη και, τελικά, η ανάπτυξη.
Ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, αντιμετωπίζει σε κάποιο βαθμό τα παραπάνω προβλήματα και θα βοηθήσει στην επιτάχυνση των διαδικασιών.
Ιδιαίτερα θετικές παρεμβάσεις είναι α) η υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων που επιταχύνουν τις διαδικασίες και μειώνουν την αβεβαιότητα, β) η αναδιοργάνωση των πρωτοδικείων μέσω του Νέου Δικαστικού Χάρτη, με στόχο την πιο ορθολογική κατανομή πόρων και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων, καθώς και γ) η αναβάθμιση της εκπαίδευσης των δικαστικών λειτουργών, ώστε να ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες απαιτήσεις ενός σύνθετου οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος αναμένεται να αποφέρει σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία, η οποία χαρακτηρίζεται από μικρά μεγέθη επιχειρήσεων, χαμηλές επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα, υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων που βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος και χαμηλά ποσοστά εξόδου μη οικονομικά υγιών επιχειρήσεων. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι χώρες με ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές δικαστικές διαδικασίες αφερεγγυότητας επιτυγχάνουν υψηλότερα ποσοστά ανάκτησης χρέους και συντομότερη επιστροφή επιχειρήσεων στη δραστηριότητα.
Επιπλέον, η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης θα βοηθήσει στην αύξηση της κατανεμητικής αποδοτικότητας (allocative efficiency), καθώς οι πλέον παραγωγικές και δυναμικές επιχειρήσεις σε κάθε τομέα θα είναι σε θέση να προσελκύσουν το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας και του κεφαλαίου και οι λιγότερο παραγωγικές επιχειρήσεις θα εξέρχονται από την αγορά. Με αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί η συνολική παραγωγικότητα και θα επιταχυνθούν οι μεσομακροπρόθεσμοι ρυθμοί ανάπτυξης, επεσήμανε ο κος Στουρνάρας
