Μετά το θάνατο του πάπα Φραγκίσκου, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, συγκαλείται κονκλάβιο στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού, όπου οι καρδινάλιοι συμμετέχουν σε γύρους ψηφοφορίας για να καθορίσουν τον επόμενο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Το κονκλάβιο είναι ουσιαστικά η «Σύνοδος των Καρδιναλίων». Η σύγκληση θα γίνει μετά την ταφή του πάπα Φραγκίσκου. Η σορός θα τεθεί πρώτα σε λαϊκό προσκύνημα. Το πένθος διαρκεί 9 ημέρες, ενώ η ταφή πραγματοποιείται μεταξύ της τέταρτης και έκτης ημέρας από το θάνατό του. Η Ιταλία επίσης κηρύσσει περίοδο εθνικού πένθους.
Η διαδικασία για την εκλογή του νέου Πάπα, δεν προβλέπεται να κρατήσει περισσότερο από έναν μήνα. Η ψηφοφορία είναι μυστική με τους καρδινάλιους να παραμένουν κλεισμένοι εντός συγκεκριμένου χώρου, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, μέχρι να υπάρξει αποτέλεσμα. Το σήμα για την εκλογή είναι ο γνωστός λευκός καπνός.
Αν δεν έχει εκλεγεί Πάπας έπειτα από 13 ημέρες, τότε γίνεται ψηφοφορία ανάμεσα στους δύο επικρατέστερους υποψηφίους, χωρίς όμως να αλλάξει η απαίτηση για αυξημένη πλειοψηφία. Ο στόχος είναι να επιτευχθεί πραγματική ενότητα και να αποτραπούν οι συμβιβαστικές επιλογές.
Σύμφωνα με ιταλικά Μέσα Ενημέρωσης, μόνο 138 από τους 253 καρδιναλίους θα μπορούν να υπηρετήσουν ως εκλέκτορες στο επόμενο κονκλάβιο και κανένας καρδινάλιος άνω των 80 ετών δεν μπορεί να συμμετάσχει στην ψηφοφορία.
Σημειώνεται πως η απόφαση για το «κλείδωμα» των καρδινάλιων σε μια αίθουσα είχε ληφθεί για να επιταχυνθεί η εκλογή του νέου Πάπα αφού σε ορισμένες περιπτώσεις, λόγω εσωτερικών διαφωνιών, η διαδικασία διαρκούσε ακόμη και ολόκληρα χρόνια. Πρόκειται για μια αυστηρά καθορισμένη τελετουργία με ρίζες που φτάνουν πίσω στον 13ο αιώνα.
Μέχρι και το 1978, οι καρδινάλιοι διέμεναν σε πρόχειρα δωμάτια κοντά στην Καπέλα Σιστίνα. Από το 2005, διαμένουν στον οίκο φιλοξενίας Santa Marta, ένα κτίριο με περίπου 130 δωμάτια, το οποίο σφραγίζεται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Οι επικρατέστεροι καρδινάλιοι για τη θέση του Πάπα:
Προσφάτως, πριν ακόμα ο Πάπας Φραγκίσκος φύγει από τη ζωή, κι ενώ η κατάσταση της υγείας του είχε επιδεινωθεί, διεθνή Μέσα Ενημέρωσης, δημοσίευσαν μια λίστα με τους επικρατέστερους υποψήφιους καρδιναλίους για τη θέση του Πάπα. Αυτοί είναι οι:
Καρδινάλιος Matteo Zuppi, 69 ετών, Ιταλία
Καρδινάλιος Wim Eijk, 71 ετών, Κάτω Χώρες
Καρδινάλιος Pietro Parolin, 70 ετών, Ιταλία
Καρδινάλιος Fridolin Ambongo Besungu, 65 ετών, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
Καρδινάλιος Luis Antonio Tagle, 67 ετών, Φιλιππίνες
Καρδινάλιος Πέτερ Έρντο, 72 ετών, Ουγγαρία
Καρδινάλιος Raymond Burke, 76 ετών, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
Καρδινάλιος Mario Grech, 67 ετών, Μάλτα
Άλλος πιθανός υποψήφιος που συγκεντρώνει καλές πιθανότητες εκλογής, σύμφωνα με τα ιταλικά Μέσα Ενημέρωσης είναι ο Jean-Claude Hollerich, ένας Ιησουίτης του Λουξεμβούργου και ομιλητής στη Σύνοδο για τη Συνοδικότητα, που εκτιμήθηκε πολύ από τον Φραγκίσκο για την προσοχή του στα κοινωνικά ζητήματα.
Ακόμα ο Pierbattista Pizzaballa, Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ξεχωρίζει για την εμπειρία του στο διαθρησκευτικό διάλογο αλλά και ο Jean-Marc Aveline, Αρχιεπίσκοπος Μασσαλίας.
Από την Πορτογαλία, ο καρδινάλιος José Tolentino de Mendonça θα αντιπροσώπευε μια σημαντική επιλογή για την πολιτιστική και θεολογική του ευαισθησία.
