Η Διεύθυνση Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF Α.Ε. διεξήγαγε το 2025, πρωτογενή έρευνα στις μεσαίου και μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις της χώρας, βάσει του απασχολούμενου προσωπικού τους, με θέμα τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τις Δράσεις ESG, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάζονται συνοπτικά στη συνέχεια.
ΔΗΛΩΣΗ Νικήτα Κωνσταντέλλου, Προέδρου & CEO του Ομίλου ICAP CRIF
“Στρατηγική επιλογή για τις ελληνικές επιχειρήσεις αποτελεί ή πρέπει να αποτελεί, ο μετασχηματισμός των επιχειρηματικών τους μοντέλων με βάση τους στόχους Βιωσιμότητας και ESG κριτηρίων. Ολοένα και περισσότερες ελληνικές εταιρείες προβαίνουν στη μέτρηση, τη δημοσιοποίηση και τη διαχείριση των κινδύνων και των ευκαιριών που αφορούν τη βιωσιμότητά τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Βιώσιμης Ανάπτυξης αξιολογώντας την με Score 8,4/10.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, αφού ο βαθμός υιοθέτησης των πρακτικών ESG από τις ίδιες τις επιχειρήσεις του δείγματος κυμάνθηκε σε μέτρια επίπεδα (score: 5,7/10) και ο αντίστοιχος βαθμός για το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα (score: 4,4/10), καταδεικνύοντας σημαντική απόκλιση. Καθώς εντείνεται η ανησυχία και ο δημόσιος διάλογος για την κλιματική αλλαγή, οι δαπάνες των επιχειρήσεων για το περιβάλλον (40%) παραμένουν σταθερά πρώτες τα τελευταία τρία έτη. Ακολουθούν οι κοινωνικές δράσεις (34%) και οι ενέργειες που αφορούν στην εταιρική διακυβέρνηση (26%). Ενδεικτικό της θετικής ανταπόκρισης των εταιρειών σε πρακτικές Βιωσιμότητας αποτελεί το γεγονός ότι πάνω από τις μισές (56%) αύξησαν τα ποσά που διέθεσαν στην υλοποίηση δράσεων ESG το 2024 συγκριτικά με το 2023.
Διερευνώντας το ύψος των σχετικών κονδυλίων για δράσεις ESG προκύπτει ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών (87%) δαπάνησε έως €200 χιλ. Σχεδόν μία στις δύο εταιρείες (49%) δηλώνει ότι η Ανώτατη Διοίκηση κρατά τη συνολική υπευθυνότητα για τις δράσεις ESG, καταδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο της να εξασφαλίσει την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας. Το 53% των επιχειρήσεων χαρακτηρίζει ως πολύ και πάρα πολύ χρήσιμη τη συγκριτική αξιολόγηση των ESG επιδόσεών της με τις αντίστοιχες άλλων ομοειδών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο.
Η ενίσχυση της εταιρικής εικόνας (85%) και η προσέλκυση υψηλού επιπέδου ανθρώπινου δυναμικού (83%) αποτελούν τα κυριότερα οφέλη της υιοθέτησης δράσεων ESG, ενώ το κόστος αποτελεί τον κυριότερο ανασταλτικό παράγοντα υλοποίησής τους. Η βιώσιμη ανάπτυξη και η υιοθέτηση των δράσεων ESG, ανεξαρτήτως του μεγέθους μιας επιχείρησης, επιφέρουν πολλαπλά οφέλη σε περιβαλλοντικό, οικονομικό, εταιρικό και κοινωνικό επίπεδο. Η αξιολόγηση των εταιρειών θα πρέπει να γίνεται όχι μόνο βάσει της χρηματοοικονομικής τους επίδοσης, αλλά και του περιβαλλοντικού και κοινωνικού τους αντίκτυπου, παράλληλα με τις δράσεις διακυβέρνησης.
Η πρόκληση, ωστόσο, τα επόμενα έτη καθίσταται μεγαλύτερη για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), που αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της Ελληνικής Οικονομίας. Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητη η ενημέρωση αυτών, αλλά και γενικότερα του κοινωνικού συνόλου, η εκπαίδευση των στελεχών των επιχειρήσεων, η προσαρμογή στο νέο απαιτητικό θεσμικό πλαίσιο και η παροχή κινήτρων από πλευράς της πολιτείας που θα ενθαρρύνουν ολοένα και περισσότερες εταιρείες στην υιοθέτηση δράσεων ESG.”
Οι ελληνικές επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Εταιρικής Υπευθυνότητας αξιολογώντας την με Score 8,4/10 (κλίμακα σημαντικότητας από 0 έως 10, όπου 0: Καθόλου Σημαντική, 10 Εξαιρετικά Σημαντική) (Διάγραμμα 1).
Ωστόσο, παρά την αναγνώριση της σημαντικότητας, σε ερώτηση σχετικά με τον βαθμό εφαρμογής των δράσεων ESG από τις ίδιες τις επιχειρήσεις (5,7/10) καθώς και από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων (4,4/10) προέκυψε σημαντική απόκλιση, 2,7 και 4,0 μονάδων αντίστοιχα. Αναλυτικότερα, το 70% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα αξιολόγησε χαμηλά (από 0 έως 5) τον βαθμό ενσωμάτωσης του ESG στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.
Το ποσοστό των εταιρειών που επέλεξε την αντίστοιχη χαμηλή αξιολόγηση (0-5), όσον αφορά τον βαθμό υιοθέτησης πρακτικών ESG από την ίδια την εταιρεία τους, περιορίζεται στο 40%, καταδεικνύοντας σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης του ESG. Η συμπεριφορά των εταιρειών σε όλους τους τομείς της οικονομίας είναι καίριας σημασίας τόσο για την ανάπτυξή τους όσο και για την επιτυχή μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 (Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία) και την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των στόχων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.
Τομείς Εφαρμογής Δράσεων ESG
Στα πλαίσια της έρευνας διερευνήθηκε η κατανομή του συνολικού προϋπολογισμού των εταιρειών για πρακτικές ESG, στους τρεις βασικούς πυλώνες:
• Περιβάλλον
• Κοινωνία
• Εταιρική Διακυβέρνηση
Τα υψηλότερα κονδύλια και το 2024 κατευθύνθηκαν σε περιβαλλοντικές δράσεις (40%). Ακολούθησαν (34%) οι κοινωνικές δράσεις και οι ενέργειες που αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση (26%) (Διάγραμμα 2). Καθώς εντείνεται συνεχώς η ανησυχία και ο δημόσιος διάλογος για την κλιματική αλλαγή, οι δαπάνες για το περιβάλλον παραμένουν σταθερά πρώτες τα τελευταία έτη. Ωστόσο, συγκριτικά με τα αποτελέσματα της αντίστοιχης περσινής έρευνας προκύπτει ότι η εταιρική διακυβέρνηση «κέρδισε έδαφος» το 2024 σε σχέση με το 2023 (μερίδιο της τάξεως του 24%) με τις επιχειρήσεις να εστιάζουν στην αλλαγή και τον εκσυγχρονισμό του τρόπου διακυβέρνησής τους με όρους βιωσιμότητας. Ανάλογη είναι η εικόνα και στην ερώτηση ποιες δράσεις ESG θεωρούν πιο σημαντικό να μοιράζονται με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders). Το 46% των συμμετεχόντων έκρινε ως πιο σημαντικές τις περιβαλλοντικές πρακτικές και ακολούθησαν οι κοινωνικές δράσεις (28%) και η δημοσιοποίηση στοιχείων που αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση (26%) (Διάγραμμα 3).
Διαχείριση Δράσεων ESG
Οι επιχειρήσεις του δείγματος ρωτήθηκαν σχετικά με το ποια Διεύθυνση/Τμήμα αποφασίζει και διαχειρίζεται τις δράσεις ESG. Σχεδόν μία στις δύο εταιρείες (49%) δήλωσε ότι η Διοίκηση είναι υπεύθυνη για τις δράσεις ESG, καταδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο της στην ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας. Ακολουθούν με μεγάλη διαφορά η Διεύθυνση Βιώσιμης Ανάπτυξης και η Οικονομική Διεύθυνση με μερίδιο συμμετοχής της τάξεως του 11% έκαστη. Αξιόλογο ποσοστό συμμετοχής καταλαμβάνει και η Διεύθυνση Εταιρικής Επικοινωνίας/Μάρκετινγκ (8%) και έπονται η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού (7%) και το Τμήμα Διασφάλισης Ποιότητας (6%). Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιλογή άλλο (8%) περιλαμβάνει κυρίως τη Διατμηματική Επιλογή, δηλαδή την από κοινού λήψη αποφάσεων από τις επιμέρους Διευθύνσεις της κάθε εταιρείας και τη Διεύθυνση Κανονιστικής Συμμόρφωσης (Διάγραμμα 4).
Το 45% των εταιρειών δεν δημοσιεύει κανένα στοιχείο σχετικά με τις πρακτικές ESG που εφαρμόζει. Το 16% των συμμετεχόντων εκδίδει Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης (κυρίως μεγάλου μεγέθους εταιρίες, εισηγμένες στο Χ.Α.). Την Ετήσια Οικονομική Έκθεση επιλέγει το 14% των επιχειρήσεων, ενώ την ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προτιμά το 12% και 9% αντίστοιχα του δείγματος (Διάγραμμα 5).
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ
