To σενάριο μιας παγκόσμιας ύφεσης δεν φαίνεται να βρίσκεται στο προσκήνιο, ωστόσο θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για αυξήσεις τιμών και επιβράδυνση της ανάπτυξης, λένε οι οικονομολόγοι.
«Δεν θα υπάρξει ξαφνικό «μετά»-στασιμοπληθωρισμού», δήλωσε ο Simon Baptist, παγκόσμιος επικεφαλής οικονομολόγος στο Economist Intelligence Unit, αναφερόμενος σε στο ενδεχόμενο μιας αιφνιδιαστικής ύφεσης μετά από μια περίοδο στασιμοπληθωρισμού.
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις της πανδημίας συνεχίζουν να ταλανίζουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, ο στασιμοπληθωρισμός – που χαρακτηρίζεται από χαμηλή ανάπτυξη και υψηλό πληθωρισμό – θα παραμείνει “για τουλάχιστον τους επόμενους 12 μήνες”, δήλωσε ο Baptist στο CNBC την περασμένη εβδομάδα.
«Οι τιμές των εμπορευμάτων θα αρχίσουν να μειώνονται από το επόμενο τρίμηνο, αλλά θα παραμείνουν μόνιμα υψηλότερες από ό,τι πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία για τον απλό λόγο ότι οι ρωσικές προμήθειες σε πολλά εμπορεύματα θα μειωθούν οριστικά», πρόσθεσε.
Η πανδημία καθώς και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν καταπνίξει την προσφορά εμπορευμάτων και αγαθών και έχουν ανατρέψει την αποτελεσματική διανομή μέσω παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, ωθώντας προς τα επάνω τις τιμές των καθημερινών αγαθών, όπως τα καύσιμα και τα τρόφιμα.
Όμως, ενώ οι υψηλότερες τιμές θα προκαλέσουν αναταραχή στα νοικοκυριά, η ανάπτυξη σε πολλά μέρη του κόσμου, αν και αργή, εξακολουθεί να καταγράφει άνοδο ενώ η αγορά εργασίας δεν έχει καταρρεύσει. Τα επίπεδα της ανεργίας σε πολλές οικονομίες έχουν φτάσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών.
Ακόμα κι αν η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει από ύφεση, πολλοί καταναλωτές έχουν άφθονες αποταμιεύσεις και έχουν εφοδιαστεί με διαρκή αγαθά οικιακής χρήσης, ανέφερε ο οικονομολόγος. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της AMP Capital, Shane Oliver, αποκλείει το σενάριο της ύφεσης τουλάχιστον για τους επόμενους 18 μήνες.
«Οι καμπύλες αποδόσεων ή το χάσμα μεταξύ των αποδόσεων των μακροπρόθεσμων ομολόγων και των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων δεν έχουν ακόμη αναστραφεί και δεν υπάρχουν σημάδια ύφεσης – ακόμη κι φανεί κάτι τέτοιο σήμερα, χρονικά η ύφεση θα φανει μετά από 18 μήνες», ανέφερε.
Την ίδια στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αυξάνουν τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό. Η Fed νωρίτερα αυτόν τον μήνα ανακοίνωσε τη μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων εδώ και πάνω από 22 χρόνια, αυξάνοντας το βασικό της επιτόκιο κατά μισή ποσοστιαία μονάδα και προειδοποιώντας για περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων.
Τα πρακτικά της Federal Reserve που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη έδειξαν ότι οι αξιωματούχοι ήταν έτοιμοι να προχωρήσουν με πολλαπλές αυξήσεις επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, καθώς προσπαθούν να μειώσουν τον πληθωρισμό.
Την περασμένη εβδομάδα, η Reserve Bank της Νέας Ζηλανδίας, η οποία έχει πιέσει περισσότερο από άλλες κεντρικές τράπεζες, αύξησε το επιτόκιο των μετρητών της κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στο 2%. Ήταν η πέμπτη κατά σειρά αύξηση των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας. Το επιτόκιο έχει πλέον αυξηθεί κατά 1,75 ποσοστιαίες μονάδες από τον περασμένο Οκτώβριο.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως ο έλεγχος του πληθωρισμού πάντα ελλοχεύει υφεσιακούς κινδύνους. Ο στασιμοπληθωρισμός είναι δύσκολο να ελεγχθεί, καθώς η χαλάρωση των υψηλών τιμών μέσω της αύξησης των επιτοκίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη χαμηλότερη ανάπτυξη.
«Όσο περισσότερο ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός, τόσο περισσότερες επενδυτικές αγορές ανησυχούν ότι οι κεντρικές τράπεζες δεν θα μπορέσουν να τον ελέγξουν χωρίς να προκαλέσουν ύφεση. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Fed Πάουελ, η αύξηση του πληθωρισμού στο 2% θα «περιλάβει κάποιο πόνο», είπε ο Όλιβερ.
