Του Γιάννη Λεοντάρη
Νέα έκθεση της Vodafone για την ψηφιοποίηση των πόλεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο υποστηρίζει ότι θα απαιτηθούν επείγοντα μέτρα προκειμένου να ξεπεραστούν τα υπάρχοντα εμπόδια και να στεφθεί με επιτυχία ο φιλόδοξος σχεδιασμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις έως το 2030.
Στην κορυφή της λίστας των μέτρων που καλούνται να λάβουν τα κράτη – μέλη της ΕΕ είναι η επαρκής χρηματοδότηση, η δημιουργία ομάδων εργασίας έξυπνων πόλεων και η διαθεσιμότητα υψηλής ποιότητας συνδεσιμότητας.
Η έρευνα, με τίτλο «Fit for the Future Cities: Πώς η τεχνολογία μπορεί να επιταχύνει τη βιώσιμη αλλαγή» διενεργήθηκε από την Opinion Matters και πραγματοποιήθηκε σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, με την μέθοδο ενδελεχών συνεντεύξεων σε 550 ειδικούς πόλεων με αρμοδιότητες σχετικές με την τεχνολογία και την καινοτομία, οι οποίοι κλήθηκαν να προσδιορίσουν την πρόοδο στην υιοθέτηση χαρακτηριστικών έξυπνων πόλεων, τις ευκαιρίες και τους ανασταλτικούς παράγοντες.
Κοινός παρονομαστής των συμπερασμάτων της μελέτης είναι τα υψηλά επίπεδα υποστήριξης για την δημιουργία έξυπνων πόλεων στην Ευρώπη. Ειδικότερα:
– Το 88% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η χώρα τους έχει ξεκινήσει το ταξίδι μετασχηματισμού των πόλεών της σε έξυπνες πόλεις.
– Το 79% θεώρησε ότι οι λύσεις έξυπνων πόλεων είναι κάτι που χαίρει της εκτίμησης των τοπικών αρχών.
– 7 στις 10 ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετείχαν στην έρευνα σχεδιάζουν να επενδύσουν σε έξυπνες λύσεις στο μέλλον, ενώ περισσότερες από τις μισές (52%) να σχεδιάζουν να επενδύσουν 2-10 εκατομμύρια ευρώ για τον σκοπό αυτό τα επόμενα τρία χρόνια.
Παρόλο που οι 10 χώρες βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις εφαρμογής του σχεδιασμού τους για τις έξυπνες πόλεις, οι απαντήσεις που δόθηκαν ανέδειξαν έναν υποκείμενο κατακερματισμό ευθυνών που υπονομεύει την υπέρβαση των όποιων εμποδίων.
Συγκεκριμένα, υπογραμμίστηκαν από τους συμμετέχοντες η ανάγκη συχνών παρεμβάσεων σε πολλαπλά γεωγραφικά επίπεδα, καθώς και η πρόκληση του πολύπλοκου συντονισμού μεταξύ δημοτικών συμβουλίων, εθνικών κυβερνήσεων και διακυβερνητικών φορέων, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι ερωτηθέντες διέκριναν τα παρακάτω ως τα κύρια εμπόδια στην υιοθέτηση λύσεων έξυπνης πόλης:
– έλλειψη χρηματοδότησης
– νομοθεσία
– ανεπαρκείς υποδομές
– ανησυχίες για το απόρρητο και την ασφάλεια
– πολυπλοκότητα της διαδικασίας προμηθειών
– έλλειψη στρατηγικής
– έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων
Οι λύσεις που προτείνονται
Η προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επιτάχυνση της δημιουργίας έξυπνων πόλεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, στην έκθεση προσδιορίζονται τέσσερις κύριοι άξονες:
- Διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης – τόσο μέσω δημόσιων όσο και ιδιωτικών επενδύσεων – πλήρης ενημέρωση για τις διαθέσιμες λύσεις και σαφείς οδηγίες σχετικά με τον τρόπο πρόσβασης σε αυτές.
- Ανάπτυξη σχεδίων έξυπνων πόλεων, με τη δημιουργία ειδικών ομάδων εργασίας. Αυτές οι ομάδες θα είναι υπεύθυνες να μοιράζονται τις βέλτιστες πρακτικές και να αναπτύσσουν πλαίσια για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας και του αντίκτυπου των λύσεων έξυπνων πόλεων. Οι ομάδες εργασίας μπορούν επίσης να παρέχουν συστάσεις σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης και συμμόρφωσης με τα νομικά πλαίσια που επηρεάζουν την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων, όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.
- Βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων τόσο για το ανθρώπινο δυναμικό που επιλέγει και αναπτύσσει λύσεις έξυπνων πόλεων όσο και για τους πολίτες που θα κάνουν χρήση των υπηρεσιών που υποστηρίζουν οι λύσεις αυτές.
- Συνδεσιμότητα υψηλής ποιότητας διαθέσιμη και οικονομικά προσιτή σε όλους, ως ο καταλύτης για επιτυχημένη ανάπτυξη έξυπνων πόλεων.
Οι Pathfinders και οι Front-Runners
Η έρευνα προσδιορίζει πέντε στάδια υιοθέτησης λύσεων έξυπνης πόλης, με το μεγαλύτερο ποσοστό των πόλεων (45%) να εμπίπτει στην κατηγορία «Pathfinder». Οι Pathfinders έχουν αρχίσει να υιοθετούν λύσεις, αλλά χρειάζονται περαιτέρω χρηματοδότηση και σαφή στρατηγική για να υλοποιήσουν τους στόχους τους, καθώς και επενδύσεις σε ικανές ψηφιακές υποδομές.
Η ομάδα των χωρών που είναι πιο προηγμένες στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους προσδιορίζονται ως «Front-Runners». Αυτές επωφελούνται από την τεχνολογική ωρίμανση των πόλεών τους και δείχνουν πρόθυμες να επενδύσουν περαιτέρω σε καινοτόμες λύσεις, ωστόσο αποτελούν μόλις το 11% των ερωτηθέντων.
Στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας, μόλις το 10% των πόλεων ανήκει στην κατηγορία του «Front-Runner», ενώ το 25% κατατάσσεται ως «Pathfinder» και ένα άλλο 25% αντιστοιχεί σε πόλεις που έχουν αντιληφθεί τα οφέλη της ψηφιοποίησής τους, την οποία πλέον εντάσσουν στις πολιτικές τους προτεραιότητες.
