Ο ΣΕΒΕ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις που αφορούν την επιβολή νέων δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ευρωπαϊκά προϊόντα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και ελληνικά εξαγώγιμα αγαθά.
Παρότι η αρχική ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ προέβλεπε την επιβολή πρόσθετων δασμών ύψους 20% σε σειρά προϊόντων, η κατάσταση σήμερα εμφανίζει σημάδια αποκλιμάκωσης καθώς ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε τρίμηνη αναστολή της εφαρμογής των ανταποδοτικών δασμών (με εξαίρεση τον βασικό δασμό 10%) για τις εισαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ. Η αναστολή τέθηκε σε ισχύ από τις 10 Απριλίου 2025 και λήγει στις 9 Ιουλίου 2025, ενώ κατά την περίοδο αυτή θα συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις σε διμερές και πολυμερές επίπεδο. Σημαντικό είναι ότι από την αναστολή εξαιρούνται προϊόντα στρατηγικού χαρακτήρα, όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, τα οχήματα καθώς και ανταλλακτικά τους, τα οποία εξακολουθούν να υπάγονται στους δασμούς κατηγορίας 232 (περί εθνικής ασφάλειας) και επιβαρύνονται με εισαγωγικό δασμό ύψους 25%. Ο ΣΕΒΕ διατηρεί συγκρατημένη αισιοδοξία για την τελική έκβαση των διαβουλεύσεων και παραμένει σε επαγρύπνηση, στηρίζοντας ενεργά τα συμφέροντα των Ελλήνων εξαγωγέων.
Οι δασμοί αυτοί, που επιβάλλονται οριζόντια σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδέχεται να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα ορισμένων κλάδων της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ωστόσο, οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά αναμένεται να είναι περιορισμένες, χωρίς να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία. Παράλληλα όμως, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι έμμεσες επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές των δασμών στις άλλες χώρες της ΕΕ που μπορεί να επηρεάσουν τις αντίστοιχες οικονομίες και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΕΣ, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε €2,41 δισ., σημειώνοντας αύξηση 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σχέση με το 2020. Παρά τη θετική αυτή πορεία, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, γεγονός που υποδηλώνει περιορισμένη οικονομική εξάρτηση από την αμερικανική αγορά. Κατά συνέπεια, η επιβολή των συγκεκριμένων δασμών, αν και αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στον εξαγωγικό μας κλάδο, εκτιμάται ότι θα επιφέρει έναν σχετικά μικρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Σε κλαδικό επίπεδο, τα τρόφιμα και ποτά αποτελούν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο προς τις ΗΠΑ, με μερίδιο 30,6%, ακολουθούμενο από τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5%. Ιδιαίτερη σημασία για τον ελληνικό εξαγωγικό τομέα έχει η αμερικανική αγορά στον κλάδο των ελιών, καθώς πρόκειται για το δεύτερο σημαντικότερο εξαγόμενο προϊόν. Αγροδιατροφικά είδη, όπως οι ελιές, τα ροδάκινα, το ελαιόλαδο, η φέτα, το ακτινίδιο και τα ψάρια επιβεβαιώνουν τη δυναμική παρουσία των ελληνικών τροφίμων στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύοντας περαιτέρω το αποτύπωμα της χώρας στον τομέα των ποιοτικών μεσογειακών προϊόντων. Την ίδια στιγμή, η εξαγωγική δυναμική της χώρας ενισχύεται από βιομηχανικά προϊόντα όπως το αλουμίνιο και τα προϊόντα του, με εξαγωγές που αξίζουν τα €136,3 εκατ., αλλά και το τσιμέντο, που κατέγραψε εξαγωγές €93,1 εκατ., επιβεβαιώνοντας την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας υλικών και κατασκευών στις απαιτητικές αγορές των ΗΠΑ.
Ο ΣΕΒΕ συνεχίζει να παρακολουθεί ενεργά τις εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπορικό περιβάλλον και προσδοκά σε μία αποτελεσματική διαπραγμάτευση ΕΕ-ΗΠΑ. Παράλληλα βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με την Ελληνική Κυβέρνηση, τα αρμόδια υπουργεία, την Αμερικανική Πρεσβεία, ευρωπαϊκούς θεσμικούς φορείς και την ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ, για την καλύτερη δυνατή τελική αντιμετώπιση των σημαντικότερων ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Στόχος είναι η ενίσχυση της εξωστρεφούς ελληνικής επιχειρηματικότητας και η διασφάλιση της πρόσβασης των ελληνικών προϊόντων στις ΗΠΑ και γενικότερα στις διεθνείς αγορές, στη βάση των αρχών του ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου.
Παράλληλα, δεδομένων των γεωπολιτικών προκλήσεων και των πιθανών επιβαρύνσεων στην ανταγωνιστικότητα ορισμένων ελληνικών προϊόντων, κρίνεται ουσιαστική η στροφή σε εναλλακτικές αγορές. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕ Συμεών Διαμαντίδης είχε πρόσφατα συνάντηση με την Πρέσβη του Καναδά στην Ελλάδα, με αντικείμενο την ενίσχυση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας και την αναζήτηση νέων ευκαιριών για τις ελληνικές εξαγωγές.
Τα παραπάνω σημεία αναφέρθηκαν από τον Πρόεδρο του ΣΕΒΕ και στη συμμετοχή του στο πάνελ με τίτλο «Competitive Edge in Global Trade Markets», στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum X (9-12.04.25), που ανέδειξε τις στρατηγικές προτεραιότητες της χώρας για την ενίσχυση της εξαγωγικής της ταυτότητας μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον.
