Δημήτρης Μαλλάς
Το στοίχημα της ψηφιοποίησης των πάντων δεν θέλει να χάσει η Ευρώπη και γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σπεύδει να προτείνει τη δημιουργία του πρώτου προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη και την επένδυση 9,2 δισ. ευρώ για την προσαρμογή του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για το διάστημα 2021-2027. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ο προϋπολογισμός να περιλαμβάνει κονδύλια 3 δισ. ευρώ που θα αφορούν την ανάπτυξη υποδομών ψηφιακής τεχνολογίας.
Όσον αφορά το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη έχει ως στόχο να αυξηθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν οι στρατηγικές ψηφιακές ικανότητες της Ευρώπης. Οι ικανότητες αυτές, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, αφορούν την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, την τεχνητή νοημοσύνη, την κυβερνοασφάλεια και τις προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες και εξασφαλίζουν την ευρεία χρήση και προσβασιμότητά τους σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τον δημόσιο τομέα.
Η πρόταση της Επιτροπής επικεντρώνεται σε πέντε τομείς:
Υπερυπολογιστές: ποσό ύψους 2,7 δισ. ευρώ θα χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και την ενίσχυση των υπερυπολογιστών και της επεξεργασίας δεδομένων στην Ευρώπη, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη πολλών τομέων, από την υγεία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως την ασφάλεια των αυτοκινήτων και την κυβερνοασφάλεια. Η χρηματοδότηση αυτή θα καταστήσει δυνατή την αποτελεσματικότερη και ευρύτερη χρήση των υπερυπολογιστών τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στόχος του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη είναι να αναπτυχθεί μια παγκόσμιας κλάσης υποδομή υπερυπολογιστών και δεδομένων με υπολογιστική ικανότητα εξακλίμακας (ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια ή 1018 υπολογισμοί ανά δευτερόλεπτο) ως το 2022/2023 και με δυνατότητες μεταεξακλίμακας ως το 2026/2027, ώστε η ΕΕ να εφοδιαστεί με τη δική της ανεξάρτητη και ανταγωνιστική τεχνολογία, να επιτευχθεί αριστεία στις εφαρμογές και να διευρυνθεί η διαθεσιμότητα και η χρήση των υπερυπολογιστών. Οι σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες θα βασιστούν στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τους υπερυπολογιστές, η οποία θα βοηθήσει την ΕΕ να προοδεύσει σε διάφορους τομείς, από την υγεία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως την ασφάλεια των αυτοκινήτων και την κυβερνοασφάλεια.
Τεχνητή νοημοσύνη: ποσό ύψους 2,5 δισ. ευρώ πρόκειται να διατεθεί για τη διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία και την κοινωνία. Ο προϋπολογισμός αυτός αξιοποιεί την ευρωπαϊκή προσέγγιση για την τεχνητή νοημοσύνη που παρουσιάστηκε στις 25 Απριλίου 2018: σκοπός είναι η τόνωση των επενδύσεων ώστε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο η τεχνητή νοημοσύνη, λαμβανομένων ταυτόχρονα υπόψη των κοινωνικοοικονομικών αλλαγών που επιφέρει, και να διασφαλιστεί το κατάλληλο δεοντολογικό και νομικό πλαίσιο. Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη θα προσφέρει στις δημόσιες αρχές και στις επιχειρήσεις, ιδίως στις μικρότερες, καλύτερη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού τεχνητής νοημοσύνης που βρίσκονται στα κράτη μέλη, ενώ η αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη θα διασφαλίσει τη θέση της ΕΕ στην πρωτοπορία των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Η Επιτροπή προτείνει την ανάπτυξη προσβάσιμων σε όλους κοινών «ευρωπαϊκών βιβλιοθηκών» αλγορίθμων, χάρη στις οποίες ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας θα μπορούν να εντοπίζουν και να αποκτούν τις λύσεις που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους. Ανοικτές πλατφόρμες και χώροι βιομηχανικών δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη θα είναι διαθέσιμοι σε όλη την Ευρώπη, σε κόμβους ψηφιακής καινοτομίας που θα παρέχουν εγκαταστάσεις δοκιμών και γνώσεις στις μικρές επιχειρήσεις και στους τοπικούς φορείς καινοτομίας.
Kυβερνοασφάλεια και εμπιστοσύνη: ποσό ύψους 2 δισ. ευρώ θα επενδυθεί για την προάσπιση της ψηφιακής οικονομίας, της κοινωνίας και των δημοκρατιών της ΕΕ μέσω της ενίσχυσης της κυβερνοάμυνας και του ευρωπαϊκού κλάδου της κυβερνοασφάλειας, της χρηματοδότησης εξοπλισμού και υποδομών κυβερνοασφάλειας προηγμένης τεχνολογίας, και της στήριξης της ανάπτυξης των απαραίτητων δεξιοτήτων και γνώσεων. Η πρόταση βασίζεται στο ευρύ φάσμα των μέτρων για την κυβερνοασφάλεια που παρουσιάστηκαν τον Σεπτέμβριο του 2017, και στην πρώτη νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2018.
Ψηφιακές δεξιότητες: ποσό ύψους 700 εκατ. ευρώ θα επιτρέψει στο σημερινό και στο μελλοντικό εργατικό δυναμικό να αποκτά με ευκολία προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες μέσω μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων επιμορφωτικών προγραμμάτων και πρακτικών ασκήσεων στον χώρο εργασίας, ανεξαρτήτως κράτους μέλους διαμονής. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη», οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας θα πραγματοποιούν στοχευμένα προγράμματα χάρη στα οποία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι δημόσιες διοικήσεις θα μπορούν να εφοδιάζουν τους εργαζομένους τους με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να αποκτήσουν πρόσβαση στις νέες ευκαιρίες που προσφέρουν οι υπερυπολογιστές, η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια.
Διασφάλιση ευρείας χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας: με χρηματοδότηση ύψους 1,3 δισ. ευρώ θα καταστεί δυνατός ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών και η διαλειτουργικότητά τους σε επίπεδο ΕΕ, και θα διευκολυνθεί η πρόσβαση όλων των επιχειρήσεων, και ιδίως των μικρομεσαίων, στην τεχνολογία και την τεχνογνωσία. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας θα λειτουργούν ως σημεία ενιαίας εξυπηρέτησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε τεχνολογική εμπειρογνωσία και πειραματικές εγκαταστάσεις, καθώς και συμβουλές για την καλύτερη αξιολόγηση της επιχειρηματικής σκοπιμότητας των έργων ψηφιακού μετασχηματισμού. Θα υποστηριχθεί η δημιουργία ενός δικτύου κόμβων ψηφιακής καινοτομίας ώστε να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή γεωγραφική κάλυψη όλης της Ευρώπης. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας αποτελούν σήμερα ένα από τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής για την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Μετασχηματισμός της βιομηχανίας
Επιπλέον των παραπάνω, η Επιτροπή προτείνει επιπλέον κονδύλια 3 δις. ευρώ να διατεθούν μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (σ.σ. αφορά τις επενδύσεις σε δίκτυα υποδομών όπου περιλαμβάνονται οι μεταφορές και η ενέργεια), προκειμένου να στηριχθούν προηγμένες ψηφιακές υποδομές.
Στη σχετική ανακοίνωση, σημειώνεται πως η ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και ο εκσυγχρονισμός τομέων όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγειονομική περίθαλψη και η δημόσια διοίκηση εξαρτώνται από την καθολική πρόσβαση σε αξιόπιστα, οικονομικά προσιτά και ποιοτικά δίκτυα υψηλής και πολύ υψηλής χωρητικότητας. «Λαμβανομένης υπόψη της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης για δίκτυα υψηλής χωρητικότητας και υποδομές ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στις υποδομές ψηφιακής συνδεσιμότητας» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
