Για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις όσον αφορά τη διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI) μίλησε ο εταίρος της ΕΥ (Ernst and Young) και καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρήστος Ταραντίλης, στη διεθνή έκθεση ψηφιακής τεχνολογίας και καινοτομίας “Beyond2025” στην Αθήνα.
Ο κ. Ταραντίλης στην αρχή της τοποθέτησής του, αφού δήλωσε ότι η AI θα επιφέρει σημαντική πρόοδο σε πολλούς τομείς της οικονομίας την επόμενη πενταετία, εστίασε κυρίως σε 4 μεγάλες προκλήσεις για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις:
- στην ενίσχυση της διαφάνειας στον τρόπο λειτουργίας και λήψης αποφάσεων των συστημάτων AI,
- στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος της AI,
- στην προστασία της ιδιωτικότητας και της ασφάλειας των ψηφιακών δεδομένων που αξιοποιούνται για την εκπαίδευση των αλγορίθμων AI,
- στις επαναστατικές αλλαγές που θα φέρει στο χώρο εργασίας η χρήση της AI.
Όσον αφορά τη διαφάνεια της AI, ο κ. Ταραντίλης ανέφερε ότι είναι σημαντικό να ενταθεί η έρευνα και η ανάπτυξη της εξηγήσιμης τεχνητής νοημοσύνης (eXplainable Artificial Intelligence – XAI).
Στόχος των αλγορίθμων XAI είναι να παράγουν ευανάγνωστες και κατανοητές εξηγήσεις στους χρήστες των συστημάτων AI για τον τρόπο λειτουργίας τους.
Η χρήση της XAI θα βοηθήσει ώστε οι αλγόριθμοι AI να μην αποτελούν «μαύρα κουτιά» για τους χρήστες, δηλαδή να μην γνωρίζουν καθόλου τους παράγοντες που επηρεάζουν τις αποφάσεις των συστημάτων AI.
Με αυτόν τον τρόπο, ο κ. Ταραντίλης τόνισε ότι θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των χρηστών απέναντι στην AI, ενώ παράλληλα θα είναι δυνατή η αναγνώριση πιθανών προκαταλήψεων ή σφαλμάτων στη λειτουργία των μοντέλων AI, οδηγώντας έτσι στη συνεχή βελτίωσή τους.
Στη συνέχεια, ο κ. Ταραντίλης αναφέρθηκε στην αυξημένη κατανάλωση ενέργειας που απαιτείται σήμερα για την εκπαίδευση και τη λειτουργία των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (όπως το ChatGPT), προχωρώντας σε μια σειρά προτάσεων για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου όπως η ανάπτυξη κατάλληλων αλγορίθμων που να απαιτούν λιγότερους υπολογιστικούς πόρους και άρα ενέργεια, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την τροφοδοσία των data centers, τα οποία φιλοξενούν τις υποδομές που χρειάζονται για την εκπαίδευση και τη λειτουργία των συστημάτων ΑΙ και απαιτούν ολοήμερη και μεγάλη ενεργειακή τροφοδότηση και η χρήση καινοτόμων υλικών και φυσικής ψύξης με σκοπό τη βελτίωση των συστημάτων ψύξης των data centers.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Ταραντίλης στην ανάγκη να εφαρμοστεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ένα εθνικό πρόγραμμα εξειδίκευσης και επανειδίκευσης ανέργων και εργαζομένων ως απάντηση στις μεγάλες αλλαγές που θα φέρει η AI στην αγορά εργασίας.
Το πρόγραμμα θα αφορά κυρίως δεξιότητες σχετικές με την AI, την ανάλυση και διαχείριση δεδομένων, τα δίκτυα και την κυβερνοασφάλεια, αλλά και μη ψηφιακές δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα και η καινοτόμος σκέψη.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Ταραντίλης ανέφερε ότι η 5η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν, κατά τη γνώμη του, οι κυβερνήσεις είναι η συμφωνία για την επίτευξη παγκόσμιας ρύθμισης όσον αφορά την υπεύθυνη χρήση της AI (responsible AI). Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε,
- «δεν νομίζω ότι αυτή την περίοδο είναι ρεαλιστικό, δυστυχώς, να συμβεί. Ελπίζω να γίνει στο κοντινό μέλλον, χωρίς αυτό βέβαια να εμποδίζει την ανάπτυξη της καινοτομίας».
