του Σταύρου Παπαγιαννόπουλου, CEO της EXL Consulting SA
Διανύουμε μια περίοδο που το κύριο χαρακτηριστικό της είναι οι διαρκείς, απρόσμενες και μεγάλες αλλαγές. Η έγκαιρη και εις βάθος κατανόηση των νέων κινδύνων και των τάσεων που επικρατούν είναι, πλέον, εξαιρετικής σημασίας, όπως και η κατάλληλη προσαρμογή των στρατηγικών αντιμετώπισής τους από τις επιχειρήσεις.
Ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται, οι οικονομικές προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας γίνονται δυσοίωνες. Ταυτόχρονα, τα θέματα που αφορούν την κυβερνοασφάλεια εντείνονται. Οι χάκερ γίνονται πιο έξυπνοι, πιο εξελιγμένοι και πιο επικίνδυνοι, κάθε λεπτό, καθώς αξιοποιούν τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν επηρεάζει, πλέον, μόνο την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, αλλά και τη γεωπολιτική, και πολλούς άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας.
Οι συνθήκες αυτές δημιουργούν ένα περιβάλλον εξαιρετικά διαφορετικό –κυρίως διότι εξελίσσεται και αλλάζει πολύ γρήγορα–, γεμάτο προκλήσεις και δυσκολίες για τις επιχειρήσεις. Οι στρατηγικές και οι τακτικές των επιχειρήσεων συμβαδίζουν και προσαρμόζονται αρκετά γρήγορα και αποτελεσματικά για να αντιμετωπίσουν τους νέους, επαυξημένους και εν πολλοίς αχαρτογράφητους αυτούς κινδύνους;
Σαν σύμβουλοι διαχείρισης κινδύνων, τι προτείνουμε στις επιχειρήσεις να κάνουν για να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα; Να ασφαλιστούν μήπως;
Ναι, η ασφάλιση είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο, αλλά εκείνο που κατ’ αρχάς χρειάζονται οι επιχειρήσεις είναι να αντιμετωπίζουν τη διαχείριση κινδύνων σαν μια στρατηγική επιλογή. Η ενσωμάτωση της διαχείρισης κινδύνων στις εταιρικές πρακτικές δεν αποτελεί πλέον μόνο δικλείδα ασφαλείας, αλλά τον καταλύτη που διασφαλίζει από disruptions και δημιουργεί συγκριτικό πλεονέκτημα για την επιβίωσή τους και, τελικά, για την κυριαρχία τους.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες διεθνώς, οι πέντε κυριότεροι κίνδυνοι που φαίνεται να αντιμετωπίζουν το 2025 οι επιχειρήσεις είναι:
1) οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι,
2) οι κυβερνοεπιθέσεις,
3) το ενδεχόμενο ύφεσης,
4) η έλλειψη κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού και
5) οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το ESG.
Στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις πρέπει, μεταξύ άλλων: 1) να επενδύσουν στην εκπαίδευση των στελεχών τους, 2) να εμπιστευθούν και να εντάξουν στη λειτουργία τους νέες τεχνολογίες αιχμής, περιλαμβανομένου και του AI, 3) να υποστηρίζουν ενεργά, σε όλα τα επίπεδα της επιχείρησης, μια risk-aware κουλτούρα.
Και, βέβαια, το ερώτημα που συχνά τίθεται είναι «οι ελληνικές επιχειρήσεις πώς ανταποκρίνονται στις νέες συνθήκες»; Η απάντηση είναι ότι οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις προσαρμόζονται σε αυτές και ωριμάζουν ανέλπιστα γρήγορα. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισε η χώρα μας πρόσφατα, ειδικά (βλέπε οικονομική κρίση) ή γενικά (βλέπε Covid-19), έχουν βοηθήσει προς αυτήν την πρόοδο που διαπιστώνεται.
Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν γίνει εξωστρεφείς, έχουν προσανατολιστεί σε εξαγωγές, έχουν εισαχθεί σε διεθνή χρηματιστήρια, έχουν πλέον μεγάλους διεθνείς partners. Επίσης, πολλά από τα μεγάλα έργα υποδομής, ή και οι γενικότερες επενδύσεις που γίνονται στην Ελλάδα, είναι σχετικά «διεθνοποιημένα» έργα. Και κυριότατα βρίσκουμε, πλέον, στις ελληνικές επιχειρήσεις μια καινούργια γενιά στελεχών με πολύ αξιόλογες σπουδές και εμπειρίες.
Το συνδυαστικό αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι ότι πολλές ελληνικές επιχειρήσεις, πλέον, όχι μόνο αναγνωρίζουν τους κινδύνους τους, αλλά προσπαθούν να τους δουν και σαν opportunity και συχνά πετυχαίνουν να εκμεταλλευτούν το upside of risk. Έτσι, αρκετές χρησιμοποιούν, πλέον, τις ασφαλίσεις και σαν εργαλείο που υποστηρίζει την ανάπτυξή τους υπό το πρίσμα της διαχείρισης κινδύνων. Για παράδειγμα, επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε εξαγορές χρησιμοποιούν ασφαλιστήρια warranty & indemnity, επιχειρήσεις που κάνουν μεγάλα έργα χρησιμοποιούν τα ασφαλιστήρια surety, επιχειρήσεις που μετασχηματίζονται ψηφιακά χρησιμοποιούν τα ασφαλιστήρια cyber.
Συμπερασματικά, ενώ οι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις μεταβάλλονται ραγδαία και πολλαπλασιάζονται, οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν ενσωματώνοντας τη διαχείριση κινδύνων τους σαν μια στρατηγική επιλογή που θα τους δημιουργήσει συγκριτικό πλεονέκτημα και να χρησιμοποιούν τις ασφαλίσεις σαν εργαλείο ανάπτυξης.
Aπό το περιοδικό ΧΡΗΜΑ
