του Δημήτρη Βασιλείου**
Σε συνέχεια και προς αξιολόγηση του (αρκετά αφηρημένου) επιχειρήματος ότι “πρέπει” ή “μπορούμε” να το κάνουμε όπως η Πορτογαλία, δλδ “Εξωστρέφεια, – Επιχειρηματικότητα, Επενδύσεις & Εξαγωγές”, που αναλύθηκε σε προηγούμενο σημείωμα, είναι καλό να εξετάσουμε το συγκεκριμένο παράδειγμα, αν θέλουμε να αξιολογήσουμε το θέμα των αναγκών μας και των απαιτούμενων αλλαγών σε επίπεδο κοινωνίας.
Η Πορτογαλία -όπως και η Ελλάδα-, είναι μια σχετικά μικρή χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης με ίδιο πληθυσμό. Όπως και η Ελλάδα, μπήκε σε μνημόνιο στις αρχές της δεκαετίας. Αντίθετα με την Ελλάδα, όμως, βγήκε από την κρίση μέσα σε μόλις τρία χρόνια, και έκτοτε αναπτύσσεται και προοδεύει ΠΟΛΥ. Γιατί; Γιατί οι ομοιότητες όμως των δύο χωρών σταματούν σε κάποιους (σημαντικούς αλλά λίγους) μακροοικονομικούς δείκτες και στον αριθμό του πληθυσμού.
” It’s The Exports, Stupid!” λένε οι Πορτογάλοι στην περυσινή έρευνα της Διανέοσις που αναφερθήκαμε τις προάλλες. «….”Η δημοσιονομική προσαρμογή της Πορτογαλίας ήταν σκληρή“, είπε ο υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας. “Όχι όμως τόσο σκληρή όσο της Ελλάδας, καθώς ο εξαγωγικός μας τομέας ήταν πιο ανθεκτικός, πιο ανταγωνιστικός και πιο μεγάλος”. Ο ρόλος των εξαγωγών είναι σε όλα τα στόματα στην Πορτογαλία. Και οι συγκρίσεις μοιραίες: την περίοδο 2008-2016, οι εξαγωγές της Ελλάδας μειώθηκαν, ενώ εκείνες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας αυξήθηκαν κατά 30%: από 32% του ΑΕΠ πριν από την κρίση έφτασαν σήμερα το 42%3. “Η συνολική εικόνα των εξαγωγών στην Ελλάδα παραμένει πολύ άσχημη, παρά τα κάποια θετικά επιμέρους στοιχεία”.
Ένας από τους λόγους για την εξαγωγική αυτή αναιμία είναι η έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης, λέει o πρώην υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης. Η βαθύτερη αιτία όμως –και η βασικότερη διαφορά με την Πορτογαλία- είναι η έλλειψη Εξωστρέφειας. “Θα χρειαστούμε μία δεκαετία ακόμα για να αλλάξει αυτό…”.
Με λύπη μου ενημερώνω τον κο Καθηγητή και υπουργό ότι, με ομαλούς ρυθμούς, θα χρειαστούμε πολύ περισσότερο. Το γιατί το υπονοεί η ίδια η έρευνα: «…. Ο Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών ξέρει καλά την Ελλάδα, έχει ταξιδέψει πολλές φορές εδώ. “Οι ιστορίες των δύο χωρών είναι διαφορετικές”, τονίζει. “Διαφέρει το παραγωγικό τους μοντέλο, το είδος της οικονομίας, διαφέρει όμως και η νοοτροπία τους: στην Πορτογαλία υπήρξε συναίνεση για το τι πρέπει να γίνει. Τόσο στον πληθυσμό όσο και στους επιχειρηματίες.”…»
Μια ματιά στην Ιστορία το εξηγεί καλύτερα και τολμηρότερα. Αν και με πολλές ομοιότητες στα πολιτικά πράγματα του 20ου αιώνα, οι Πορτογάλοι ήταν για 7-8 αιώνες (1100-1800 μΧ) μεγάλη ναυτική και αποικιοκρατική δύναμη που πρωτοστάτησε στην “Εποχή των Ανακαλύψεων”. Όταν η Ελλάδα ήταν σκλαβωμένη από τους Τούρκους (και Ενετούς) για 400-500 χρόνια, η Πορτογαλία δεν ήταν απλώς στο κέντρο των εξελίξεων – τις δημιουργούσε: άνοιγε θαλάσσιους δρόμους και αποικίες από την Αφρική και την Νότιο Αμερική έως την Κίνα.
- Την χρονιά που η Ελλάδα ξεκινούσε τον αγώνα ύπαρξής της (1821), η Πορτογαλία “απλώς” έχανε τη Βραζιλία (την οποία πρωτοαπέκτησε όταν η Πόλη έπεφτε στους Τούρκους και την αφαίμαξε επαρκώς !!).
- Οι Πορτογάλοι τη δεκαετία του 1970 ήταν οι μόνοι Ευρωπαίοι οι οποίοι προσπαθούσαν να κρατηθούν με τη βία στην Αφρική, ενώ το Μακάο αποδόθηκε στην Κίνα μόλις το 1999!! Για να μην μιλήσουμε για το γεγονός ότι στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν έπαθε και πολλά, ως αποτέλεσμα της “ουδετερότητάς” της – αποτέλεσμα και αυτό της μακροβιότερης Δικτατορίας της Ευρώπης τον 20ο αιώνα (50 συνεχή χρόνια).
Ισως αυτά να εξηγούν γιατί ενώ το ελληνικό άγαλμα-σύμβολο της Αθήνας είναι του Κολοκοτρώνη, ενώ στην Λισαβώνα δεσπόζει το άγαλμα του εθνικού ποιητή της Πορτογαλίας (Καμόες) που ήταν ο ίδιος θαλασσοπόρος και ως σύγχρονος Όμηρος, υμνεί τις Πορτογαλικές εξερευνήσεις στις 7 θάλασσες για πολλούς αιώνες. Οι Πορτογάλοι σχεδόν συνορεύουν και εξάγουν εδώ και δεκαετίες σε μερικές από τις μεγαλύτερε αγορές της Ευρώπης (Ισπανία, Γαλλία κλπ), ενώ εμείς πρέπει να το μάθουμε από την αρχή. Αν συμφωνήσουμε ότι το θέλουμε – τουλάχιστον οι περισσότεροι…
{O Δημήτρης Βασιλείου είναι Επιχειρηματίας Τροφίμων & Γαστροτουρισμού, με πτυχίο Μηχανολόγου Μηχανικού και Μεταπτυχιακού σε Διοίκηση Επιχειρήσεων.
Είναι ιδρυτής της “Authentic Greece”, εταιρίας τροφίμων που αξιοποιεί τα Επώνυμα Τοπικά Τρόφιμα ως εργαλείο Marketing Ξενοδοχείων – και αναπτύσσει το Μοντέλο “ΤΕΤοΠ” με τη συνεργασία της Παν.Ομ.Ξενοδόχων και του Σήματος WeDoLocal}
