Της Σοφίας Ν. Τσιπτσέ
Η οχταετής οικονομική κρίση δημιούργησε προβλήματα όχι μόνο στο Δημόσιο χρέος, αλλά και στο Ιδιωτικό, το οποίο μάλιστα αν δεν λυθεί άμεσα αναμένεται να ξεπεράσει και το Δημόσιο.
Το πρόβλημα εστιάζεται στα περιβόητα κόκκινα δάνεια, που αν και έχουν γίνει προσπάθειες, έχουν ψηφιστεί νομοθετικά εργαλεία, δεν διαφαίνεται να αλλάζουν “χρώμα”.
ια να μπορέσει να εντοπίσει κανείς ή τουλάχιστον να πιθανολογήσει για το ¨τις πταίει¨ και δεν εξυγιαίνεται η ιστορία με τα κόκκινα δάνεια, είναι αναγκαίο να ακολουθήσει ένα δικανικό συλλογισμό, και μέσω αυτού ίσως αναδειχτεί η αλήθεια. Ποια είναι τα νομικά εργαλεία, ποιοι καλούνται να τα εφαρμόσουν, τι δεν γίνεται σωστά- όχι σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά σε πρακτικό.
Τα υπάρχοντα νομικά εργαλεία για να μπορέσει κάποιος να αντιμετωπίσει και να ρυθμίσει την υπερχρέωσή του είναι τα εξής, περιγραμματικά παρατιθέμενα:
– Κώδικας δεοντολογίας, όπως αναθεωρήθηκε το 2016. Μόλις ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος σε κάποιες δόσεις, δύναται να ξεκινήσει μια διαρθρωμένη διαδικασία διαπραγμάτευσης με την Τράπεζα , όπου ανταλλάσουν εκατέρωθεν προτάσεις για τη ρύθμιση του δανείου.
– Διμερής διαπραγμάτευση: μια πιο ευέλικτη διαδικασία διαπραγμάτευσης, όπου ο οφειλέτης μέσα από ένα σχέδιο αντιμετώπισης της οικονομικής του κατάστασης διαπραγματεύεται με την Τράπεζα μακροπρόθεσμες λύσεις ρύθμισης του δανείου του.
– Τραπεζική διαμεσολάβηση: η διαπραγμάτευση μεταξύ οφειλέτη και Τράπεζας ενώπιον ενός τρίτου ουδέτερου ατόμου, του διαμεσολαβητή, ο οποίος καλείται να καλύψει την ανισομέρεια ανάμεσα στις δύο πλευρές που διαπραγματεύονται και να βρεθεί η μέγιστα καλύτερη ρύθμιση που να συμφέρει και τις δύο πλευρές.
– Διαδικασία εξυγίανσης, άρθρο 99κε ΠτΚ, για τις επιχειρήσεις αποκλειστικά, όπου αποτελεί μια προ-πτωχευτική διαδικασία, όπου μέσω δικαστικής οδού γίνεται προσπάθεια επαναλειτουργίας της επιχείρησης.
– Νόμος Κατσέλη – Σταθάκη, για φυσικά μόνο πρόσωπα και εν μέρει – νομολογιακά για ελεύθερους επαγγελματίες και μικρεμπόρους, Ένας νόμος που ήδη βρίσκεται στο όγδοο έτος εφαρμογής του και παρά τις συνεχείς αλλαγές , τροποποιήσεις, αυστηροποιήθηκε , προκειμένου να εντοπιστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές , και να μην, εκμεταλλευόμενοι τις διατάξεις του Νόμου, γίνονται ¨κροίσοι¨ , πλουτίζοντας εις βάρος των άλλων. Στην οχταετή του εφαρμογή, με όλα τα τρωτά του σημεία, ίσως είναι ο μόνος νόμος που έδωσε αποτέλεσμα σε εκατοντάδες νοικοκυριά,
– Ο πολυαναμενόμενος εξωδικαστικός συμβιβασμός για τις επιχειρήσεις, που τέθηκε σε εφαρμογή τον Αύγουστο του 2017, στηρίχθηκε από μεγάλη μερίδα ατόμων και φορέων – όπως είναι τα Επιμελητήρια της Επικράτειας, έγιναν πολλές ημερίδες επιμορφωτικές πάνω στο νόμο και συνεχίζουν να γίνονται, έχουν περιηγηθεί χιλιάδες επιχειρήσεις στην πλατφόρμα , προκειμένου να βρουν τη δεύτερη ευκαιρία τους και μόλις 23 περίπου από αυτές οδηγήθηκαν σε αποτέλεσμα, παρ’ όλο που οι προσδοκίες ήταν να ρυθμίσουν τα δάνεια τους 400.000 επιχειρήσεις. Η απόκλιση είναι τεράστια.
Ο νόμος βέβαια είναι σε ισχύ και αναμένουμε τα επόμενα αποτελέσματα, οι έως τώρα ενδείξεις όμως πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη , προκειμένου να υπάρξουν βελτιώσεις. Ένας νόμος που σαν σκέψη και νομοθετικά είναι άρτιος , όμως πρακτικά μη εφαρμόσιμος.
ΤΙΣ ΠΤΑΙΕΙ ΛΟΙΠΟΝ; ΓΙΑΤΙ ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΩ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ, ΕΚΤΟΣ ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΩΝ , ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΑΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΟΥ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΡΥΘΜΙΣΟΥΝ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΛΕΡΤΑΡΟΥΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ, ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΝΤΑΣ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ; ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ. ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ;
Σε όλα τα ανωτέρω νομοθετικά εργαλεία προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι οφειλέτες να μπορέσουν να διαπραγματευτούν σωστά ,να διεκδικήσουν αλλά και να αμυνθούν απέναντι στην δυνατή Τράπεζα αναγκαίο είναι να έχουν ομάδα επαγγελματιών για να τον υποστηρίξουν. Νομικοί για να του προσφέρουν την αναγκαία νομική κάλυψη, φοροτεχνικοί- οικονομολόγοι για να τον οχυρώσουν ως προς το οικονομικό σχέδιο, φτιάχνοντας business plan και παίρνοντας πάνω τους την εν γένει διαπραγμάτευση με την αριθμοκρατούμενη Τράπεζα, εκτιμητές ακινήτων και πολλές άλλες ειδικότητες, ανάλογα και με την ιδιαιτερότητα της περίπτωσης.
Συνολικά λοιπόν για κάθε οφειλέτη βγαίνει ένα ποσό υπέρογκο, προκειμένου να έχει τους συνεργάτες του μαζί και να κάνει σωστή προετοιμασία. Μάλιστα, στην ελεύθερη αγορά , εκμεταλλευόμενοι τρόπον τινά την άγνοια ή άλλως τη δημιουργική ασάφεια που επικρατεί στο πεδίο αυτό , οι επαγγελματίες απαιτούν τεράστια ποσά ως αμοιβή για την ολοκλήρωση της εργασίας, υπερχρέωνοντας με αυτόν τον τρόπο περισσότερο τον ήδη υπερχρεωμένο οφειλέτη, φέρνοντας τον σε αδιέξοδα.
Σαφέστατα και τα ανωτέρω δεν αποτελούν τον κανόνα. Σαφέστατα και τα ανωτέρω αποτελούν μία πτυχή του προβλήματος και υπάρχουν και άλλες. Σαφέστατα και είναι ελεύθερη αγορά και δεν μπορεί να κατηγορηθεί κανείς για την αξιολόγηση και οικονομική αποτίμηση της εργασίας του. Θα πρέπει όμως και όσοι νομοθετούν και είναι υπεύθυνοι για τα νομοθετήματά τους, όχι μόνο να ετοιμάζουν νομοσχέδια να τα θέτουν σε ισχύ και μετά να μην εντοπίζουν τα τρωτά σημεία στην εφαρμογή τους.
Είναι αναγκαίο με κάθε τρόπο να προφυλάξουν τους οφειλέτες στους οποίους απευθύνονται και να προβλέψουν νομοθετικά τρόπους περιορισμού της εκμετάλλευσής τους στην ελεύθερη αγορά και στο όνομά αυτής. Δεν μπορούν , δεν είναι ηθικό , δεν είναι σύννομο να εκμεταλλεύεται μερίδα ατόμων την οικονομική κρίση και κάποιοι από αυτούς να γίνονται « κροίσοι» . Πρέπει όλοι να μιλήσουν , να μη σιωπούν σε τέτοια περιστατικά , καθότι και η σιωπή είναι εργαλείο συνέργιας στη διάδοση τέτοιων κρουσμάτων εκμετάλλευσης.
Τα εργαλεία υπάρχουν, οι οφειλέτες υπάρχουν, ας προχωρήσουμε λοιπόν στην αλλαγή χρώματος των δανείων, σηματοδοτώντας την αρχή για την εξυγίανση της οικονομίας.
