Κερδίζοντας το στοίχημα της ενεργειακής μετάβασης

Από τον Βάιο Κρόκο

Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα, στο πλαίσιο των στρατηγικών αναπτυξιακών στόχων της ελληνικής οικονομίας, αποτελεί η απολιγνιτοποίηση και η επί τω συνόλω ενεργειακή μετάβαση σε πιο «πράσινες» μορφές ενέργειας.

Στρατηγική επιδίωξη της κυβέρνησης είναι οι ενεργειακοί και κλιματικοί στόχοι που τίθενται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) μέχρι το έτος 2030 να συμβάλλουν καθοριστικά στην απαραίτητη ενεργειακή μετάβαση με τον πιο οικονομικά ανταγωνιστικό τρόπο για την εθνική οικονομία και να επιτύχουν τη δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Να αναδείξουν, τελικά, τη χώρα μας σε ένα από τα κράτη μέλη που θα έχουν υιοθετήσει φιλόδοξους κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους, μέσα από ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πρόγραμμα μέτρων και πολιτικών, τοποθετώντας μας στο επίκεντρο των εξελίξεων της ενεργειακής ένωσης τόσο για το 2030 όσο και, μακροπρόθεσμα, για το έτος 2050.

Κυβερνητικές πρωτοβουλίες και επενδυτικά projects βρίσκονται εν εξελίξει σε όλους τους τομείς: ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, ΑΠΕ, πετρέλαιο, εξοικονόμηση, διακρατικές συμφωνίες κ.λπ.

Μια προσπάθεια που, πρακτικά, αποτελεί το μεγαλύτερο εγχείρημα μεταπολεμικά σε αυτόν τον τομέα και, όπως αποτυπώνεται στην αγορά μέχρι στιγμής, υπάρχει πληθώρα σχεδίων και δράσεων, ενώ μεγάλοι όμιλοι και επενδυτές δηλώνουν έτοιμοι να τα στηρίξουν ή το κάνουν ήδη. Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις;

 Αποκαλυπτήρια για το Target Model

 Το ευρωπαϊκό μοντέλο απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, για το οποίο έχει γίνει δουλειά έναν ολόκληρο χρόνο, τίθεται σε εφαρμογή την 1^η Νοεμβρίου, μετά και την τελευταία παράταση.

Σε όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ το μοντέλο αυτό έχει ήδη εφαρμοστεί και έχει λειτουργήσει θετικά. Στόχος είναι η λειτουργία του Target Model να θέσει τέλος στις υφιστάμενες στρεβλώσεις της αγοράς ηλεκτρισμού, που καταλήγουν να επιβαρύνουν τους καταναλωτές ρεύματος. Το νέο μοντέλο αγοράς θα αποτελείται από τρεις επιμέρους αγορές:

 

• Την «αγορά της επόμενης μέρας» (day ahead), που θα είναι η βασική με όλες τις συναλλαγές που έχουν σχέση με τον ημερήσιο προγραμματισμό που γίνεται και σήμερα από το χρηματιστήριο ενέργειας.
• Την ενδοημερήσια αγορά (intraday), στην οποία γίνονται διορθωτικές κινήσεις αρχικά μέσω δημοπρασιών (auctions), ενώ στο τελικό στάδιο θα γίνεται με διόρθωση των θέσεων κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Την αγορά της εξισορρόπησης, κατά την οποία, αφού έχει ολοκληρωθεί ο προγραμματισμός και έχουν γίνει οι διορθωτικές κινήσεις, ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ΑΔΜΗΕ θα μετράει τι πραγματικά συνέβη στην πράξη.

 

Το turnaround story της ΔΕΗ

 

Κάτι λιγότερο από 12 μήνες έχουν περάσει όταν η ΔΕΗ αποτελούσε «συστημικό κίνδυνο» για την ελληνική οικονομία. Τώρα όλα μοιάζουν διαφορετικά. Ναι μεν απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες, όμως πλέον φαίνεται να έχει απαλλαγεί από «βαρίδια» του παρελθόντος, έχοντας βάλει τα θεμέλια ώστε να λειτουργεί ως σύγχρονη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας με σαφές business plan.

Ενδεικτικά, το πρώτο εξάμηνο του 2019 είχε ζημίες 318,4 εκατ. ευρώ, αλλά φέτος εμφάνισε κέρδη προ φόρων ύψους 51,2 εκατ. ευρώ, και η μετοχή της, η οποία είχε απαξιωθεί πλήρως, σήμερα έχει σχεδόν τριπλασιαστεί και η κεφαλαιοποίησή της έχει ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.

Πλέον, η ΔΕΗ ανεβάζει τον πήχη, μεταξύ άλλων, όσον αφορά στις επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια και θέτει ως στόχο το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ στις ΑΠΕ από 2%, σήμερα, να φτάσει κοντά στο 20% το 2024.

Δρομολογείται, επίσης, η πώληση του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ στους βασικούς στόχους είναι η βελτίωση της αποδοτικότητάς της με αύξηση των εσόδων, βελτίωση των σχέσεων με τον πελάτη και μείωση των δαπανών.

Προβλέπεται πως, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, η ΔΕΗ θα δημιουργήσει σε ένα χαρτοφυλάκιο 2-3 GW στην τριετία 2021-2024, με συνεργασίες με τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. Θα επενδύσει 200 εκατ. ευρώ, στα επόμενα τρία χρόνια, σε φωτοβολταϊκά, αιολικά και υδροηλεκτρικά έργα ενώ υπάρχει και ειδικό σχέδιο για τη γεωθερμία.

Στο πλαίσιο του μετασχηματισμού της, ήδη έχουν σφραγιστεί οι μονάδες 1 και 2 στο Αμύνταιο, ο προγραμματισμός της απολιγνιτοποίησης έρχεται όλο και πιο μπροστά, καθώς θα επισπευστεί το σφράγισμα και για τη Μεγαλόπολη 3, και η ΔΕΗ συμμαχεί με γνωστούς κολοσσούς, όπως τη γερμανική RWE, στον τομέα των ΑΠΕ.

Στις αρχές Οκτωβρίου, παρουσιάστηκε το νέο λογότυπο της ΔΕΗ, που σηματοδοτεί μια αλλαγή σελίδας στην πορεία των 70 ετών της επιχείρησης ηλεκτρισμού και θα συνοδευτεί και από τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής της εταιρείας, αλλά και μεγάλες επενδύσεις στα «έξυπνα» δίκτυα και την ηλεκτροκίνηση με την εγκατάσταση άμεσα 1.000 φορτιστών και 10.000 το επόμενο διάστημα.

Όπως ανακοινώθηκε, επίσης, από την 1^η Οκτωβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου προσφέρεται δωρεάν πάγιο για όλους τους πελάτες της εταιρείας με διπλασιασμό της έκπτωσης συνέπειας από τα 5 στα 10 ευρώ. Την ίδια ώρα, θα παρέχεται έκπτωση 8% στους ευάλωτους καταναλωτές και αντίστοιχη έκπτωση 8% σε οικιακούς πελάτες και επιχειρήσεις με καταναλώσεις πάνω από 2.000 κιλοβατώρες.

Επίσης, διπλασιάζεται και η έκπτωση όσων λαμβάνουν ηλεκτρονικό λογαριασμό e-bill, ενώ η τηλεφωνική εξυπηρέτηση των πελατών θα γίνεται δωρεάν σε ένα νέο νούμερο, το 800-900-1000.

Ακόμη, εκσυγχρονίζονται και τα 24 καταστήματα της εταιρείας σε όλη τη χώρα, τα οποία θα λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο μέχρι τις 8 το βράδυ, ενώ σε άλλα η εξυπηρέτηση μπορεί να γίνεται με ραντεβού, χωρίς αναμονή.

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, πως σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) των λιγνιτικών περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, οι βασικές αρχές του οποίου παρουσιάστηκαν τον Σεπτέμβριο. Η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 2020.

Το Master Plan εδράζεται σε πέντε πυλώνες ανάπτυξης (καθαρή ενέργεια, βιομηχανία, βιοτεχνία και εμπόριο, έξυπνη αγροτική παραγωγή, βιώσιμος τουρισμός, τεχνολογία και εκπαίδευση), που εναρμονίζονται με τους στόχους της πολιτικής της ΕΕ για μια «εξυπνότερη», πιο «πράσινη», πιο συνδεδεμένη και πιο κοινωνική Ευρώπη.

Κύρια προτεραιότητά του είναι η προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων στις λιγνιτικές περιοχές και η δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, που θα υπερκαλύψουν αυτές που θα χαθούν λόγω της απολιγνιτοποίησης.

Μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, το τελικό Master Plan –που θα εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο– θα αποτελέσει τη βάση για το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης 2021-2027 (που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης του νέου ΕΣΠΑ), στο οποίο θα εξειδικεύονται οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές.

Παράλληλα, προετοιμάζεται Σχέδιο Νόμου με στόχο την ταχεία υλοποίηση του Master Plan, που θα συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις που θα διασφαλίζουν την ουσιαστική εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών. Θα παρουσιάζονται, επίσης, τα κίνητρα που θα θεσπίσει η χώρα μετά την έγκριση από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

 

• Για τις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης, Φλώρινας και Τρίπολης εκτιμάται πως, όσον αφορά στα κίνητρα για την υλοποίηση νέων επενδύσεων, το συνολικό ύψος της ενίσχυσης χρειάζεται να αυξηθεί σε 60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 70% για τις μεσαίες και 80% για τις μικρές.
• Για τις λοιπές περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης, η πρόταση είναι να προβλεφθεί μέγιστη ενίσχυση της τάξης του 40% για μεγάλες επιχειρήσεις, 50% για μεσαίες και 60% για μικρές.
• Μέσα από τα προτεινόμενα κίνητρα θα δοθεί η δυνατότητα να αξιοποιηθούν, στον μέγιστο βαθμό, όλες οι διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης, περιλαμβανομένων και των τριών πυλώνων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, InvestEU, δανειακή διευκόλυνση δημόσιου τομέα), καθώς και των υπόλοιπων πηγών, εγχώριων και ευρωπαϊκών.

Πέντε mega projects που καθιστούν την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο των Βαλκανίων

 TAP, IGB, FSRU Αλεξανδρούπολης, αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας. Αυτά είναι τα μεγάλα φιλόδοξα projects με τα οποία η Ελλάδα επιδιώκει να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή των Βαλκανίων, προωθώντας παράλληλα τη διαφοροποίηση των πηγών και των οδεύσεων ενέργειας, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κάτι τέτοιο αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη συνάντηση της ελληνικής πλευράς με αυτήν των ΗΠΑ στη χώρα μας κατά την επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ, κ. Μάικ Πομπέο, συνοδεία επιχειρηματικών και πολιτικών παραγόντων.

Ειδικότερα, ο στρατηγικός διάλογος μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έχει ενδυναμώσει τις διμερείς σχέσεις σε μια σειρά τομέων.

Στην ενέργεια, αυτό αντανακλάται στη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ προς την Ελλάδα καθώς και με την παρουσία αμερικανικών επενδύσεων στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο της συνεχούς αναβάθμισης της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας στα Βαλκάνια, ο Διαδριατικός Αγωγός TAP αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εμπορική λειτουργία μέσα στους επόμενους μήνες και ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB έως το τέλος του 2021. Η τελική επενδυτική απόφαση για το FSRU της Αλεξανδρούπολης αναμένεται να ληφθεί το πρώτο τρίμηνο του 2021, με την εμπορική λειτουργία του Σταθμού να τοποθετείται δύο χρόνια αργότερα. Ήδη, έμποροι φυσικού αερίου από πολλές χώρες της περιοχής (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία) έχουν υπογράψει μακροχρόνια συμβόλαια για απορρόφηση σημαντικών ποσοτήτων LNG με τον φορέα υλοποίησης του FSRU.

Σημαντικά έργα αποτελούν, επίσης, ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου μεταξύ της Ελλάδας και της Β. Μακεδονίας και η αναβάθμιση του υφιστάμενου αγωγού πετρελαίου, που θα μπορούσε να καταστήσει τη Βόρεια Μακεδονία κέντρο διανομής καυσίμων υψηλής ποιότητας στα Δυτικά Βαλκάνια.

Αγωγός TAP: Στην τελική ευθεία για την εμπορική λειτουργία

 Σχεδόν έτοιμος θεωρείται όσον αφορά την εμπορική λειτουργία ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου TAP, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της κατασκευής και 17, συνολικά, έτη μετά την πρώτη εκπόνηση μελέτης.

Αποτελεί την κύρια εναλλακτική πηγή εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαϊτζάν, συμβάλλοντας στην ενεργειακή απεξάρτησή της από το ρωσικό καύσιμο, στην ασφάλεια εφοδιασμού, καθώς και στην ενίσχυση του ανταγωνισμού. Σε πρώτη φάση, η δυναμικότητα του TAP θα είναι της τάξης των 10 δισ. κ.μ.

Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που ολοκλήρωσε το κατασκευαστικό κομμάτι που αντιστοιχεί στα εδάφη της, με τον αγωγό να κάνει μια διαδρομή 550 χλμ., από τους Κήπους του Έβρου μέχρι τα ελληνοαλβανικά σύνορα στην Ιεροπηγή της Καστοριάς.

Στις αρχές Οκτωβρίου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέκρινε τη λειτουργία του ελληνικού τμήματος του αγωγού στις περιφερειακές ενότητες, που διασχίζει τον Έβρο, τη Ροδόπη, την Ξάνθη, την Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, τη Θεσσαλονίκη, το Κιλκίς, την Πέλλα, την Ημαθία, τη Φλώρινα, την Κοζάνη και την Καστοριά.

Σύμφωνα με όσα έχει αναγγείλει και η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η εμπορική λειτουργία, δηλαδή η κανονική ροή φυσικού αερίου μέσα από τον αγωγό, θα ξεκινήσει προς το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Τότε αναμένεται και η διοργάνωση επίσημης τελετής εγκαινίων λειτουργίας του αγωγού.

Όπως εκτιμάται, σύντομα, την αντίστοιχη άδεια λειτουργίας θα εκδώσουν και οι αρμόδιες αρχές των άλλων δύο χωρών από όπου διέρχεται ο TAP, δηλαδή η Ιταλία και η Αλβανία.

Ιδιωτικοποιήσεις: Κινήσεις για να «τρέξουν» πιο γρήγορα ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΔΔΗΕ, ΛΑΡΚΟ

Θέματα που αφορούν «ενεργειακές» ιδιωτικοποιήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη (ΛΑΡΚΟ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΠΑ Υποδομών) και την αγορά των ΑΠΕ ρυθμίζονται, μεταξύ άλλων, με τροπολογίες στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την απόσυρση των πλαστικών μίας χρήσης.

Πρόκειται για τεχνικές παρεμβάσεις για να ολοκληρωθεί η εφαρμοζόμενη πολιτική που είχε παρουσιαστεί. Μεταξύ άλλων, στο επίκεντρο βρίσκεται η ρύθμιση σε σχέση με το outsourcing για τη σύνδεση των σταθμών ΑΠΕ στο δίκτυο ηλεκτρισμού. Πρακτικά, αντί οι παραγωγοί των ΑΠΕ να αναμένουν για καιρό τον ΔΕΔΔΗΕ, δίνεται η δυνατότητα μέσω πιστοποιημένου μηχανικού.

Πιο αναλυτικά:

1. Επιταχύνεται η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ, καθώς παρέχεται στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) η εξουσιοδότηση να εκδώσει άμεσα την απόφαση για το Ρυθμιζόμενο Έσοδο του Διαχειριστή. Ειδικότερα, προβλέφθηκε έως τις 31 Οκτωβρίου 2020, δύο μήνες πριν την έναρξη της ρυθμιστικής περιόδου 2021-2024, να εκδοθεί η απόφαση της ΡΑΕ για τη μεθοδολογία υπολογισμού του απαιτούμενου εσόδου του Δικτύου. Λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που χρειάζεται για την υποβολή και αξιολόγηση όλων των στοιχείων για το Ρυθμιζόμενο Έσοδο και συνολικά για το Επιχειρησιακό Σχέδιο Ανάπτυξης του Δικτύου για την περίοδο 2021-2024, προβλέπεται η έκδοση της Ρυθμιστικής Απόφασης Διανομής για την τετραετία μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021, με αναδρομική ισχύ από την 1^η Ιανουαρίου 2021. Περαιτέρω, δίνεται η ευελιξία στη ΡΑΕ να καθορίσει νωρίτερα (και μέχρι 31.12.2020) με απόφασή της, κατόπιν εισήγησης του ΔΕΔΔΗΕ, ειδικά την παράμετρο που αφορά την απόδοση κεφαλαίου.
2. Παρέχεται η απαιτούμενη νομική ασφάλεια στην εν εξελίξει διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Υποδομών, αποσαφηνίζοντας τις δεσμεύσεις για την επόμενη ημέρα. Προβλέπεται, ειδικότερα, απαγόρευση μεταβίβασης των μετοχών της ΔΕΠΑ Υποδομών και των θυγατρικών της (ΔΕΔΑ, ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ ΘΕΣΣ) για χρονικό διάστημα 5 ετών από την απόκτησή τους. Κι αυτό γιατί επιδιώκεται να διασφαλιστεί ότι ο προτιμητέος επενδυτής θα διατηρήσει την κυριότητα των μετοχών και θα υλοποιήσει τα προγράμματα ανάπτυξης των διαχειριστών δικτύων διανομής φυσικού αερίου για περίοδο πενταετίας, συμβάλλοντας στην επέκταση του δικτύου και τη συνέχεια της υπηρεσίας προς όφελος του καταναλωτή. Διευκρινίζεται ότι δεν απαγορεύεται η μεταβίβαση των μετοχών αυτών εντός του ίδιου ομίλου, ούτε η μεταβίβαση των μετοχών του ίδιου του αγοραστή της ΔΕΠΑ Υποδομών σε τρίτο πρόσωπο. Στόχος είναι να γίνει σαφές ότι ο όποιος επενδυτής δεν θα μπορεί να αρχίσει να πουλάει αυτό που θα έχει αγοράσει την επόμενη ημέρα.
3. Ανοίγει ο δρόμος του διπλού διαγωνισμού για τη ΛΑΡΚΟ μετά την έκδοση της διαιτητικής απόφασης που αποφάνθηκε ότι το Μεταλλευτικό Συγκρότημα της Λάρυμνας ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο. Αποσαφηνίζονται διαδικαστικά ζητήματα, ιδίως για λόγους συντονισμού των διαγωνισμών που διεξάγει το Ελληνικό Δημόσιο και ο Ειδικός Διαχειριστής. Προβλέπεται ότι με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να ανατεθεί στο ΤΑΙΠΕΔ ο διαγωνισμός που θα διενεργήσει το Ελληνικό Δημόσιο και να προσδιοριστούν οι όροι της συνεργασίας μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ-Δημοσίου και της σύμπραξης του Ειδικού Διαχειριστή. Στόχος είναι να προχωρήσουν απρόσκοπτα οι δύο διαγωνισμοί με παράλληλες ενέργειες των συναρμόδιων υπουργείων, του Ταμείου και του Ειδικού Διαχειριστή της ΛΑΡΚΟ.
4. Προβλέπεται η Τιμή Αναφοράς σταθμών ΑΠΕ, διασφαλίζεται με βεβαίωση από τον παραγωγό ΑΠΕ για την ολοκλήρωση του έργου και όχι με την ηλέκτριση του έργου. Όπως εξήγησε ο κ. Χατζηδάκης: «Με τη ρύθμιση που φέρνουμε, πλέον, δίνουμε τη δυνατότητα στους παραγωγούς ΑΠΕ να βεβαιώνουν οι ίδιοι σε συνεργασία με πιστοποιημένο μηχανικό του ΤΕΕ την ολοκλήρωση του έργου τους, αντί του υπερφορτωμένου ΔΕΔΔΗΕ. Είναι ένα είδος outsourcing που έχει εφαρμοστεί και σε άλλες περιπτώσεις. Το εφαρμόζουμε εδώ λόγω του ότι, αποδεδειγμένα, και παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει, ο ΔΕΔΔΗΕ δεν μπορεί λόγω φόρτου εργασίας και ελλείψεως προσωπικού να ανταποκριθεί στη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει. Διότι στις ΑΠΕ πια υπάρχει μια πλημμυρίδα αιτήσεων».
5. Παρατάθηκε έως τις 31 Οκτωβρίου 2020 η προθεσμία για την καταβολή του οφειλόμενου Τέλους Διατήρησης για τις Άδειες Παραγωγής για τα έτη 2017-2019, λόγω της οικονομικής συγκυρίας και των προβλημάτων που προκάλεσε η πανδημία. Η προηγούμενη προθεσμία έληγε στις 20 Ιουλίου. Κατά την ημερομηνία αυτή είχε καταβληθεί το τέλος διατήρησης για 538 Άδειες Παραγωγής συνολικής ισχύος 9 GW (σε σύνολο 900 αδειών ισχύος 13 GW). H παράταση δίνεται για λόγους διευκόλυνσης της επιχειρηματικότητας, δεδομένου του ότι η μη καταβολή του Τέλους οδηγεί σε αυτοδίκαια παύση των αδειών.
6. Προβλέπεται δυνατότητα παράτασης ενός έτους για τις οριστικές προσφορές σύνδεσης και τις άδειες εγκατάστασης των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών που εγκαθίστανται στις Περιφερειακές Ενότητες Καρδίτσας, Κορινθίας και Φθιώτιδας και οι οποίοι επλήγησαν από τον μεσογειακό κυκλώνα «Ιανό» και τις πλημμύρες που αυτός προκάλεσε.
7. Λαμβάνεται μέριμνα για την ομαλή μετάβαση στη λειτουργία των νέων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας (Target Model), ως προς υφιστάμενες υποχρεώσεις των Συμμετεχόντων στην αγορά προς την Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ ΑΕ). Με την προτεινόμενη ρύθμιση, διατηρείται και μετά την 1^η Νοεμβρίου η ισχύς των διατάξεων του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας που αφορούν στην εκκαθάριση και τον διακανονισμό συναλλαγών και στην κάλυψη του συνόλου των χρηματικών υποχρεώσεων των Συμμετεχόντων στο πλαίσιο του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ), ώστε να μπορούν να γίνουν –και μετά την ημερομηνία έναρξης του Target Model– όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την οριστική διευθέτηση του συνόλου των οικονομικών υποχρεώσεων που απορρέουν από τη λειτουργία του ΗΕΠ μέχρι την παύση του.

 

Έξι βασικές επιπτώσεις της πανδημίας στην ελληνική αγορά ενέργειας

 Οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι ορατές –και– στον κλάδο της ενέργειας και εστιάζονται σε 6 βασικά σημεία, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ).

Μεταξύ άλλων, στη σχετική έκθεση, επισημαίνεται ότι ο ιός Covid-19 επέδρασε αρνητικά στις έρευνες υδρογονανθράκων, στην κατασκευή και συντήρηση ενεργειακών και βιομηχανικών μονάδων (ηλεκτροπαραγωγή, διύλιση, μεταφορές), στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας και στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών, καθώς και στους κατασκευαστές φωτοβολταϊκών πλαισίων, ανεμογεννητριών και μπαταριών. Αναλυτικά:

 

1. Η κρίση του κορωνοϊού επιτάχυνε μεταβολές στη συμπεριφορά καταναλωτών και επιχειρήσεων με την υιοθέτηση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, περαιτέρω ψηφιοποίηση, περιορισμό μετακινήσεων, τηλεργασία, ηλεκτρονικό εμπόριο κ.λπ. Αυτές οι αλλαγές συνεπάγονται μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, η οποία επηρέασε και θα επηρεάσει περαιτέρω τις επιχειρήσεις του ενεργειακού τομέα, αλλά θα διευκολύνει την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής.
2. O συστημικός κίνδυνος από αδυναμία πληρωμών των καταναλωτών, ιδίως στον τομέα του ηλεκτρισμού, ενισχύθηκε σημαντικά, ιδιαίτερα κατά την αρχική έξαρση της πανδημίας. Η διατήρηση ικανοποιητικού ρυθμού είσπραξης των λογαριασμών ηλεκτρισμού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος, καθώς ενδεχόμενη αδυναμία ελέγχου αυτής θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε μια σειρά τομέων, οι οποίες δύσκολα θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν.
3. Ο ήδη σημαντικός βαθμός ψηφιοποίησης και αυτοματισμού που έχει εισαχθεί στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα υπήρξε βασικός παράγων στη διατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας του ενεργειακού συστήματος της χώρας. Η συγκεκριμένη εξέλιξη παρατηρήθηκε τόσο στη διανομή και μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ) όσο και στη μεταφορά φυσικού αερίου (ΔΕΣΦΑ).
4. Η μείωση της ζήτησης ενέργειας εξασθένισε τις δυνάμεις που επιδρούν στη διαμόρφωση των τιμών ρύπων. Σε συνδυασμό με τις μειωμένες σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, εφόσον αυτές διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα, η ανταγωνιστική θέση των ΑΠΕ και των επενδύσεων ενεργειακής αποδοτικότητας ενδέχεται να επιδεινωθεί.
5. Οι αβέβαιες προοπτικές της παγκόσμιας και εθνικής οικονομίας οδηγούν τις ενεργειακές εταιρείες σε ακόμη πιο προσεκτικές κινήσεις και ενδεχομένως σε αναβολή επενδυτικών σχεδίων.
6. Ο προγραμματισμός των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων των περισσότερων ενεργειακών εταιρειών στην Ελλάδα δεν επηρεάστηκε ιδιαίτερα, πέρα από ολιγόμηνες καθυστερήσεις (π.χ. FSRU Αλεξανδρούπολης, Μονάδα ηλεκτροπαραγωγής Πτολεμαΐδα 5 της ΔΕΗ, περιφερειακά δίκτυα φυσικού αερίου), ενώ το μεγαλύτερο μέρος των μεγάλων επενδύσεων (λ.χ. ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης, IGB κ.ά.) εξελίσσεται κανονικά.

Ο παλμός της αγοράς

 Η μάχη μεταξύ των «παικτών» της αγοράς παραμένει αμείωτη. Όμιλοι με παραγωγή και προμήθεια και εταιρείες με απλή προμήθεια ενέργειας ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές. Στόχος οι ανταγωνιστικές τιμές, το cross selling, η καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών και εν τέλει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, με στόχο την κατάκτηση μεριδίων στην αγορά. Σε τελευταία νέα:

• Το Protergia Οικιακό MAX, ένα πρόγραμμα που εξασφαλίζει 45% έκπτωση συνέπειας στο ηλεκτρικό ρεύμα, όλο το 24ωρο για 2 ολόκληρα χρόνια, προσφέρει η Protergia. Η προσφορά απευθύνεται σε οικιακούς πελάτες και επιβραβεύει τη συνέπεια, προσφέροντας μοναδικά προνόμια στο MAX. Το εκτιμώμενο όφελος επί του συνόλου των χρεώσεων (ανταγωνιστικών και ρυθμιζόμενων) εκτιμάται σε 120 ευρώ/έτος. Επιπλέον, η νέα υπηρεσία προσφέρεται χωρίς την καταβολή εγγύησης, εφόσον επιλεχθεί ως τρόπος πληρωμής η πάγια εντολή.

Η Mytilineos, μέσω της Protergia, δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προσφέροντας σύγχρονες και αξιόπιστες υπηρεσίες και συνδυαστικά προϊόντα ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, με περισσότερες από 250.000 παροχές σε ολόκληρη τη χώρα.

 

• Με τα περιθώρια κερδοφορίας στους κλάδους παραγωγής και λιανικής ηλεκτρισμού να κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα, παρά τη μείωση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια λόγω της πανδημίας Covid-19, τα αποτελέσματα της ELPEDISON BV για το πρώτο εξάμηνο του 2020 κατέγραψαν σημαντική αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Οι κύριοι παράγοντες που επηρέασαν θετικά τα περιθώρια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 ήταν το χαμηλότερο κόστος φυσικού αερίου, λόγω αβεβαιότητας εν μέσω της πανδημίας, αλλά και εισαγωγών φθηνότερου υγροποιημένου φυσικού αερίου, που σε συνδυασμό με το κόστος δικαιωμάτων CO2 που διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα οδήγησαν σε αυξημένη παραγωγή των εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρισμού με καύσιμο φυσικό αέριο. Το EBITDA της Elpedison στο δεύτερο τρίμηνο του 2020 διαμορφώθηκε στα 11 εκατ., σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με πέρσι, λόγω αυξημένης παραγωγής. Παράλληλα, στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, το μερίδιο αγοράς της εταιρείας παρουσίασε αύξηση, φθάνοντας περίπου το 5% έναντι 4% (Ιούνιος 2019, στοιχεία Χρηματιστήριο Ενέργειας), με διεύρυνση του πελατολογίου στη Χαμηλή και Μέση Τάση (οικιακοί και βιομηχανικοί πελάτες), παρά τον διαρκώς εντεινόμενο ανταγωνισμό από εναλλακτικούς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Διεύρυνε το πελατολόγιό της, κυρίως στις περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλίας.

Η εταιρεία συνεχίζει να εισάγει σημαντικές ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω του τερματικού σταθμού της ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, μέρος των οποίων διοχετεύει στη χονδρεμπορική αγορά.

Ακόμη, στον τομέα της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, βρίσκονται σε ισχύ ή/και έχουν προγραμματιστεί νέες δράσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του πελατολογίου και τη διεύρυνση του μεριδίου αγοράς, τόσο στον ηλεκτρισμό όσο και στην προμήθεια φυσικού αερίου.

• Το πρώτο βιωματικό κατάστημα της NRG, μέλος του ομίλου Motor Oil, είναι γεγονός εδώ και δύο μήνες, ένα project που δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να βιώσει την αίσθηση ενός «έξυπνου» σπιτιού, να πληροφορηθεί για τα ολοκληρωμένα προγράμματα ενέργειας, όπως είναι το Ηλεκτρικό Ρεύμα, το Φυσικό Αέριο για το σπίτι ή την επιχείρηση, την Πράσινη Ενέργεια, την Ηλεκτροκίνηση, και να βρει πολλά προϊόντα smart home που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των αναγκών του.

Σκούπες-ρομπότ, αισθητήρες για την ασφάλεια και την εξοικονόμηση ενέργειας του σπιτιού, πρωτότυπα και ιδιαίτερα gadgets, ρομποτάκια καθαρισμού τζαμιών, κάμερες ασφαλείας, αλλά και πολλά ακόμη είδη τεχνολογίας, περιμένουν τον επισκέπτη να τα ανακαλύψει και να τα δοκιμάσει ζωντανά σε όλο τον χώρο του καταστήματος.

Παράλληλα, και σε συνεργασία με το allsmart.gr και το πρόγραμμα επιβράβευσης allSmart, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να προμηθευτεί επιλεγμένα προϊόντα, όπως e-bikes, ηλεκτρικά scooters, action cameras, wearables και άλλα προϊόντα τεχνολογίας, φωτισμού, ψυχαγωγίας και άθλησης, και στο άμεσο μέλλον να εξαργυρώσει τους πόντους Smart που έχει συγκεντρώσει μέσα από το πρόγραμμα, επιλέγοντας από τα δεκάδες προϊόντα που διατίθενται στο κατάστημα.

Τέλος, στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να φορτίσει δωρεάν το ηλεκτρικό του ποδήλατο ή πατίνι στο ειδικό wallbox που έχει τοποθετηθεί στον εξωτερικό χώρο του καταστήματος. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να πληροφορηθεί με λεπτομέρεια για τα νέα προγράμματα ηλεκτροκίνησης nrg OnTheGo, για τη φόρτιση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου από το σπίτι, τη συνεργασία της nrg με τo BMW Group Hellas, καθώς και για το μεγαλύτερο δίκτυο ταχυφορτιστών της εταιρείας, που είναι ήδη εγκατεστημένο στους μεγάλους οδικούς άξονες της χώρας στα πρατήρια καυσίμων Shell και Avin.

• Ο ΗΡΩΝ συνεχίζει τη δυναμική του επέκταση στην Ελλάδα, ανοίγοντας 3 νέα καταστήματα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας & φυσικού αερίου στη Λάρισα, στην Καβάλα και στην Πλατεία Βικτωρίας, στην Αθήνα. Σε τελευταία νέα, συνάπτει στρατηγικές συνεργασίες και προσφέρει νέα προγράμματα για την οικονομία και την προστασία του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα:

Ο ΗΡΩΝ, με τα νέα Προγράμματα EcoUP, δίνει τη δυνατότητα στα νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις να καταναλώνουν ρεύμα το οποίο παράγεται 100% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ειδικότερα, με το EcoUP for HOME οι οικιακοί καταναλωτές εξασφαλίζουν 45% έκπτωση στις ανταγωνιστικές χρεώσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, επιβραβεύοντας τη συνέπεια στην εξόφληση του λογαριασμού, καμία χρονική δέσμευση στη σύμβαση παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλα ειδικά προνόμια.

Τέλος, προχώρησε σε στρατηγική συνεργασία με τη Μακεδονική Εταιρεία Χάρτου (ΜΕΛ) για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας των εγκαταστάσεων και των γραμμών παραγωγής της βιομηχανίας ΜΕΛ, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση και τη χορήγηση «Πράσινου Πιστοποιητικού».

• Δυναμική συνεχίζει να είναι η ανάπτυξη της «Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας», καθώς τα καθαρά κέρδη ξεπέρασαν τα 13,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο, ενώ η σημαντική ανάπτυξη της εταιρείας προφύλαξε τους όγκους πωλήσεων από την πανδημία. Η υγιής και ανοδική πορεία της αποτυπώνεται και στα ταμειακά της διαθέσιμα, το ύψος των οποίων της δίνει τη δυνατότητα να διατηρεί μηδενικό δανεισμό.

Η εταιρεία, τα τελευταία χρόνια, επεκτείνεται ταχύτατα σε όλη την Ελλάδα, διευρύνοντας συνεχώς το μερίδιό της στην αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου.

Επιπλέον, 25% αύξηση σημείωσαν οι αιτήσεις σύνδεσης στο φυσικό αέριο ενώ σημαντική άνοδος καταγράφεται στη διείσδυση της εταιρείας στην ηλεκτρική ενέργεια, όπου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 διπλασίασε το πελατολόγιό της, πετυχαίνοντας αύξηση κατά 104% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Μάλιστα η αύξηση που σημείωσε στην Κεντρική Ελλάδα, περιοχή στρατηγικού ενδιαφέροντος για τη «Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας», ανήλθε σε +41% στις νέες συνδέσεις ρεύματος, αποτυπώνοντας τη δυναμική πορεία της και σε αυτήν την κατηγορία.

………………….

Περιοδικό ΧΡΗΜΑ, τευχ. Σεπ-Οκτ. 2020